19. Зәрдің қалыпты химиялық құрамы (органикалық емес және органикалық компоненттері)
Дені сау адамда зәрдің физика-химиялық қасиеттері салыстырмалы түрде тұрақты болып қалады. Денедегі физиологиялық немесе патологиялық өзгерістер бұл көрсеткіштердің диагностикалық мақсатта қолдануға болатын нормадан ауытқуына әкеледі.
Дені сау адамда зәрдің химиялық құрамы салыстырмалы түрде тұрақты. Әдетте несепте 150-ден астам органикалық және бейорганикалық қосылыстар бар - метаболизмнің, ксенобиотиктердің, дәрі-дәрмектердің және т.б. өнімі. Денедегі патологиялық процестер кезінде несеп құрамы әдетте жоқ метаболиттермен шығарылады. ОСЫ заттар анықтамасы диагностикалық маңызы бар.
Әдетте зәрде органикалық және бейорганикалық қосылыстар болады. Органикалық, өз кезегінде, азотты және азотсыз болып бөлінеді.
Зәрдегі азоттың негізгі компоненттеріне мыналар жатады: мочевина, креатинин, креатин, зәр қышқылы, бос аминқышқылдары, аммиак, гиппур қышқылы, аллантоин, индикан.
Азотсыз органикалық компоненттер несеппен де шығарылады, атап айтқанда: органикалық қышқылдар, липидтердің аз мөлшері, витаминдер және олардың метаболизмдік өнімдері (жалпы суда еритін), гормондар алмасуының өнімдері және басқалары.
Зәр құрамында қан мен дене тіндеріндегі барлық минералды заттар бар: натрий, хлор, кальций, калий, магний иондары, фосфаттар, бикарбонаттар, сульфаттар және басқалары.
Зәрдегі қалыпты компоненттердің мөлшері ағзадағы метаболикалық процестердің барысына, сондай-ақ олардың кейбіреулерінің тамақ ішуіне байланысты өзгереді.
