Тәуелсіз айнымалылар – сіз түсінуге тырысқан құбылысқа ықпал етуі мүмкін нәрселер. Мысалы, оқу
бас ауруына себеп болуы мүмкін; гендер табыс көзін анықтауда белгілі бір рөлге ие болуы ықтимал;
ата-ананың ықпалы жетістік деңгейіне ықпал етуі мүмкін. Бұл жердегі тәуелсіз айнымалылар – оқу,
гендер және ата-ананың ықпалы.
Тәуелді және тәуелсіз аи�нымалылардың арасындағы теориялық аи�ырма-
шылықты түсіну аса қиын болмағанымен, олардың әрқаи�сысын бірден тану
қабілеті тәжірибемен келеді. Оның бір жолы – не неге тәуелді деген сұрақты
қою: жақсы үлгерім ата-ананың ықпалына
тәуелді ; табыс көзі гендерге
тәуел - ді . Студенттеріме былаи� аи�тқанды жақсы көремін: жынысыңызды ауыстыра-
тын ота жасауға ақша жинап жүрмесеңіз, гендер табысқа тәуелді деп аи�тудың
еш мағынасы жоқ!
