-отрықшы және көшпелі мәдениеттің қарым-қатынасы
-қалалар санының артуы
-сыртқы байланыстардың өріс алуы
-сауда-саттықтың дамуы
Жолдары
-«Лазурит»-Бадахшан тауынан Иран мен Месопатамияға, Мысыр мен Сирияға, Қытайға дейін
-«Дала жолы»-Қара теңіз маңынан Дон жағалауына дейін, Оралдың оңтүстігіне, Ертіске, Алтай мен Қытайға дейін
-«Нефрит»-Жаркентдариядан Шығыс Түркістан мен Қытайға дейін
Бағыттары
-Батыстан Шығысқа
-Іле
-Еуропа
-Орталық және Шығыс Қазақстан
Махабаттағы адалдықты жырлаған бұл поэма діни сарында жазылған.
Ортағасырлық ойшылдар және олардың шығармалары
Жазушы
Шығармалары
Геродот б.з.б. 484-425 ж
«Тарих» б.з.б. Ү ғ
Стробон б.з.б. 64-б.з.24 ж
«География»
Рашид-ад-дин
ХІІІ ғ Оғызнаманының ескі нұсқасын бірінші жазды
Әбілғазы
ХҮІІ ғ толық жазған.
Оғызнама ҮІІІ ғ-да ауызша тарап, ІХ ғ бастап қағазға түсе бастады.
Әбу Насыр әл Фараби (870-950 ж)
«Ғылымдардың шығуы»
Әбу Райхан әл-Бируни (973-1050 ж)
«Ежелгі халықтардың хронологиясы»
«Астрономияның кілті»
М Қашғари (1030-1090 ж)
«Түрік халықтарының сөздігі» «Диуани лұғат ат-түрік» Шығарма тілтану ғылымына үлкен үлес қосқан және бұл еңбекті «түрік халықтарының энциклопедиясы» дейді.
Ж Баласағұн (1021-1075 ж)
«Құтты білік» «Бақытты болу жайындағы ғылым» шығармада қоғамдық, саяси өмір туралы айтылған.
А Иүгенеки
«Ақиқат сыйы» шығармада инабатты болу адал өмір сүру туралы айтылған.
Қ.А.Йасауи (1103-1167 ж)
«Даналық кітабы» «Диуани хикмет» тарихи этнографиялық, әлеуметтік тілдік дерек.
Сүлеймен Бақырғани Хакім ата атанған
«Дүниенің ақыры» тәңірге сеніп рухани тазалыққа үндейді.
Әли ақын
ХІІІ ғ-да «Жүсіп-Зылиқа» жырын жазып қалдырған.
Хорезми
«Мухаббатнама»
Дурбек
ХІҮ ғ «Жүсіп-Зылиқа» жырын жазып қалдырған
Кутуб (Құтб)
«Хұсрау мен Шырын»
Өтеміс қажы
«Шыңғыснама» ХҮІ ғ
М Х Дулати
1544-1546 ж Кашмирде парсы тілінде «Тарихи-Рашиди» шығармасын жазды. Қазақ хандығының құрылу, Моғолстан мемлекетінің тарихы, Жетісудағы саяси процесстер, ХҮ-ХҮІ ғ Оңт-Шығ Қазақстанның әлеуметтік экономикалық жағдайы туралы жазылған.
Қ Жалайри
1600-1602 ж жазылған «Жылнамалар жинағы» «Жамиғат-ат-тауарих» шығармада Сібір ханы Көшімді Шайбани ұрпағынан таратады және орыс патшасы Б Годуновқа сыйға тартқан.
Шах Махмуд Шорос
«Тарих»ХҮ-ХҮІ ғ-ғы қазақ хандары туралы жазылған.
Усман Кухистани
«Тарихи Әбілхайыр хани»
Рашид-ад-дин
«Жамиғат-ат-тауарих» Шыңғыс мемлекетінің тарихы туралы жазылған.
Л Гумелев (1912-1992 ж)
«Көне түркілер»
А Левшин (1799-1879 ж)
«Қырғыз-қазақ немесе қырғыз қайсақ даласы мен ордасына саяхат»
Түркі тайпаларының діни сенімдері
Көк (Тәңірі)
Ұмай ана
Бөрі
От
-Қағандар Көк (Тәңірі) әмірімен билік құрған.
-Көк (Тәңірі) әмірімен жеңіске жеткен.
-Араб деректерінде: «Түріктер Тәңір біреу»,-дейді, бұл «құдай жалғыз» деген ұғымды береді деп жазған.
-Ошақпен балалардың қомқоршысы деп есептеген.
-Тоныкөк жазуында: «Көк, Ұмай, қасиетті»Жер-су, міне, бізге жеңіс сыйлаған осылар.
-Ұмайға табыну Алтайдың кейбір түркі тілдес халықтарында ХІХ ғасырдың аяғына дейін сақталып келді.
-Қазақтарда Бөріге табынудың белгісі оның қасқыр атын атамауы Хангай тауындағы бір үнгірде қасқырдан түріктердің бабалары туған деген аңыз бар. Осы жерде қағандар жылына бір рет құрбандық шалған.
-Балаға, жақсы бәйге атына тіл көз тимеу үшін Бөрінің тырнақ, тіл, тісін тағып қойған.
-Византия елшісі Земархты Түрік қағанына кіргізуден бұрын жанып тұрған оттың арасынан өткізіп, одан кейін қабылдаған.
Баба ата қаласының қамалын қазғанда, қалың күлдің қабаты табылған.
-Отпен аластау әлі күнге дейін сақталған (отты баспау, отқа түкірмеу т.б.)
