Капиталистік қатынастардың қазақ даласына енуі ауылдағы көшпелі және жартылай көшпелі мал өсірушілік пен патриархалдық-феодалдық қатьшастардың ыдырауы процесін жеделдетті, өлкеде өнеркәсіптің жаңа салаларын туғызып, қоғамдық еңбек бөлісіне және жұмысшы кадрларын өмірге әкелді.
Кедей шаруалардың өнеркәсіп кәсіпорындарына кетуі әсіресе, солтүстік және шығыс ояздарда көбірек болды. XIX ғасырдың аяғына қарай осында табыс іздеп келушілер ауылдың байырғы халқы жалпы санының 30-дан 60 пайызына дейін жетті. Табыс іздеушілер армиясы өз шаруашылығынан барған сайын қол үзіп, байларға, қоныс аударьш келген ауқаттыларға, кәсіпорындарының иелеріне жалданбақ боп өлкені кезді. Өнеркәсіп одан әрі дамып, ауыл мен село кедейлері көбейген сайын табыс іздеуші жұмыскерлердің ауылмен байланысы бірте-бірте азая берді.
Қорытынды
Тұтас алғанда Қазақстандағы XIX ғасырдың екінші жартысындағы жұмысшы қозғалысының алғашқы қадамдарының, әсіресе ереуілшілердің — кешегі шаруалардың таптық сана-сезімінің артуы үшін зор маңызы болды.
