Экономист (Жен)
Сілтісізденген қаратопырақтар
жүктеу/скачать 1,44 Mb.
|
О у ралы «Топыра тану» п ніні университеттерге арнал ан ба да
- Бұл бет үшін навигация:
- Нағыз қаратопырақтар
| Сілтісізденген қаратопырақтар. Күлгінденген қара топырақтардан айырмашылығы қарашірікті қабатында кремнезем себіндісінің болмауы. Басты морфологиялық ерекшелігі ─ қарашірік қабатында бос карбонаттардың болмауы. Қарашірікті қабат астында қалыңдығы әртүрлі карбонаттардан сілтісізденген В2 қабаты орналасқан. Осыған байланысты қайнау сызығы В1 қабаты шекарасынан төмен өтеді.
А ─ қабаты күңгірт-сұр немесе қара түсті, дәнді немесе дәнді-кесекті құрылымды, қалыңдығы 30-50 см. Біртіндеп В1 қабатына өтеді және төменгі жағына қарай қоюланатын бурыл немесе қоңыр рең байқалады. В1 қабаты кесек құрылымды, кесектену мөлшері төменге қарай ұлғаяды. Қарашірікті қабат қалыңдығы (А+В1) 80-150 см ден (жылы оңтүстік фация) 30-45 см дейін (шығыс сибир фациясы) ауытқиды. Қара топырақтардың бұл типшесіне тән сілтісізденген В2 қабаты қоңырлау түсті, жаңғақты-призмалы немесе призмалы құрылым қырларында гумус ақпалары мен жұғындылары бар. В3(ВС) немесе С қабатына өту анық, қабат шекарасында әк қонбаларының болуынан бұл қабат үстіңгі сілтісізденген В2 қабатымен салыстырғанда ашық түсті. Нағыз қаратопырақтар. Қарашірікті қабатының қалың болуы (80 см-ден жоғары) және қарашірікті қабатта мицелий немесе әк түтікшелері түріндегі карбонаттардың болуымен ерекшеленеді. Карбонаттар жиі 60-70 см тереңдікте байқалады. А ─ қабаты күңгірт-сұр немесе қара түсті, кесекті-дәнді немесе дәнді құрылымды. Нағыз қара топырақтардың қарашірікті қабатының қалың болуына байланысты А қабатынан төмен түсі және құрылымына қарай екі алмасу қабатын айырады ─ АВ1 және В1. АВ1 ─ қабаты күңгірт-сұр түсті, төменгі жағында әлсіз қоңыр реңді, ал В1 қабаты анық байқалған қоңыр реңді. АВ1 қабатының төменгі жағында немесе жиі В1 қабатында мицелий түрінде карбонаттар болады. Қарашірікті қабат (А+ АВ1+ В1) қалыңдығы 100-190 см ден (жылы фация) 40-70 см дейін (суық фация) ауытқиды. В2(ВС) және аналық жыныс С қабаттарында мицелий, ақ көзшелер, әк түтікшелері түріндегі карбонаттар болады. Нағыз қара топырақтар карбонаттардың орналасу тереңдігіне байланысты тегтерге бөлінеді. Осыған байланысты мынадай тегтерге бөледі: нағыз қаратопырақтар (қалыпты) ─ қайнау сызығы қарашірікті қабат (АВ1 немесе В1қабатында) ішінде болады; терең қайнайтын нағыз қаратопырақтар ─ қайнау сызығы қарашірікті қабаттан төмен орналасқан; карбонатты нағыз қаратопырақтар ─ қайнау топырақ беткейінен немесе жоғарғы 20 см қабатта байқалады. Солодталған нағыз қаратопырақтар туыстығы да бөлінеді. Солодталған нағыз қаратопырақтарда қарашірікті қабат қалыңдығы бойынша қалың және өте қалың түрлер басым. жүктеу/скачать 1,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|