Қазақстан республикасының денсаулық сактау министірлігі с. Ж. Асфендияров атындағЫ

54 
симптомдары, жүрек қантамыр жетіспеушілігі ұзаққа дейін сақталады. Әлсіздік (астения) 
бірнеше айлар бойы сақталып қалады. Ботулизммен ауырғаннан кейін сауығу толық 
болады. Ботулизмге қайтымсыз өзгерістер тән емес. Ботулизмнің болжамы емдеуіне 
байланысты. Адекватты терапия болмаған жағдайда летальділігі 25-30% құрайды. 
Диагностикасы.
Ботулизмнің диагностикасын эпидемиологиялық, клиникалық 
және лабораториялық көрсеткіштерге сүйенеді.
Лабораторлық диагностика науқастан алынған қан, құсық массасы, асқазанның 
шайынды суынан ботулотоксин және ботулизм қоздырғыштарын анықтауға негізделген. 
Емдік сарысуды енгізбестен бұрын көк тамырдан 8-10 мл қан алады. Ботулотоксинді 
нейтрализация реакциясы арқылы анықтайды, ал аурудың қоздырғышы қоректік 
орталарға (пепсин-пептон, Китта-Тароцци ортасы, Хоттингер сорпасы) себу арқылы 
анықтайды. Ботулизм иммунодиагностикасы науқастың қанындағы антитоксиндерді 
анықтауға негізделген. 
Емдеуі.
Ботулизммен науқастарды инфекциялық стационарларға міндетті түрде
жатқызу керек. Емдеуінің негізін спецификалық және спецификалық емес 
дезинтоксикация құрайды. Барлық науқастарға асқазанды жуып- шаю және ішекті тазалау 
клизмаларын жасайды. 
Дезинтоксикация кезінде энтеросорбенттер (карболен, энтеродез, энтерол, смекта), 
вена ішілік кристаллоидты (трисоль, квартасоль, хлосоль, 5% глюкоза) ертінділерді 
қолданылады.
Қандағы ботулотоксинді нейтрализациялау үшін емдік моновалентті ботулизмге 
қарсы сары сулар қолданылады. Сары су құрамында А, В, С, Е және Ғ типті 
антитоксиндері бар. Ботулизмге қарсы сарысу емдік және профилактикалық мақсатпен 
қолданылады. Қоздырғыштың анықталмаған түрінде 3 түрлі сарысу: А және Е дозасы 
10000 ХБ және В-5000 ХБ қолданылады. В.И.Покровский және Ф.А. Туманованың пікірі
 
бойынша сарысудың бірінші дозасы көптеу болу керек: А және Е түрінде 15000 ХБ, ал В 
түрінде 5000 ХБ. Аурудың ауыр кезеңінде ботулизмге қарсы сарысудың бірінші дозасы 
көктамырға енгізіледі. Сарысудың қалған дозалары бұлшықет ішіне енгізіледі: ауыр 
ағымында - әрбір 6-8 сағат сайын, ал орташа ағымында - тәулігіне 2 рет. Сарысумен емдеу 
узақытығы 4 күннен аспау керек.
Қоздырғыштың вегетативті түріне қарсы антибиотиктерді 
 
тағайындаймыз. 
Олардың ішінде ең тиімді левомицетин. Жұту қабілеті сақталған болса 0,5 г. тәулігіне 4 
рет таблетка түрінде береміз. Емдеу ұзақтығы 7-10 күн. Жұту қабілеті бұзылған болса 
бұлшықет ішіне ерітілген левомицетин сукцинаты 1 г. тәулігіне 3 рет енгіземіз.
Соңғы жылдары ботулизмнің емінде гипербариялық оксигенация қолданылады. 
Оттегі қысымы 1,5-2,0 атм және экспозиция ұзақтығы 45-60 мин. болғанда жақсы нәтиже 
береді. Әрі қарай оттегі қысымы мен сеанстің ұзақтығын көбейткенде оттегілік уланудың 
дамуына әкеліп соғады.
Ботулизм емінің негізінде тыныс алу бұзылыстарымен және гипоксиямен қарсы 
күрес 
жатыр. 
Науқастарды 
жасанды 
өкпе 
вентиляциясына 
қосады. 
Оның
көрсеткіштері 
мыналар; 
тыныс 
бұлшықеттерінің 
парезі 
нәтижесінде 
өкпенің 
тіршілік 
сыйымдылығының 
30% 
дейін 
төмендейді, 
бульбарлы 
бұзылыстардың өршуі, тахипноэ (минутына 40 реттен жоғары болса) өкпе 
ателектазы 
және 
өкпенің 
қабыну 
процестері. 
Пневмония 
дамыған 
кезде 
антибактериальды терапия, ішектің атониясында прозерин қолданылады. Науқастарға 
превентивті назотрахеальды интубация жасайды. Осы арқылы трахеобронхиальды 
бутасына санация жасауға болады. Ертерек жасалған назотрахеальды интубация 
апноэның алдын алады. 
Науқастарды реанимациялаудағы негізгі принциптер: 
1.
Ерте назотрахеальды интубация. Тыныс алуға әсер ететін механикалық 
әсерлерін жою үшін және жұтыну кезеңде, асқазанды жуу – шаю кезінде 
болатын аспирацияның алдын алу үшін қолданады. 

55 
2.
 
Трахеобронхиальды бутасын санациялау және стерильді тыныс алу аппаратын 
қолдану. Бұл пневмониядан сақтайды.
 
3.
Вентиляция уақытын қысқартып ерте спонтанды вентиляцияға көшу.
4.
Назогастральды зонд енгізу. Асқазандағы қалып қалған қосындыларды шығару 
үшін асқазан 5% натрий гидрокарбонат ертіндісімен 3-4 күн 1-2 рет тәулігіне 
жуып-шаю. 
5.

Ертерек құнарлы энтеральды тамақтануға көшу. 

жүктеу/скачать 3,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: