Бейсебаева салтанат бейсекуловна «мемлекет және қҰҚЫҚ теориясы»

1. 
   Қауымдық құрылыстың негізгі белгілері мен ерекшеліктерін атап-атап көрсетіңіз.
   
2. 
   Ф.Энгельс рулық қауымды не себетпі "алғашқы қауымдық коммунизм" деп атақған?
   
3. 
   Қауымдық құрылыста адамдар арасындағы қатынастарды қандай нормалар реттеп отырады?
   

1. 
   функциялар тікелей мемлекеттің мәнін нақтылап көрсетеді;
   
2. 
   мемлекеттің функциялары пайда болады және оның тарихи мақсаттарына сай дамиды;
   
3. 
   мемлекеттің функциясында әртүрлі тарихи кейіптегі оларға тән ерекшеліктері мен қоғам өміріндегі әлеуметтік-экономикалық, саяси және рухани динамикасы көрінеді.
   

1. 
   қызмет істеуінің ұзақтылығына байланысты - тұрақты, бұл мемлекеттің барлық даму кезеңіне байланысты іске асырылады, және уақытша, мемлекеттің белгілі міндетті орындағанға дейінгі төтенше қызметі болып бөлінеді.
   
2. 
   қызметтің міндетіне қарай:
   

• 
  негізгі;
  
• 
  негізгі емес болып бөлінеді.
  

3. 
   мемлекет қызметінің қоғамдық өмірдің қай саласына байланысты іске асырылуына қатысты топтастырылуы:
   

1. 
   негізгі; 2) қосымша (жалпы әлеуметтік);
   

• 
  адам және азамат құқығы мен бостандығын қорғау;
  
• 
  меншік түрлерін қорғау;
  
• 
  құқықтық тәртіп және заңдылықты қамтамасыз ету;
  
• 
  экономикалық;
  
• 
  әлеуметтік;
  
• 
  ғылыми-техникалық прогресті дамыту;
  
• 
  мәдени;
  
• 
  экологиялық;
  
• 
  салық салу.
  

• 
  жол құрылыстарын жүргізу;
  
• 
  ирригациялық және басқа қоғамдық құрылыстар салу;
  
• 
  стихиялық апаттармен күрес;
  
• 
  әлеуметтік бағдарламаларды іске асыру т.б.
  

• 
  әлемдік келелі мәселелерді шешуге қатысу;
  
• 
  ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, отанды қорғау;
  
• 
  шет елдермен өзара тиімді ынтымақтастықты күшейту;
  
• 
  сауда қатынасын дамыту;
  
• 
  жаулаушылық соғыстарын жүргізу.
  

1. 
   экономикалық;
   
2. 
   саяси;
   
3. 
   әлеуметтік;
   
4. 
   идеологиялық.
   

• 
  құқық шығармашылық (заңдарды және басқа нормативті актілерді жасау және қабылдау);
  
• 
  құқық қолданушылық (құқық нормаларын іске асырудағы өкілеттілікке ие болған органдардың мемлекеттік билік қызметі);
  
• 
  құқық қорғаушылық (құқықтық бақылауды және заңды жауапкершілікті іске асыруға бағытталған қызмет).
  

• 
  ұйымдастырушылық-регламентті - бұл құжаттар жобасын жасауға, сайлаулар өткізуді ұйымдастыруға т.б. байланысты мемлекеттік органдар қызметін қамтамасыз етуге бағытталған белгілі құрылымдардың ағымдағы жұмысы;
  
• 
  ұйымдастырушылық-шаруашылық - бұл бухгалтерлік есепке, статистикаға, жабдықтауға т.б. байланысты жедел-техникалық және шаруашылық жұмысы;
  
• 
  ұйымдастырушылық-идеологиялық - бұл жаңадан қабылданған нормативті актілерді түсіндіруге байланысты, қоғамдық пікірді қалыптастыруға т.б. қатысты түрлі мемлекеттік қызметтердің орындалуын идеологиялық қамтамасыз ететін күнделікті тәрбие жұмысы. Бұл ұйымдастырушылық тәсілдері құқықтық реттеу арқылы іске асырылады.
  

• 
  қоғамдық тәртіпті сақтау, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
  
• 
  экономикалық;
  
• 
  салық салу;
  
• 
  әлеуметтік қорғау;
  
• 
  экологиялық;
  
• 
  мәдени.
  

1. 
   тікелей басқару түрдегі қызметі, ол ғылыми нұсқаулардан, тәжірибе алмасудан т.б. тұрады.
   
2. 
   құқықтық түрдегі қызметі, бұл құқықтық мәнге ие болады, барлық субъектілер үшін міндетті және мұнда мемлекеттік-міндеттіліктің салдары болады.
   

1. 
   құқық шығармашылық қызметі;
   
2. 
   құқық орындаушылық қызметі;
   
3. 
   құқық қорғаушылық қызметі.
   

Құқық шығармашылық қызметке нормативті актілер жобасын жасау, оларды қабылдау және шығару қызметі жатады. Құқық қорғаушылық қызметке заңдардың орындалуын қадағалау және бақылау, айыпты тұлғаларды заңды жауапкершілікке тарту т.б. қызметтер жатады.

1. 
   мемлекеттік органдар, өздеріне тән тікелей билік қызметін атқару үшін бір-бірімен тығыз байланысты және бір-біріне бағынышты болады.
   
2. 
   мемлекеттік мекемелер және кәсіпорындар, олар билік өкілеттігіне ие болмағанымен, экономика, білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет, ғылым және т.б. салаларға тән жалпы әлеуметтік қызметтер атқарады. Бұлардың ішінде тек әкімшілік қана билік өкілеттігіне ие.
   
3. 
   арнаулы басқару жұмыстарымен айналысатын мемлекеттік қызметшілер.
   
4. 
   мемлекеттік аппараттың қызметін қамтамасыз ететін қажетті ұйымдастырушылық және қаржылық мәжбүрлеу құралдыры.
   

1. 
   Мемлекеттік қызметті іске асыру түрлеріне қарай мемлекеттік органдарды: өкілдік, атқарушы-басқаратын, сот, проқуратуралық және басқа қадағалау-бақылау органдары етіп топтастырылады.
   
2. 
   Билікті бөлу принципіне қарай – заң шығарушы, атқарушы және сот;
   
3. 
   Қызметтердің құқықтық түрі бойынша :
   

• 
  құқық шығармашылық, құқық қолданушылық және құқық қорғаушылық;
  

4. 
   Иерархиясы бойынша республикалық және жергілікті;
   
5. 
   Өкілеттік мерзіміне қарай – тұрақты және уақытша;
   
6. 
   Өкілеттік сипатына қарай – жалпылама құзыретті органдар (үкімет) және арнаулы құзыретті органдар (министрліктер) болып топтастырылады.
   

• 
  адам және азамат құқығы мен бостандығы принципі. Бұл мемлекет қызметшілерінің тануға, сақтауға және қорғауға қатысты міндеттерін туғызады.
  
• 
  демократиялық принцип. Мұнда азаматтардың кең түрде мемлекеттік органдардың қызметін қалыптастыру және ұйымдастыру жүмыстарына қатысуы анықталады.
  
• 
  билікті болу принципі. Билік органдары және лауазымды тұлғалар тарапынан басынушылыққа шек коятын механизмінің болуы.
  
• 
  заңдылық принципі, барлық мемлекеттік қызметшілердің Конституцияны, заңдарды және заң негізіндегі актілердің сақталуының міндеттілігін білдіреді.
  
• 
  жариялық принципі, нақты мемлекеттік органдардың қызметі туралы құқық субъектілерінің хабарландырылуын қамтамасыз етеді.
  
• 
  мамандық принципі, мемлекеттік аппарат қызметінің мамандандырылған жұмысшыларды пайдалануға қажетті жағдай туғызды.
  
• 
  коллегиялық және дара басшылық принципі, мемлекеттік аппараттың демократиялық және бюрократиялық бастамаларының саналы түрдегі қарым - қатынасын қамтамасыз етеді.
  
• 
  сайлау және тағайындау үйлесімділігі принципі, мұнда мемлекеттік басқарудың орталықтану және жергілікті мекемелерге орталық мекемелердің кейбір басқару міндетін тапсыру жүйесінің сай келуі көрсетіледі.
  
• 
  иерархиялық принцип, мемлекеттік органдардың мемлекеттік аппаратта әртүрлі дәрежеде екендігін білдіреді.