Әлихан Бөкейханов



Дата21.04.2022
өлшемі0,71 Mb.
#140246
түріӨмірбаяны
Байланысты:
Аман Мөлдір, Алихан Бөкейханов
вектор ұғымы, 7 апта Балым

Әлихан Бөкейханов

Дайындаған –Аман Мөлдір

гң

Өмірбаяны


Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейхан 5 наурыз 1866 жылы, Қарқаралы уезі ,Семей облысы , Дала Өлкесі деген жерде дүниеге келді. . XX Ғ басындағы қазақ зиялыларының, қоғам және мемлекет қайраткерлері қатарындағы аса ерекше тұлға. Көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, ұлт-азаттық және Алаш қозғалысының жетекшісі, Алашорда автономиялы үкіметінің төрағасы, публицист, ғалым, аудармашы болған.
XIX ғасырдың соңында Омбы орман шаруашылығы училищесінде оқытушылық қызмет атқарып, ғылыми жұмыстармен айналысады.
Ол 1896 ж. көрнекті ғалымдардың кепілдемесімен Орыс географиялық қоғамы Батыс-Сібір бөлімшесінің толық мүшесі болып сайланды.
Әлихан «Ресей. Жалпы географиялық сипаттама» атты көп томдық еңбектің қазақ даласына арналған 18 томына автор ретінде қатынасқан. Ол ғылыми жұмыспен қатар қоғамдық-әлеуметтік саяси қызметтерге де белсене араласа бастайды.
1904 жылы қазақ даласына қоныс аудару қозғалысын даярлап берген Ф.А. Шербина экспедициясының құрамында болды.
1911-14 жж. Әлихан Бөкейхан «Жаңа энциклопедиялық сөздіктің» 4-21 томдарына автор ретінде қатысты.

Алаш» партиясының басшылары, 1917, солдан оңға қарай: Ахмет Байтұрсынұлы Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейхан, Міржақып Дулатұлы
Құрылтайдан оралысымен Әлихан қазақ тарихындағы тұңғыш саяси ұйым Алаш партиясын ұйымдастыруға кіріседі. Артынша, 1917 ж. желтоқсанында Екінш жалпы қазақ съезі Алаш аутономиясы жарияланып, Ә. Бөкейхан сол алғашқы Қазақ республикасының тұңғыш төрағасы ,президенті болып сайланады.
1992 жылы Қарағанды облысының Ақтоғай ауданындағы Ақтоғай аудандық кеңестің шешімімен ол туған ауылға Ә.Н. Бөкейханов есімі берілдіӘлихан Бөкейхан — ғұлама ғалым ормантанушы, экономист, мал шаруашылығын зерттеуді ғылыми жолға қоюшы, тарихшы, этнограф, әдебиеттанушы, аудармашы, әрі публицист ретінде қазақ халқының саяси әлеуметтік, мәдени рухани тарихында өшпестей із қалдырған ұлы тұлға.Сөйтіп өмірде көп жетістікке жеткен Әлихан Бөкейхан 27 қыркүйек 1937, Мәскеу қаласында қайтыс болады.

Назарларыңыpға рахмет!



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет