Казақстан республикасының білім және ғылым министрлігі к. Ә. ДӘуітбаева



бет135/155
Дата24.04.2022
өлшемі2,44 Mb.
#140657
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   155
Байланысты:
zoo

Классификациясы. Шаянтәрізділер класы 5 класс тармағына бөлінеді: желбезекаяқтылар - Branchiopoda, цефалокаридалар - Cephalocarida, максиллоподалар - Maxillopoda, бақалшақты шаяндар - Ostracoda, жоғарғы сатыдағы шаяндар - Malacostraca.
ЖЕЛБЕЗЕКАЯҚТЫЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - BRANCHIOPODA

  • Желбезекаяқты шаяндар отряды - Anostraca

  • Жапырақаяқты шаяндар отряды - Phyllopoda

  • Қалқанды шаяндар отряд тармағы - Notostraca

  • Бақалшақты жапырақаяқты шаяндар отряд тармағы - Conchostraca

  • Бұтақмұртты шаяндар немесе су бүргелері отряд тармағы - Cladocera

  • ЦЕФАЛОКАРИДАЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - CEPHALOCARIDA

  • МАКСИЛЛОПОДАЛАР НЕМЕСЕ ЖАҚАЯҚТЫ ШАЯНДАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - MAXILLOPODA

  • Мистакокаридалар отряды - Mystacocarida

  • Ескекаяқты шаяндар отряды - Copepoda

  • Тұқы балық биттер отряды - Branchiura

  • Мұртаяқты шаяндар отряды - Cirripedia

  • Қапкеуделі шаяндар отряды - Ascothoracida

  • БАҚАЛШАҚТЫ ШАЯНДАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - OSTRACODA

  • ЖОҒАРҒЫ САТЫДАҒЫ ШАЯНДАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - MALACOSTRACA

  • Жұқасауытты шаяндар отряды - Leptostraca

  • Ауызаяқты шаяндар отряды - Stomatopoda

  • Мизидалар отряды - Mysidacea

  • Эуфаузиялар отряды - Euphausiacea

  • Теңаяқты шаяндар отряды - Isopoda

  • Амфиподалар немесе бүйірімен жүзуші шаяндар отряды - Amphipoda

  • Онаяқты шаяндар отряды - Decapoda

ЖЕЛБЕЗЕКАЯҚТЫЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - BRANCHIOPODA
700-ге жуық түрі бар. Дене сегменттерінің саны тұрақсыз. Бас бөлімі (протоцефалон) және кеуде бөлімдерінің сегменттері тұтасып бірікпеген, фасеттік және науплиус көздері бар. Жапырақтәрізді кеуде аяқтарымен жылжиды, тыныс алады әрі қорегін аузына жеткізеді. Құрсағында аяқтары жоқ, соңғы бөлігі ашалы (furca). Дамуы метаморфоз жолымен өтеді, личинкалары - науплиус, метанауплиус.
Екі отрядқа бөлінеді: желбезекаяқтылар - Anostraca және жапырақаяқтылар -Phyllopoda.
Желбезекаяқты шаяндар отряды - Anostraca
Денелері ұзын, гомономды сегменттелген, басы - протоцефалон құрылысты (акрон және антеннальді сегмент), жак сегменттері тұтас бірікпеген, науплиальді және фасеттік көздері бар қарапайым шаянтәрізділер, 11-19 сегментті кеудесінің әрқайсысында орналасқан екі тарамды жапырақтәрізді аяқтарымен қозғалады, тыныс алады және қорегін аузына жеткізеді. Құрсағы 8 - сегментті, аяқтары жоқ, жақсы дамыған айыршамен (furca) аяқталады (106-сурет).
Жүрегі ұзын, көп камералы. Желбезекаяқтылардың 180-ге жуық түрлерінің басым көпшілігі тұщы суларда мекендейді. Негізгі туыстары: Branchipus, Pristocephalus, егістік алқаптарда қар ерігеннен кейін қалатын уакытша су қоймаларында жиі кездеседі. Тек Artemia salina ғана дала және шөлейіт зоналарының ащыланған түзды су қоймалары - лиман, ащы көлдерде мекендейді (106-сурет). Жұмыртқалары сыртқы ортаның қолайсыз жағдайына төзімді келеді, сол арқылы кең таралады. Олар Каспий теңізінде, Еуропа, Азия және Американың теңіз суларында кездеседі. Артемияны адам тамақ үшін және көбінесе балықтардың (бекіре тұқымдастардың шабағына) жемі үшін пайдаланады.
Желбезекаяқтылардың жұмыртқалары арнайы жұмыртқа қапшығына түсіп, кейін суға тасталынады. Олар қолайсыз жағдайларға төзімді және су ағынымен аса қашық жерлерге таралады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   155




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет