14.7. Иммундык, жүйе және иммундық реакциялардағы жасушалардың арақатынасы
481
Лимфа
Фабриций
қалтасы
және оның
аналогтары
Тимус
14.18-сурет. Иммундықжүйедежасушалардыңмиграциясы мен рециркуляциясы
(схема): СК — қанның діңжасушасы; ЛТ — тимустық лимфоцит; Тл — Т-лимфоцит;
ЛБ — бурса лимфоциті; Вл — В-лимфоцит; ВБ — В-бласт; ТБ — Т-бласт; ВП — есте
сақтау В-лимфоциті; ТП — есте сақтау T -лимфоциті; ТЭ, ВЭ — эффекторлық T-
және В-лимфоциттер; ПК — плазмалық жасуша; IgA, IgG, IgM, IgE, IgD — иммуно-
глобулиндер
482
14-Тарау. Қан жасау (тузу) және иммундық қорғау жүйесі
б
14.19-сурет. Биік эндотелийлі постқылтамырлық венулалар (HEV). Электрондық
микрофотографиялар: а, б — интактты лимфа түйіні, үлкейтілімі 16 000 (Т. И. Ле-
бедеваның препараттары); в — антигендік ынталандырудан кейінгі лимфа түйіні
(А. С. Головацкийдің препараты). 1 — эндотелиоциттер; 2 — эндотелиоциттердің
жасуша аралық байланыстары; 3 — венуланың қуысы; 4 — эндотелиоциттен өтіп
жатқан лимфоцит
14.7. Иммундык, жүйе және иммундық реакциялардағы жасушалардың арақатынасы
483
факторларының болуына байланысты (14.18-сурет). Эмбрионалдык кезенде
кан жасау сарыуыз
қапшығынан бауырға, әрі карай сүйек майына ауыстыры-
лады. Ересектерде гемопоэздік дін жасушаларының даму көзі сүйек майы бо-
лып табылады, бүл регте канға сүйек майының дін жасушаларынын 2%-ына
жуығы бір тәуліктің ішінде көшіп үлгерсді. Антигеннің әсері кезінде олардың
саны бірнеше ондаған мөлшерге жоғарылайды. Сүйек майынан гемопоэздік
дің жасушаларынын
миграниялануы
және олардың рециркуляциясы
гипофиздің және бүйрек үсті безінің гормондарының бакылауында өтетін
үдеріс деп есептеледі. Бүйрек үсті безінің кыртыстык затының глюкокортико-
идты гормондары гемопоэздік дің жасушаларынын шамадан артык көшуіне
кедергі болып, олардың артык «шығынынан» корғайды.
Лимфоциттердің циркуляциясы лимфоциттің үстіңгі беткейінің және,
екіншілік лимфалык мүшелердегі биік эндотелийлі посткылтамырлык ве-
нулаларды — HEV
(hight endothelial venulae)
жауып тұратын,
маманданған
эндотелийлік жасушалардын айрыкша әрекеттесуіне де тәуелді, лимфо-
циттер оларға уакытша бекиді, содан кейін постқылтамырлык венулалар
аркылы көшеді (14.19-сурет).
Моноклоналдык антиденелер, лимфоциттердің
үстіңгі бетімен байланысып, олардың тіннің кесінділеріндегі маманданған
эндотелийлік жасушаларға беку кабілетін және
in vivo
циркуляциясын тежейді,
сонымен лимфоциттердің көшу жолдарын анықтайтын эндотелиоциттердегі
әр түрлі
«һо т ing-рецеп
то р л а р л ы » ажыратуға көмектеседі.
Иммундык жүйеде жасушалардың көшуінің екі түрін ажыратады: баяу
және жылдам. Баяу миграция апталарға созылуы мүмкін.
Миграцияның
в
Достарыңызбен бөлісу: 
