Қазіргі қазақ тілі ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені


Жіктік жалғауларының ерекшелігі



бет65/137
Дата05.02.2022
өлшемі2,55 Mb.
#24445
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   137
2. Жіктік жалғауларының ерекшелігі.
Жіктік жалғау – сөйлем құрайтын негізгі діңгек сөздерді (бастауыш пен баяндауышты) байланыстыратын предикаттық мәндегі морфологиялық тұлға. Қазақ тілінде адамға байланысты есім сөздер тікелей жіктеледі де, жіктік жалғау тікелей сол түбірге жалғана алады. Ал етістік түбіріне тікелей жіктік жалғау жалғана алмайды. Тек «функциялық етістік» деп аталатын ерекше грамматикалық формалары ғана жіктеле алады. Екіншіден, қазақ тілінде қалып етістігі деп аталатын отыр, тұр, жүр, жатыр деген 4 етістік те тікелей жіктеледі. 3. Етістіктің жіктелетін тұлғаларының өзіне жіктік жалғау біркелкі жалғанбайды. Қазақ тілінде етістік 5 түрлі жіктеледі, 4 түрлі жіктік жалғауы жалғанады. 1. Етістіктің есімше тұлғалы түрі
2. . Етістіктің көсемше тұлғалы түрі
3. Етістіктің шартты райы
4. Етістіктің бұйрық рай түрі
5. Қалау рай тұлғасы
1-жақ. –мын, -мін, -бын, -бін, -пын, -пін көпше: –мыз, -міз, -быз, -біз, -пыз, -піз
2-жақ: -сың, -сің, -сыз, -сіз, -сыңдар, -сіңдер, -сыздар, -сіздер
3-жақ:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   137




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет