Шақ категориясы туралы түсінік
бет 66/137 Дата 05.02.2022 өлшемі 2,55 Mb. #24445
1. Шақ категориясы туралы түсінік.
Қимыл- іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтпен байланысты болып өткендігін , бірақ болатынын білдіріп , белгілі жолдармен жасалатын етістіктің грамматикалық категориясы шақ ккатегориясы деп аталады.
Сөйлеп тұрған сәтпен байланысты қимылдың мезгілі , шақтық мағынасы мынадай болады:
үнемі қайталанып , дағдыға айналған іс-қимыл , сөйлеп тұрған кезде болып жатқан қимыл , іс-әрекет. ( Осы шақ)
сөйлеп тұрған сәттен бұрын болып кеткен қимыл , іс-әрекет. (Өткен шақ)
сөйлеп тұрған кезде әлі болмаған , бірақ кейін болуға тиісті қимыл іс-әрекеттер. (Келер шақ)
Шақтық мағынаны білдіретін етістік көбінесе жіктеліп келеді де, сол арқылы жақтық мағына беріледі. Жіктік жалғау шақ көрсеткіштерінен (есімше, көсемше, шақ ) кейін жалғанады.
Достарыңызбен бөлісу: