Кәсіпорынныңқаржылықжағдайынжалпыбағалауүшінбухгалтерлікбаланснегізіндеактивтердіңқұрамыменқұрылымына,динамикасынатікжәнекөлденеңталдау,трендтікталдаужүргізіп,ондағы сандық және сапалық өзгерістерге баға беру керек. Талдаудыңмақсатына, тереңдігіне, қолда бар ақпараттық базаға сәйкес активтердіжалпы, оның негізгі бөлімдерін, жекелеген актив баптарының өзгерісінталдауғаболады.
Кесте 7.1 – «КАЗЦИНК» ТОО-ның активтерінің құрамы мен құрылымы, жыл басына
Актив баптары
|
Сомасы,мыңдолл. АҚШ
|
Құрылымы,%
|
2019 жылға %-бен
|
2019 ж.
|
2020 ж.
|
2021 ж.
|
2019 ж.
|
2020 ж.
|
2021 ж.
|
2020 ж
|
2021 ж
|
1)Қысқа мерзімді активтер
|
971,004
|
1,104,141
|
1,166,468
|
17,24
|
20,48
|
20,83
|
87.9
|
120.1
|
Қорлар
|
464,172
|
561,960
|
560,601
|
8,24
|
10,42
|
10,01
|
825.9
|
120.7
|
Берілген аванстар
|
54,359
|
31,526
|
30,639
|
0,97
|
0,58
|
0,55
|
172.4
|
56.3
|
Дебиторлық берешектер
|
314,716
|
253,631
|
255,101
|
5,59
|
4,70
|
4,56
|
124.8
|
81.1
|
Ақша қаражаттары және олардың баламалары
|
62,203
|
59,965
|
85,089
|
1,10
|
1,11
|
1,52
|
103.7
|
136.8
|
Өзге қысқа мерзімді активтер
|
75,554
|
197,059
|
235,038
|
1,34
|
3,65
|
4,20
|
38.3
|
311.1
|
2)Ұзақ мерзімді активер
|
4,661,831
|
4,287,640
|
4,432,641
|
82,76
|
79,52
|
79,17
|
108.7
|
95.1
|
Негізгі құралдар
|
1,756,621
|
1,863,473
|
1,924,428
|
31,19
|
34,56
|
34,37
|
94.3
|
109.6
|
Материалдық емес активтер
|
1,839,033
|
1,700,801
|
1,539,306
|
32,65
|
31,54
|
27,49
|
108.1
|
83.7
|
Өзге ұзақ мерзімді активтер
|
1,066,177
|
723,366
|
938,907
|
18,93
|
13,42
|
16,77
|
147.4
|
88.1
|
3)Баланс
|
5,632,835
|
5,391,781
|
5,599,109
|
100
|
100
|
100
|
|
|
7.1–кесте мәліметтері бойынша кәсіпорын активтерінің құны 2021жылдың соңына 5,599,109мың теңгені құрап отыр және оның жыл сайынжоғарықарқынменөсуібайқалады.Кәсіпорынмүлкініңқұрылымындаағымдықактивтердіңүлессалмағы өсуде.2021жылыбарлықмүлікқұнының20,83%-нағымдықактивтер, 79,17%-н ұзақ мерзімді активтер құрап отыр. Ал жеке баптарғакелерболсақ,мүлікқұрылымындаеңбастыүлестінегізгіқұралдар,дебиторлық берешек, ақша қаражаттары құрайды. Осы 3 бап 2021 жылыбарлықмүлік құнының98,5%-н құрапотыр
7.1–кестедекелтірілгенбаланстағышоттардыңкезеңбасыменсоңындағы қалдығының деректеріактивтердің қозғалысы туралы толықақпарат бермейді. Сол себепті активтердің қозғалысының айналымдықбалансын талдау керек. Мұндай баланс есепті кезеңнің басындағы жәнесоңындағықалдықтар,кезеңішіндегідебеттікжәнекредиттікайналымдар туралы ақпаратты қамтиды.
Кәсіпорынқызметінқаржыландырудыңбастапқы,негізгікөзіменшiктiкапитал.Бiрақменшiктiкапиталкөлемішектеулiекенiнескерсек, қаржыландырудың келесi көзi – қарыз (тартылған)капиталыболып саналады. Олардың көлемі мен арақатынасынан кәсіпорынныңқаржылық тұрақтылығы тікелей тәуелді. Талданып отырған кәсіпорынкапиталыныңқұралукөздерініңдинамикасы7.2–кестедекелтірілген.
Кесте 7.2 – Кәсіпорын мүлкінің құралу көздерінің құрамы мен құрылымы, жыл басына
Капиталкөздері
|
Базистіжыл
|
Есептіжыл
|
Өзгеріс,(+-)
|
Мың. Долл. АҚШ
|
%
|
Мың. Долл. АҚШ
|
%
|
Мың. Долл. АҚШ
|
%
|
%-ық пункт
|
Қысқа мерзімді міндеттемелер
|
286,859
|
5,32
|
332,987
|
5,95
|
+46,128
|
+16,09
|
+0,63
|
Ұзақ мерзімді міндеттемелер
|
767,959
|
14,24
|
730,948
|
13,05
|
-37,011
|
-4,81
|
-1,19
|
Меншікті капитал
|
4,337,263
|
80,44
|
4,535,174
|
81
|
+197,911
|
+4,5
|
+0,56
|
Барлығы
|
5,391,781
|
100
|
5,599,109
|
100
|
+207328
|
+3,8
|
0
|
Достарыңызбен бөлісу: |