) Іс азаматтық іс жүргізу тәртібімен қаралуға жатпаса

1. Көрсетілген жағдай бойынша тиісті шешім қабылдаңыздар.

2. Келешекте С.А.Нұрмұқашевтың науқасынан жазылып кетуімен байланысты, тергеуші өз қаулысымен медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану үшін, С.А.Нұрмұқашевты ауруханаға орналастыруға құқылы ма?

Өз әйелін өлтірген С.А.Нұрмұқашевтың қылмыстық ісі бойынша алдын ала тергеу барысында оның психикасын уақытша бұзылғандығы анықталды. Сарапшының қорытындысы бойынша С.А.Нұрмұқашевқа медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану қажет.

1. Көрсетілген жағдай бойынша тиісті шешім қабылдаңыздар.

2. Келешекте С.А.Нұрмұқашевтың науқасынан жазылып кетуімен байланысты, тергеуші өз қаулысымен медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану үшін, С.А.Нұрмұқашевты ауруханаға орналастыруға құқылы ма?

1.Психикасының бұзылуынан зардеп шегуші адамдар азаматтардың Қазақтан Республикасының Конституциясында көзделген барлы құқықтары мен бостандықтарына ие болады. Психикасының бұзылуына байланысты азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруын шектеуге Қазақстан Республикасының заңымен көзделген жағдайларда ғана жол беріледі. Психикасының бұзылуынан зардап шегуші аамдардың бәрі психиатриялық жәрдем көрсеілгенде;

1) Білікті медициналық жәрдем алуға;

2) Өздерінің құқықтары туралы және психикасы бұзылуының сипаты мен қолданылатын емдеу әдістері туралы ақпарат алуға;

3) Тұрғылықты жері бойынша, сондай-ақ қажет болған жағдайда жүрген жерінде психиатрялық жәрдем алуға;

4) Психиатриялық стационарда тексерілуге және емделуге;

5) Санитариялық-гигиеналық талаптарға сай келетін жағдайларда жәрдем алуға;

6) Медициналық айғақтар бойынша емдеудің барлық түрін алуға;

7) Өздерінің талап етуімен психиатриялық жәрдем көрсетуге қатысушы кез келген маманды осы заңмен реттелетін мәселелер жөніндегі дәрігерлік комиссияда жұмыс істеуге шақыруға;

8) Заңда белгіленген тәртіп бойынша адвокаттан және басқа зағды өкілден немесе өзе адамнан жәрдем алуға;

Қазақстан республикасының азаматын және азаматтығы жоқ адамды психикасының ауруы немесе ақыл есінің кемдіге салдарынан іс-әрекетке қабілетсіз деп тануды оған қорғаншы білгілей отырып, сот жүзеге асырады.

2. Психикасының бұзылунан зардап шегетін, қғамға қауіпті әрекеттер эасаған адамдар жөніндегі Қазақстан Республикасының заңдарымен белгіленген негіздер мен тәртіп бойынша сот шешімімен медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылады. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары денсаулық сақтау органдарының психиатриялық ұйымдарында жүзеге асырылады. Психиатриялық стционарда болған бүкіл кезеңінде еңбекке жарамсыз деп танылады және олардың мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру бойынша жәрдемақы немесе жалпы негіздер бойынша зейнтақы алға құқығы бар.

. Денсаулық сақтау органдарын хабарландыра отырып, ауруды туыстарының, қамқоршыларының, қорғаншыларының қарауына беру психиатриялық көмек көрсететін ұйымға немесе мамандандырылған медициналық ұйымға орналастыру қылмыстық iс қозғалған немесе қылмыстық iзге түсу жүргiзiлген адамға қатысты психикалық жай-күйiне күмән келтiретiн мән-жайлар анықталса, мiндеттi түрде сот-психиатриялық сараптама тағайындалуы қажет. Бұндай жағдайларға, атап айтқанда, сезiктiнiң, айыпталушының отбасында психикалық аурумен ауыратын туысқандарының болуы туралы, оның ақыл-ойы жетiспейтiндер үшiн арналған мекемеде оқуы туралы, бұрын зақым алғаны туралы, психиатриялық емханаларда тiркелуi немесе емделуi туралы, бұрын психикалық сырқатына байланысты қылмыстық жауапкершiлiктен немесе жазадан босатылуы туралы және т.б. мәлiметтер жатады.

Сот медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын:

а) есi дұрыс емес жағдайда осы Кодекстiң Ерекше бөлiмiндегi баптарда көзделген әрекеттердi жасаған;

б) қылмыс жасағаннан кейiн психикасы жазаны тағайындау немесе орындау мүмкiн емес болып бұзылған;

в) қылмыс жасаған және есiнiң дұрыстығын жоққа шығармайтын психикасының бұзылуынан зардап шегетiн;

г) қылмыс жасаған және алкоголизмнен немесе нашақорлықтан не уытқұмарлықтан емдеуге мұқтаж деп танылған адамдарға тағайындауы мүмкiн.

Қылмыс жасағаннан кейiн немесе жазасын өтеу кезiнде өз iс-әрекетi үшiн өзiне есеп беру немесе оларға ие болу мүмкiндiгiнен айыратын психикалық аурумен науқастанған адамға, егер ескiру мерзiмi өтпесе немесе оны қылмыстық жауаптылық пен жазадан босатуға негiз болмаса, ол сауыққаннан кейiн сот жаза қолдана алады.