Әншілік тыныстың физиологиялық тыныстан айырмашылығы

Вокалды – хорлық техникалық негізі болып, әншінің дұрыс тыныс алу дағдысы болып табылады. Дыбыс сапасы осыған байланысты.

        Әншілік тыныстың физиологиялық тыныстан айырмашылығы:

— Тыныс алу кезінде фонация пайда болады, біршама ұзаққа созылады, ал тыныс шығару қысқарады.

— Тыныс алу кезеңі автоматты түрден, ойламаған жерден, басқарушылыққа өтеді.

— Тыныс шығару бұлшықетінің одан сайын күшіне енуі әнші тынысының негізгі талабы фонация кезінде тынысты үнемді ұстау.

Әншінің тыныс алуының түрлері.

• 
  Бұғаналық, үстіңгі кеуделік, клавикулярлық және т.б., мұнда белгілі бұлшықеттер қатты жұмыс істейді, ал нәтижесінде екі иық көтеріледі, тыныс алудың бұл түрі қабылданбайды.
  
• 
  Кеуделік, костальный (сүйектік) ары қарай сыртқы тыныстың қозғалыстары кеуделік жасушаның қарқынды қозғалысымен байланысады, диафрагма тыныс алғанда көтеріледі де, ал іш тартылады.
  
• 
  Құрсақтық, көкіректік, абдаменальный және т.б – тыныс диафрагманың  қарқындылығымен және іш бұлшықетімен сезіледі.
  
• 
  Аралас, кеуде құрсақтық, кеуде көкіректік, сүйекті абдаменальный және т.б – тыныс кеуделік сияқты бұлшықеттердің қарқынды жұмысы арқылы сезінеді сонымен бірге құрсақтың аймақта және белдің төменгі жағы арқылы да сезінеді.
  

Хормеистрдің ән айту қойылымы.

—         Ән аитқанда отыруға,  бей – жай тұруға болмайды,  әр қашанда ішкі және сыртқы тартылымды сақтау міндетті.

Керек;

—  Дене ауырлығын тура бөле отырып,  екі аяқта нық тұру.

—  Аяққа сүйене отырып орындықтың шетіне отыру

— Корпусты ешқандай қысылыссыз тура ұстау керек.(арқаның қисық тұруынан диафрагма еркін қозғала алмайды, нәтижесінде тыныстың қарқындылығы джойылып ,  дыбыс апорадан алынып,  тембрдың ашықтығы жэоғалып,  интонация тұрақсызданады).

—  Қол (егер нота ұстамаса) тізеде еркін жату керек.

Әнші тынысының техникасы орындалып жатқан шығарма мінезіне сай болу керек. Тыныс алуда әрбір музыкалық фразаның және әуеннің мінезімен үйлесуі тиіс. Дыбысты алудың алдындағы тыныс ұытанымыда шығарманың мінезіне қарай болады.  Шығарманың темпі неғұрлым жылдам болған сайын алатын тыныста ,  тыныс ұстанымыда сондай жылдамдықта болуы керек.

Әншінің тыныс алуымен вокалдық хор техникасының элементтерінің өзара байланысы.

Әншілік тыныс вокалдық хор техникасының әр түрлі элементтерімен тығыз байланысты; дыбыс атакасы,  дикция, динамика, дауыс регитры, интонация т,б.Тағыда;

—         Тыныс жинау дауыстық апараттағы артық бұлшық еттік қосылыстар  және тағы артикуляциялық органның қосылуы,  дикцияның жинақталмауы, детонация, дауыс дыбыстануының еркін болмауы.

—         Дыбысты алу кезіндегі бір мезгілдік тыныс ұстанымының болмауынан, дыбыс интонацялық тұрғада да дұрыс болмай «подъездбен» алынады .  Ереже бойынша белгілі жоғарлықты төменен алуы тиіс.

—         Алынған ауа көлемі дыбыс динамикасына пропорциянал болады.

—         Төменгі байланыстағы ауа қысымының күші дауыс астарының жиілігіне әсер етіп тембр түрін анықтайды.

—         Дауыс астарындағы шағын қысым әсерінен дыбыс тембрі жағынан кедей болып көрінеді. Фольцеттік мінезде төменгі байланыс қысымының күштілігі керісінше әсер етеді, яғни дыбысталу толып, тембрі едәіур бай , кеуделік типке жақын болады.