Аспект
|
Критериі
|
Шөлденудiң класы
|
Әлсiз
|
Қалыпты
|
Күшті
|
Өте күшті
|
Қазiргi күй
|
Тығыз қалдық, %
|
0.21-0.40
|
Қазiргi күй
|
Тығыз қалдық, %
|
0.21-0.40
|
Хлор, %
|
0.001-0.03
|
|
Хлор, %
|
0.001-0.03
|
Натрий, %
|
0.023-0.04
|
|
Натрий, %
|
0.023-0.04
|
Улағыштық тұздардың жиынтығы, %
|
0.28-0.40
|
|
Улағыштық тұздардың сомасы, %
|
0.28-0.40
|
Профильда тұзды горизонттың орналасуы, см
|
Төменде 80
|
|
Профильда тұзды көкжиектi орналастырылу, см
|
Төменде 80
|
Тұздалудың химизмі
|
CI-SO4, SO4
|
|
Тұздалудың химизмі
|
CI-SO4, SO4
|
Шөлденудiң мүмкiн қауiп-қатерi
|
Ауа алмасатын аймақтың топырақтарының құрғатқандығы
|
Орташа
|
Шөлденудiң мүмкiн қауiп-қатерi
|
Ауа алмасатын аймақтың топырақтарының құрғатқандығы
|
Орташа
|
Жер асты суларының жылдық орта мөлшердегi тереңдiгі, см
|
500-300
|
|
Ыза сулардың жылдық орта мөлшердегi тереңдiгі, см
|
500-300
|
Жер асты суларының минерализациясы, г/л
|
3-6
|
|
Ыза сулардың минерализациясы, г/л
|
3-6
|
Шөлденудiң екпiндерi
|
Шөлденудiң ауданының ұлғаюы, % жылға
|
<1
|
Шөлденудiң екпiндерi
|
Шөлденудiң ауданының ұлғаюы, % жылға
|
<1
|
Бір маусымда қабатта тұздардың жиналуы, 0-60 см,%
|
0.11-0.20
|
|
Бір маусымда қабатта тұздардың жиналуы, 0-60 см,%
|
0.11-0.20
|
Сонымен, жер бедерінiң шөлденуге душар болған жер бедерлерін барлау үшiн барлық компоненттерiне жүйелi түрде бақылаулайтын ұйым қажет. Толық нәтижелер жеке шөлденулердiң терең зерттеулерi және олардың бiрлескен қолдануында алына алады (климаттық, топырақ, биологиялық, гидрология, геоморфология).
Шөлденудi барлау нәтижелеріне, дистанциялық барлап байқауды мәлiметтiң 1:2 500 000-шi масштабтағы Ресей Федерациясының шөлденуiнің картасы құралған. Картада РФның аумағында шөлденудiң келесi жасанды себептерi өте қатты таралғандығы айтылған: 1) жер астындағы су деңгейiнiң көтеруi салдары су шарушылық ғимараттардың құрылысы болып табылады; 2) минералдалған сулармен суландыру; 3) тұздарының геохимиялық миграциясы суармалы массиві; аумақтың геохимиялық тұрақтылығының төмендеуi лайланудың нәтижесiнде сарғыштанды; 4)жер бетінің құрғауы болып табылады а) өзендердiң, науаның нәтижесінде жер астындағы су деңгейi немесе құрғату жүйелерiнiң құрылысының түсiру шақырылған беттер босатуын жасанды реттеуi, б ) жайылым дигрессиясымен; 5) топырақтарда жайылым дигрессиясы а) жеңiл, б) ауыр түйiрөлшемдiк құрам (морфизм үлкен күйiнде); 6) топырақтардың жыртуы а) құрамның жеңiл гранулометрикасы болып табылады, б) ауыр түйiрөлшемдiк құрам (су морфизм үлкен күйiнде); 7) сортаң топырақтар және сор топырақтарды жырту; 8) егiстiк жерлерде ауыр техниканың қолдануы; 9) жер астындағы жолдардың қабадай желiсi бар аудандарындағы көлiктердің бұзылуы; 10) далалық өрттер; 11) ормандардың мәлiметi; 12) топырақ және өсiмдiк жамылғының техникалық және урбогендік бұзушылығы.
Шөлденудің жетекші үдерісстері анықталған және РФ-ның шөлдену картасына енгізілген: 1) судан бүлiну, 2) бекітілген және дамушы беттік қабаттардың түзілуі, 3) тұздалу, 4) топырақтардың сорлануы, 5) топырақты нығыздау, 6) су басу, 7) өсiмдiктердiң табиғи өнiмдiлiгінің төмендетуi.
1>1>
Достарыңызбен бөлісу: |