Жұқпалы аурулардың профилактикасы (алдын -алуы)

16 
Үшінші звеноға әсер ету:
 
арнайы және арнайы емес
 
профилактика. Жасанды 
иммунитет дамыту үшін вакциналар, иммундық сарысулар және гамма- глобулиндер 
қолданылады.
Жұқпалы науқастарға медициналық көмекті ұйымдастыру
Біздің елімізде жұқпалы науқастарға көмек көп деңгейден тұрады.Біріншілік сатыға 
жалпы емдік жүйе жатады (учаскелік дәрігер, жалпы тәжірибе дәрігері, жедел жәрдем 
дәрігері). Келесі саты – жұқпалы аурулар кабинеті және жұқпалы аурулар ауруханасы. 
Ауруханадан шыққан соң науқас қайтадан учаскелік дәрігердің, жалпы тәжірибе 
дәрігердің немесе жұқпалы аурулар кабинетінде бақылауында болады. Жұқпалы 
аурулардан кейін диспансерлік бақылау ұзақтығы нозологияға сай әр түрлі болады (1 
айдан 2 жылға дейін). 
Жұқпалы аурулар ауруханасының құрылымы мен жұмыс тәртібі. 
Жұқпалы аурулардың таралуын алдын алу үшін науқастар оңашаланады. Жұқпалы 
науқастардың оңашалануы 2 түрде өткізіледі: үй жағдайында және жұқпалы ауруханаға 
жатқызу. Науқасты жұқпалы аурулар ауруханасына жатқызу инфекция көзін толығымен 
шектейді. Науқастар ауруханаға клиникалық және эпидемиологиялық көрсеткіштер 
бойынша жатқызылады. Клиникалық көрсеткіштер бойынша ауруханаға аурудың орташа 
ауырлық, ауыр түрлерімен ауырған науқастар, ал эпидемиологиялық көрсеткіштер 
бойынша аурудың ауырлығына қарамай аса қауіпті инфекцияларға күмәнданған кезде, үй 
жағдайында оқшалауға мүмкіндік болмағанда, және жатақханада, интернатта, казармада 
тұратын адамдар жатқызылады. 
Басқа ауруханалармен салыстырғанда жұқпалы аурухананың бірнеше ерекшеліктері 
бар. Оның құрылымы мен жұмыс тәртібі инфекция көзін (яғни науқасты) шектеуге; 
аурухана ішілік зақымдануды алдын алуға және жұқпалы науқастардың еміне 
бағытталған.
Жұқпалы аурухананың негізгі құрылымдық бөлімдеріне бокстелген бөлімшелер, 
науқастарды қабылдау бөлімшесі, реанимация және қарқынды терапия бөлімшесі, 
хирургиялық, рентгенологиялық бөлімшелер, зертхана, ұйымдастыру-әдістемелік 
бөлімше, асхана, залалсыздандыру камерасы, орталық стерилизация бөлімшесі, 
патологоанотомиялық бөлімше жатады. 
Жұқпалы аурухана жұмысының негізгі принципі ағынды-өткізбелі жүйе болып 
табылады, яғни науқас ауруханаларда басқа жұқпалы аурулармен ауырған науқсатармен 
қатыспайды. Санитарлық көлiкпен жеткiзiлген науқастар қабылдау бөлiмшесiнiң бөлек 
бокстарында қабылданады. Жұқпалы науқасты жеткiзген автокөлiк дезинфекцияланады. 
Бокстардың iшке кiру және сыртқа шығу есiктерi бөлек. Сыртқы есiк арқылы науқас 
боксқа кiрiп, дәрiгердiң тексеруiнен және санитарлық өңдеуден кейiн шығады. 
Медициналық қызметкерлер боксқа iшкi есiк арқылы кiредi. Әрбiр науқастан кейiн бокста 
дезинфекция жүргiзiлуi керек. 
Қабылдау бөлiмшесiнен науқас басқа науқастармен қатыспай, арнайы бөлiмшеге 
жеткiзiледi. Бөлiмшелерге науқсатар нозология бойынша жатқызылады.
Егер науқас ауа – тамшылы жолмен жұғатын аурумен ауырса, немесе осындай 
ауруға күдiк болса, оны боксталған бөлiмшеге жатқызады. Боксталған бөлiмшеге аса 
қауiптi карантиндiк аурулармен ауырған науқастар жатқызылады. Олар боксқа қабылдау 
бөлiмшесiнен тыс жеткiзiледi. 
Бокстың құрамына науқас жататын бөлме, дәретхана, шомылатын бөлме, сыртқы 
кiреберiс (предбоксник) және iшкi кiреберiс кiредi. Iшкi кiреберiс арқылы медицина 
қызметкерлерi кiрiп шығады, тағам жеткiзiледi. Бұл жерде қолжуғыш және 
қызметкерлердiң халаты орналасады. Сыртқы кiреберiс арқылы науқас боксқа кiргiзiледi 
және емделген соң шығарылады. Бұндай бокс толық немесе Мельцер (1990 жылы 
жұқпалы аурухана проектiн ұсынған орыс инженерi Э.Мельцер атымен) боксы деп 
аталды. Жартылай бокстың құрылысы ұқсас, бiрақ оның сыртқы кiреберiсi жоқ. 
Оңашалауды қажет етпейтiн науқасты палаталық бөлiмшеге жатқызады. Бұндай 

17 
бөлiмшелер құрылысына палаталар, бiрнеше изоляторлар (оңашалау бөлмелерi) және 
қосымша бөлмелер (асхана, санитарлық бөлме, дәретхана т.б) кiредi. Әртүрлi емдiк және 
диагностикалық процедураларға арнайы бөлмелер бөлiнедi (мысалы егу бөлмесi). 
Диагнозы 
анықталмаған 
науқастар 
(ауа–тамшылы 
инфекциядан 
басқа) 
диагностикалық (сараптау) бөлiмшесiне жатқызылады. Диагноз анықталған соң науқас 
профилдi бөлiмшеге ауыстырылады. Бөлiмшеге жаңа түскен науқастар сауығып жатқан 
науқастармен және асқынулары бар науқастармен бiрге жатқызылмайды. Мүмкiндiк 
бойынша палаталарды бiр уақытта толтырып, сол науқастарды бiр уақытта шығарады. 
Жұқпалы науқастардың ауруханада жату ұзақтығы екi фактормен бөдiнедi: науқастың 
клиникалық сауығу дәрежесiмен және жұғу кезеңiнiң аяқталуымен.
Бөлiмшедегi санитарлық – гигиеналық тәртiпке палаталарда, бокстарда және басқа 
бөлмелердi тазалау; дезинфекция және дезинсекция; науқастарды шомылдырып, киiмiн 
ауыстыру; науқастардың және қызметкерлердiң жеке гигиена ережелерiн сақтау жатады. 
Науқасты күту заттары (судно, грелка, горшок т.б) жеке болуы тиiс, немесе олар 
дезинфектанттармен залалсыздандыруы қажет. 
Насқастарға екi деңгейде көмек көрсетiледi. Мейiрбикелер емдiк манипуляция-
ларды, ауыр науқастардың арнайы күтiмiн және тамақтануын қамтамассыз етедi. 
Санитарлық және кiшi мейiрбикелер бөлмелердi тазалайды, судно берiп алады, төсек 
төсейдi т.б. Науқастардың туыстары әкелген заттар мен тағамдар арнайы бөлмеде 
қабылданады. Әкелген заттардың iшiнде науқасқа қарсы көрсетiлген өнiмдер болмауын 
бақылау керек.
Медицина қызметкерлерi өздерiн заласызданудан сақтау үшiн және қоршаған 
адамдарға инфекция болмау үшiн бөлiмшенiң санитарлық тәртiбiн және жеке гигиена 
ерекшелiктерiн сақтауға тиiстi. 

жүктеу/скачать 3,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: