Екібастұз қаласы 2017 жыл. Түсінік хат Бұл дидактикалық материал оқу орыс тілінде жүретін мектептердің 6-сыныбына «Қазақ тілі»

нақты – настоящий

қарапайым – простой

бекер айтпаған – не зря сказано

мақтаныш ету – гордиться

ерекше – особенный

кеңесші – советчик
1-тапсырма. Мәтінді оқып, сұрақтар қойыңдар.
Менің сүйікті тақырыбым

Біз қазақ тілі сабағында әр түрлі тақырыптарды өтеміз. Біздің мұғалім

сабақты нақты қарапайым сөздермен түсіндіреді.

Мен лексикалық тақырыптар бойынша сабақтарды жақсы көремін, диалог, монолог құруды ұнатамын.

Өткен аптада біз «Менің отбасым» деген тақырыппен таныстық. Маған бұл тақырып ұнады, өйткені ең жақын адамдарың бұл сенің отбасың. Мен анамды, әкемді құрметтеймін, сыйлаймын. Әжем мен атам бізде өте ерекше адамдар, мен оларды мақтаныш етемін. Олар менің ең бірінші кеңесшілерім, ақылшыларым.

«Отбасыңда нені көрсең, соны өмірге аласың» - деп, халық бекер айтпаған.

• 
  Саған экология пәні ұнай ма?
  
• 
  Иә, маған бұл пән өте ұнайды.
  
• 
  Қандай тақырыптар қатты ұнайды?
  
• 
  Дүйсенбі күні біз «Экология және біз» деген тақырыпты өттік, керемет сабақ болды. Мен бұрын экология мен адам байланысты дегенді түсінбейтінмін.
  
• 
  Ал енді ше?
  
• 
  Осындай сабақтардан кейін бір ойға келдім. Адам қоршаған ортаны әрқашанда қорғауы керек. Ол табиғат алдында жауапты болу керек.
  
• 
  
  

есту – слушать

парызды – обязан

аяулы – заботливая

мәңгілік – вечный

ұмытылмайды – не забудется

«Әлемнің жарығын сыйладың сен маған», - деп басталатын ән. Бұл әнді бірнеше рет радиодан, теледидардан кішкентай кезімнен еститінмін. Әнін жазған белгілі халық композиторы. Бұл ән өте маңызды. Сөздері әр адамға жақын, өйткені бұл ана туралы ән. Әр адам өз анасының алдында парызды. Ана – бұл өмір, ана – ең аяулы, қымбатты жан. Бұл ән әлемдегі барлық аналарға арналған. Бұл мәңгілік ән, ешқашан ұмытылмайтын ән.

1. 
   Мен ертең киноға бар... отырмын.
   
2. 
   Мен саған кел... едім, сен кет... қалыпсың.
   
3. 
   Шешемнің уақыты болма... жатыр.
   
4. 
   Асан сабаққа дайындалма... келді.
   

• 
  Азат, сенің өміріңде әндер қандай рөл атқарады?
  
• 
  Менің өмірімде ән тәрбиелік рөл атқарады.
  
• 
  Сен қандай әндерді ұнатасың?
  
• 
  
  

1. 
   Әжесі тәрбиеледі.
   
2. 
   Абай көп шығармалар жазды.
   
3. 
   Астанада әдемі тұрғын үйлер бой көтерді.
   
4. 
   Көктем келді.
   

ұлы – великий ерекше - особый

ұлыс – народ теңелу - равноденствие

балуан – борец береке - благо

Мерекелер өте көп. Бірақ менің ең жақсы көретін мейрамым – Наурыз. Наурыз мерекесі наурыз айының жиырма екісінде болады. Осы тойды тойлаудың дәстүрі бар. Қазақ халқы наурыз мейрамына ән шырқайды, күй тартады, балуан күрестіреді, ойын-сауық өткізеді.

Бұл мереке қазақ халқының өмірінде ерекше орын алады. Қар ериді, көк шығады, күн мен түн теңеледі. Жаңа жылды адамдар қуанышпен қарсы алады.

Жаңа жыл күні әр үйде қазан-қазан көже пісіріледі. Бұл – көже ішу, келе жатқан жазбен ұшырасып, қарсы алып аққа (сүтке) көшу.

Адамдар «Ақ мол болсын!», «Ұлыс оң болсын!», «Ұлыс береке әкелсін!», « Ұлыс бақытты болсын!» деп бірін-бірі құттықтайды.

Наурыз – халықтық мейрам.

1. 
   Мәтіннен тілектерді теріп жазыңдар. Етістіктердің қандай райда тұрғанын анықтаңдар.
   
2. 
   Мына сұраққа жауап беріңдер.
   

Наурыз күнін халық қалай қарсы алады?

1. 
   Үлгі бойынша етістіктерді теріп жазып, көсемше түрін жасаңдар.
   

2. 
   Мәтінге жоспар құрып, мазмұнын сол жоспар арқылы айтып беріңдер.
   

Сендердің тұратын жерлеріңде Наурыз мейрамы қалай тойланатынын айтып беріңдер.

Наурыз көже су мен тұздан басқа кемінде жет... түрлі азықты (бидай, тары, қ...рт, ет, с...т, күр...ш, май) пайдалану арқылы піс...ріледі. Бұл асқа соғымнан әдейі сақталған м...шелер (жамбас, қаз...), айран немесе құрт қосылады. Наурыз к...жеге ауылдағы әр үй бірін-бірі кезекпен шақырған. Әрбір келген кіс... сол үйден бір кеседен көже ішуі тиіс деп есептелген. К...же ішіп болған соң, үлкендер ақ т...лек айтып, бата берген.

жаяу – пешком

оқырман – читатель

мәжіліс – заседание

гүлзар – клумба

мектеп бітіруші – выпускник

Кабинеттеріміз қазіргі ... сай жабдықтылған. Бірінші ... екі спортзал бар. Кітапханада үлкен ... залы бар. Асханамыз кең ... таза. Екінші қабатта үлкен ... залы бар. Мектеп алдындағы ... гүлдер өсіп тұр. Жас ағаштарды мектеп ... отырғызған. Аулада спорт ...түрлі ойындары өткізіледі.

Әжеміз де, анамыз да, әкеміз де. Білім балын жинаймыз.

Құшағына түлегін шақырды ана,- Мектеп – ана, өзіңе біз

Енді біз де – үлгілі шәкірт бала. Бестіктерді сыйлаймыз

1863 жылдың аяғында Ыбырай жобалаған мектептің құрылысы аяқталды.

сүйікті ермегім – любимое занятие

жөке – липа

шабыт – вдохновение

қиял-ғажайып – волшебный мир