Деңгей Химиялық технологияның негізгі үдерістері мен заңдылықтары
) Азотты тыңайтқыштардың өндіру орындары
жүктеу/скачать 1,38 Mb.
|
ҚЗХЖ толықтырылғын
| 27) Азотты тыңайтқыштардың өндіру орындары
Азотты тыңайтқыштар — құрамында өсімдікке қорек болатын азоты бар органикалық (көң, шымтезек тағы басқалар) және минералдық заттар. Азоттың табиғи қосылысы — натрий селитрасы тек Чилиде ғана кездеседі. Азотты тыңайтқыштардың көп тараған түрі: аммиак селитрасы, аммоний сульфаты, мочевина (карбамид), азотты сұйық тыңайтқыштар. Аммоний сульфаты — дүние жүзінде ең көп мөлшерде шығарылатын тыңайтқыш. Аммоний нитратының құрамында өсімдікке сіңімді азоттың мөлшері басқа азотты тыңайтқыштарға қарағанда көбірек келеді. Сұйық аммиак және онымен қанықтырылған аммоний тұздарының ерітінділері де құрамында азоты көп тыңайтқыштар болып табылады. Ал жоғары концентрлі азотты тыңайтқыштарға карбамид (мочевина) жатады. Карбамидті жануарлар жеміне де қосып пайдаланады. Азот қоспасы әсіресе жеміс дақылдары үшін өте маңызды. Бұл жемістердің өсуін қамтамасыз етеді және олардың дәмін жақсартады. Азот подзолик, шымтезек, чернозем сияқты топырақта оңай сіңеді. Азот көп мөлшерде органикалық қосылыстарда болады, алайда оның формасы көптеген зиянкестерге жем ретінде қызмет етеді. Көптеген жәндіктердің әсерінен өсімдік тірі қалмауы мүмкін. Сондықтан, жазғы тұрғындар бақша дақылдарына пайдалы минералды азот тыңайтқышын пайдаланады. Азотты тыңайтқыштардың жеткіліксіз мөлшерімен өсімдік өте әлсіз өседі, вегетативті органдар баяу дамиды, жапырақтары үлкен емес, сыртқы келбеті сарғыш түске боялған және көп ұзамай олар мерзімінен бұрын бұзылады. Бұл процестер өсімдікке зиянды және гүлдену кезеңінде тоқтап, жемістердің азаюына әкелуі мүмкін. жүктеу/скачать 1,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|