Дененің бір нүктесіне қойылған әртүрлі бағыттағы екі күштің тең әсерлі күші осы
күштерден құрылған параллелограмм диоганалына мөлшер жағынан тең болып, сол
диагонал бойымен бағытталады. күші
-ге эквивалентті:
5. Әсер және кері әсердің теңдік аксиомасы. (
1.5-сурет)
Абсолют қатты денелердің бір-біріне әсері тең және олар бір түзу бойымен қарама-
қарсы
бағытталған, яғни әсер әрқашан кері әсерге
тең және оған қарама-қарсы
бағыттылған:
1.5-сурет
Бұл әр түрлі денелерге әсер етіп жатқандықтан
және
күштері теңестірілмеген.
6. Қатты емес денелер тепе-теңдігінің сақталу заңы.
Қатты емес дене күштер
әсерінде тепе-теңдікте болса,
дене қатты денеге
айналғанда да оның тепе-теңдігі өзгермейді. Бұл аксиомадан байқалатыны, абсолют қатты
денеге қойылған күштердің тепе-теңдік шарты деформацияланатын
денеге қойылған
күштер үшін де орынды болады. Мысалы деформацияланатын денелерге тиісті мәселелер
қатарына
жататын жіп, шынжыр, қайыс, стержень сияқты
денелердегі зорығуларды
анықтауға тиісті есептер шешуде алтыншы аксиоманы пайдаланамыз.
1.2 Еркін және байланыстағы дене. Байланыс және оның реакциясы
Еркін дене
– кеңістікте кезкелген жаққа шектелмей қозғалатын дене.
Байланыстағы дене
– қозғалысы қандай да бір себеппен шектелген дене.
Қатты дененiң, немесе механикалық жүйенiң еркiн қозғалуына жол бермей тұрған
денелердi
байланыстар
деп аталады.
Байланыстағы қатты денеге әсер етіп жатқан барлық күштер, ішкі және сыртқы
болудан басқа
денеге әсер етіп жатқан күш
және
байланыстың реакциясы
болып
бөлінеді.
Денеге әсер етіп жатқан күш
– дененің кинематикалық күйін өзертуге
бағытталған күш.
Достарыңызбен бөлісу: 
