68. Сапа көрсеткіштері.Сапаның тікелей көрсеткіштері Сапа - бұл өнімнің тұтынушылықты ойдағыдай қамтамасыз ететін қасиеттер жиынтығы. Сапа дегеніміз-өзіндік сипатамасы жиынтығымен тұтынушының талабын орындау және ИСО халықаралық стандартындағы мағына бойынша, жиынтық сипаттамасы болып белгіленеді. Жалпы сапа-сәйкес сипаттамалардың қосындысының тұтынушы талаптарына сай келу дәрежесі. Өнім сапалығы оның жобалануы мен өндіріліп, пайдалануға тұрақтылығы нәтижесінде қалыптасады. Өнімнің сапа деңгейі шикізат пен материал сапалығынан, жұмысшылардың топталуы мен мамандандырылғанынан, олардың еңбегінің техникалық жабдықталғандығынан, өлшем тиімділігінен тұрады. Сондықтан өнім сапасын үнемі басқару керек. Өнім сапасы дегеніміз-өнімнің қолдану міндетіне байланысты жарамдылығын белгілі қасиеттермен және көрсеткіштер арқылы анықтау.
Тікелей сапа көрсеткіштері сатылы сыртқы әсер ету кезінде басқару жүйесінде пайда болатын өтпелі процестің графигімен анықталады жанама сапа көрсеткіштері жүйенің сипаттамалық теңдеуінің тамырларының таралуы арқылы анықталады. Сапа көрсеткіштерінің ерекше санатына интегралдық бағалау жатады. Бұл бағалаулар тікелей өтпелі функциямен немесе жүйенің берілу функциясының коэффициенттерімен есептеледі.
69.Реттегіштерді реттеу.Реттегіштердің оңтайлы параметрлерін анықтау Қарапайым реттеу заңдары әдетте қарапайым және арзанырақ жабдықты қолдану арқылы жүзеге асырылатындықтан,реттеудің қажетті сапасын қамтамасыз ете алмайтыны анық болған кезде ғана күрделірек заңға көшу керек. Ал реттеудің негізгі біртұтас заңдарының ешқайсысы сәйкес келмеген жағдайда ғана күрделірек, мысалы, реттеудің аралас заңдарына немесе сериялық жабдықпен қамтамасыз етілмейтін заңдарға көшу туралы шешім қабылдануы мүмкін.
Пропорционалды контроллерлер өздігінен реттелетін немесе реттелмейтін нысандармен сәтті жұмыс істей алады. Нысандардың уақыт константалары кең ауқымда өзгеруі мүмкін, пропорционалды контроллерлер жүктеменің аздаған өзгерістерімен жақсы жұмыс істейді, бірақ әдетте құбылмалы жүктемелерде жұмыс істеуге жарамсыз.
