6. Баланың қабылдауын тәрбиелеу.
Мектеп жасына дейінгі балалардың қабылдауы олардың қимыл - әрекетіне байланысты және эмоциялық бояуларға байланысты келеді. Олар заттарды үстіртін қабылдайды. Мысалы: 4 – 5 жастағы бӛбек кеңістік пен уақытты, алыс пен жақынды нашар ажыратады. 2 – 3 жастағылардың кейбіреулері аспандағы ай мен күнді әпер деп ата – анасына маза бермейтіні мәлім. Олар күн мен түнді, жылдың тӛрт маусымын, «бүгін мен ертеңді, кешегі мен бірсүгінді» шатастырып отырады.
Ал, бастауыш сынып балалары тұтас затты жӛнді қабылдай алмайды. Мысалы: оқушы шәйнектің суретін салғанда, шүмегі мен тұтқасын шамадан тыс үлкейтіп жіберді, ал үйдің суретін салғанда, есік – терезелері еденнен тӛбеге дейінгі жерді алып жатты.
Баланың сабақты қабылдауын дамытуға мән бере отырып, әрбір мұғалім мына шарттарды орындауы тиіс:
Кӛрнекі құралдарды пайдаланғанда, баланың жас ерекшеліктерін мұқият ескеру, оқушының байқағыштығын тәрбиелеу.
Мектепте балалар әр түрлі пәндер география, тарих, жаратылыстану пәндерін оқумен байланысты олардың уақыттары қабылдауы дами түседі.
Тақырып бойынша бақылау сұрақтары
Қабылдау дегеніміз не?Оның түйсіктен айырмашылығы неде?
Қабылдаудың қандай қасиеттері бар?
Апперцепция деген не, оның қандай түрлері бар?
Адам кеңістік пен уақытты қалай қабылдайды?
Байқау және байқағыштық дегеніміз не?
Қабылдауды тәрбиелеудің қандай әдістері бар?
Пайдаланылған әдебиеттер:
Жарықбаев Қ.Б. Психология у негіздері. А., 2005,204-216б.
Тәжібаев Т. Жалпы психология. А., 1993, 144-159б.
Жұмасова К.С. Психология. Астана, 2006,161-172б
Немов Р. С. Психология. «Просвешение». М.,1995,235-241с.
Еникеев М.И., Основы общей, юридический психологии, М.,1996,94- 106с.
Маклаков А.Г. Общая психология, Питер, 2006, 200-234с.
Достарыңызбен бөлісу: |
