Билік дегеніміз адамдардың қызметі мен мінез-құлқына ерік, бедел, құқық, күштеу сияқты белгілі бір құралдардың көмегімен әсер ету қабілеті мен мүмкіндігі
Билік дегеніміз адамдардың қызметі мен мінез-құлқына ерік, бедел, құқық, күштеу сияқты белгілі бір құралдардың көмегімен әсер ету қабілеті мен мүмкіндігі. Биліктің жіктелуі:
Билік қызметiне қарай: саяси, идеологиялық, әлеуметтік, экономикалық, құқықтық, діни, т.б.
Билік субъектісіне қарай: таптық, партиялық, халықтық, жеке адам билігі.
Басқару әдісіне қарай: тоталитарлық, деспоттық, бюрократиялық.
Билік жүргізу аумағына қарай: мемлекеттік, халықаралық, отбасылық .
Саяси билік Поляк саясаттанушысы Е.Вятр былай деген: «Кез келген мемлекеттік билік... саяси билік болып табылады. Алайда саяси биліктің бәрі мемлекеттік билік бола алмайды. Саяси билік бұл - үлкен әлеуметтік топтар арасындағы қатынастар жағы да, ал мемлекеттік билік бұл - арнаулы және бөлек аппарат арқылы іске асырылатын билік».
Саяси биліктің міндеттеріне: қоғамның тұтастығын сақтау, үстемдік етуші әлеуметтік топтар мен таптардың мүдделерін жүзеге асыру, әлеуметтік құрылымның жұмыс жасауын қамтамасыз ету, қоғамда тепе-теңдікті, өндіріс пен өнімді бөлу тепе-теңдігін сақтау жатады.
Осы міндеттердің біреуі орындалмаса саяси биліктің ыдырауына алып келеді.
Саяси билiк ерекшеліктері: 1. Саяси билік ықпал етудің идеологиялық, экономикалық, т.б. әдістерін қолданады.
2. Үстемдік, саяси билік шешімдерінің бүкіл қоғам үшін және биліктің басқа түрлеріне де міндеттілігі, кез келген қоғамдық процестерге енуге қабілетті.
3. Жалпылық, яғни көпшілік. Бүкіл қоғам атынан әрекет ете алады деген сөз.
4. Бір орталықтық, яғни шешімдер қабылдауда жалпы-мемлекеттік орталықтың болуы.
5. Билікті жеңіп алу, ұстап тұру, жүзеге асыру үшін қолданылатын құралдардың кең жиынтығы.
Саяси билік демократиялық сайлау арқылы да, әскери төңкеріс, т.б. нәтижесінде де қалыптасады.
Саяси билік белгілері: Суверениеттілік- бұл белгілі бір субъектінің басқа күштерге, жағдайлар мен адамдарға тәуелсіздігі жағынан жоғарылығы.
