«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны



Pdf көрінісі
бет89/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

Ұлттық құндылық: 
Адам мен табиғат арасндағы ұқсастық
«
Түсінік+өз ойым: 
Бұл шығармадан түсінетініміз қасқырды қанша асыраға-
нымен ол бәрібір де ит болмайды. Адам жасаған қастандықты олар да
қайтарды.
«
Ұқсас шығарма: «
Шақан-Шері
» 
Мұхтар Мағауин
«ҰШҚАН ҰЯ» БАУЫРЖАН МОМЫШҰЛЫ
«
Тақырыбы: 
Балалық шағында өзі куә боп, есте қалған оқиғалар, отбасы тәр-
биесі
«
Идеясы: 
Қазақ ауылдарының тұрмысын терең бейелей отырып, өзінің алған
тәрбиесінен, өскен ортасынан сыр шерту.
«
Жанры: 
Повесть
«
Оқиға реті:
Бауыржан Момышұлының ата-әжесі мен ата-анасы туралы. Әжесі Қызтумас,
Момыштың Рәзияға үйленуі және өзінің дүниеге келердегі жақындарының
жайы сипатталады.
Бауыржанның атасымен алғаш дидарласуы.


Әкесі Момыштың ел арасындағы беделі.
Бауыржанның таңның атуын алғаш рет көруі, әжесінің қымызбен алдап үйге
кіргізуі.
«Отан отбасынан басталады». Жаңбырдың жауғаны, бұлттардың ерекшелігі
туралы бала сезім. Әжесінің айтқан ертектері мен әлди әні, балалық шақты
аңсау.
«Балалық шаққа саяхат» Үлкен әпкесі Үбианмен ойнаған кездер мен ортан-
шы әпкесі Әлиманың ойнатып жүріп, қораға қамап кетуі, жеңгесінің құтқа-
руы.
Әкесінің кенже інісінің жасаған әрекеттері, базардан келе жатқан уақытта
алғаш рет ат жалына қол артуы.
Бауыржанның балалық мінезі мен үлкендермен амандасу, сәлем беру керек-
тігі туралы әкесінің айтқан ақылдары.
Ел танудың басы - жеті атаны жөніндегі білім.
Әжесінің малдың «тілін» ұғуды үйретуі 5-6 жасар Бауыржанның түн орта-
сында әкесіне барамын деп жолай түйелердің арасында таңырқап тұрып,
мүлгіп кетуі.
Тәлім-тәрбие, өнеге ата-анасы мен ата-әжесінен басталғанын сөз етеді.
Әжесінің өшпес тағылымы. Мүшелді кезеңдер мен жыл қайыру туралы.
Әжесі мен әпкелері, жиын қыздың жүн сабап отырғандағы, Буыржанның
әжесіне не үйренгенін айтуы үшін ентелеп жүгіруі, Әпкелерімен бірге келеке
етіп ойнауы және жұлқыласа кетуі. Әжесінің тоқтау айтып, жыл басы туралы
аңыз.
Қарлығаштың киесі. Әжесінің қарлығаш туралы аңыз-ертегісі мен айтқан
ақылы.
«


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет