774
21-Тарау. Адам эмбриологиясының негіздері
аллантоистың, хорионнын, сарыуыз капшығынын дәнекер тіндеріне бастама
беретін мезенхима дамиды.
Эмбрионның және онын провизорлы мүшелерінің дәнекер тіні жасу-
ша аралык затынын гидрофильділігінің жоғары және аморфты затының
гликозаминогликандарға бай болуымен сипагталады.
Ана организмі мен
ұрык арасында байланысты калыптастыруға және оның дамуын камтамасыз
ету үшін, провизорлы мүшелерде дәнекер тіні, мүшелердін бастамалары-
на карағанда, жылдам дифференцияланады (мысалы, плацентада). Хорион
мезенхимасынын дифференциялануы
ерте басталады, бірак барлык жерде бір
уакытта жүрмейді. Бұл үдеріс плацентаның даму аймағында белсендірек өтеді.
Мұнда плацентаның калыптасуы мен жатырда бекінуі үшін маңызды кызмет
аткаратын алғашкы талшыкты күрылымдар да пайда болады. Бүрлердін
стромасынын талшыкты кұрылымдарының дамуы барысында алдымен
аргирофильді преколлаген талшыктары, кейін коллаген талшыктары дамиды.
Дамудын 2-ші айында адам ұрығында каңкалык және терілік мезенхима-
ның, жүрек кабырғасы мен ірі кан тамырларынын мезенхимасы калғандары-
нан ертерек дифференцияланады.
Адам үрығының бұлшык еттік және эластикалык
типті артерияларында,
плацентаның бағаналык (зәкірлік) бүрлері мен олардың тармактарында жыл
дам жиырылуға кабілетті, десминдіктеріс жазык миоциттері бар.
Адам үрығының дамуының 7-ші аптасында терілік мезенхима мен ішкі
мүшелердің мезенхимасында ұсак липидтік косындылар пайда болады, ал
кейінірек (8—9-шы апта) май жасушаларының калыптасуы жүреді. Жүрек,
кан тамырлар жүйесінің дәнекер тінінің дамуының ізінше өкпе мен ас
корыту түтігінің дәнекер тіні дифференцияланады. Дамудың 2-ші айындағы
(үзындығы 11 — 12 мм) адам ұрығында мезенхиманың дифференциялануы жа-
сушаларда гликоген мөлшерінің жоғарылауынан басталады. Бүл
аймактарда
фосфатазалардың белсендігі артады, ал кейін дифференциялану барысында
гликопротеиндер жинакталады, PH К мен нәруыз синтезделеді.
Достарыңызбен бөлісу: