В.М.Бехтеревтің тұлға туралы көзқарастарын талдай отырып, оны ерекше атап өткен жөн интегративті ретінде қарастырылған тұлғаны зерттеудің маңызы тұтас. В.М. Бехтерев психологияға жеке тұлға, индивидуалдылық ұғымдарын енгізді және жеке тұлға биологиялық негіз деп есептей отырып, оның үстінде жеке тұлғаның әлеуметтік саласы құрылуда. В.М.Бехтерев бойынша Тұлға бір-бірімен тығыз байланысты екі іздердің жинағы, олардың бірі органикалық, ал екіншісі тығыз байланысты- әлеуметтік саламен. Олардың арасындағы қарым-қатынастың сипатын қарастыру.
С.Л.Рубинштейннің жеке көзқарасы. С.Л.Рубинштейн ерекше назар аударатын бірінші нәрсе тұлғаны сипаттауға келер болсақ, бұл психикалық процестердің тәуелділігі
тұлғасынан. Автордың пікірінше, бұл, біріншіден, адамдар арасындағы жеке дифференциалды айырмашылықтарда көрінеді. Әртүрлі адамдар үшін, байланысты олардың жеке, яғни жеке ерекшеліктеріне қарай алуан түрлі болады қабылдау түрлері, есте сақтау, зейін, психикалық әрекет стильдері.
А.Н.Леонтьевтің тұлғалық-іс әрекеттік тәсілі
Іс-әрекет теориясы. Бұл теорияның авторы А.Н.Леонтьев. Леонтьев теориясының негізгі қағидасы – барлық іс-әрекет бірінші кезеңде саналы жасалған әрекет ретінде, сонан соң біртіндеп шапшаң орындайтын міндетті қызметке айналады (жазу, оқу, өзіне-өзі қызмет көрсету, еңбек ету).
А.Н.Леонтьев мектебінің өкілдері тұжырымы бойынша заттармен іс-әрекет жасай отырып адам олардың жасырын мәнді қатынастарын ашады. Адам заттармен ғана емес, өзінің түсініктері және ұғымдарының мазмұнымен де белгілі бір іс-әрекеттер жасай алады. Мұндай оңды іс-әрекеттер ақыл-ой немесе ойлау әрекеттері деп аталады. Заттық іс-әрекеттерден түсініктермен және ұғымдармен оңды іс-әрекет жоспарына көшу ойлар арқылы жүзеге асады. Ол әрқашан белгілі бір міндетті орындауға бағытталады. Сөйтіп, адамның ұғымдары және ақыл-ой әрекеттерін меңгеру процесі оның ойлауды үйренуін талап етеді. Адамның бүкіл ойлау (ақыл-ой немесе интеллектілік) іс-әрекетінің түпкі мақсаты оның алдына өндірістік немесе қоғамдық өмір қойып отыратын әр алуан практикалық міндеттерді ойдағыдай орындау болмақ. Бұл үшін түсініктер мен ұғымдарға жасалған іс-әрекеттерден алынған оңды шешімдерді нақты міндеттердегі нақты заттармен жасалатын практикалық іс-әрекеттерде жүзеге асыру қажет. Басқаша айтқанда, бұл үшін білімді практикалық міндеттерді орындауға қолдану, яғни іскерліктерді игеру керек.
Достарыңызбен бөлісу: |
