Методические рекомендации по преподаванию учебного предмета «основы предпринимательства и бизнеса»
Бизнес кейстер негізінде оқу сабақтарын өткізу
жүктеу/скачать 2,82 Mb. Pdf көрінісі
|
Ахмет Байтұрсынұлы
|
2.4 Бизнес кейстер негізінде оқу сабақтарын өткізу Бизнес-кейстермен оқыту ХХ ғасырдың басында Гарвард университетінің бизнес мектебінде (ағылш. «case» - «портфель» немесе лат. «casus» - «күрделі») қолданыла бастады. Сонымен бірге оқушылар нақты ұйымдардағы күрделі жағдайларды қарастырып, олардан шығу жолдарын ойластырады. Әдістің мәні, оқушыларға нақты шешімі жоқ тапсырмалар (кейстер) беріледі. Тиісінше, олар мәселені және оны шешу жолдарын анықтауды немесе проблема анықталған кезде күрделі жағдайдан шығудың нұсқаларын жасауды талап етеді. [14] Case-study әдісінің жалпы сипаттамасы Case-studiеs – оқу сабақтарында кейіннен талдау мақсатында нақты материал негізінде арнайы әзірленген нақты оқу жағдайлары. Жағдаяттарды талдау барысында оқушылар «командада» әрекет етуге, талдау жүргізуге және басқарушылық шешімдер қабылдауға үйренеді. Case-study әдісінің идеялары (ситуациялық оқыту әдісі) өте қарапайым: 1. Бұл әдіс шындық плюралистік болып табылатын пәндер бойынша білім алуға арналған, яғни қойылған сұраққа нақты жауап жоқ, бірақ шындық деңгейіне сәйкес келетін бірнеше жауаптар бар; оқыту міндеті бірден классикалық схемадан ауытқып, бір ғана емес, бірнеше шынайы жауаптарды алуға және олардың проблемалық өрісіне бағдарлауға бағытталған. 2. Оқытуға басты назар дайын білімді игеруге емес, оны әзірлеуге, мұғалім мен оқушының бірлесіп құрылуына аударылады; демек, case-study әдісінің дәстүрлі әдістерден түбегейлі айырмашылығы – егер оқушы мәселені талқылау барысында басқа оқушылармен және мұғаліммен бірлесіп шешетін болса, білім алу процесінде демократия болғаны. 3. Әдісті қолдану нәтижесі тек білім ғана емес, сонымен қатар кәсіби қызмет дағдыларына да байланысты. 4. Әдістің технологиясы: белгілі бір ережелерге сәйкес, нақты өмірде болған нақты жағдаяттың моделі жасалады және оқушыларға қажет білім мен практикалық дағдылардың жиынтығы көрсетіледі; сонымен бірге 42 мұғалім жетекші, сұрақтар тудыратын, жауаптарды жазатын, пікірталасты қолдайтын, яғни бірлесіп құру процесінің менеджері рөлін атқарады. 5. Жағдаяттық талдау әдісінің артықшылығы – білім алу және практикалық дағдыларды қалыптастыру ғана емес, сонымен қатар оқушылардың құндылықтар жүйесін, кәсіби ұстанымдарын, көзқарастарын, өзіндік кәсіби түйсіну мен дүниетанымды дамыту. 6. Case-study әдісі дәстүрлі оқытудың классикалық кемшіліктерін «құрғақтық», эмоционалды емес материалды – эмоциямен, шығармашылық бәсекелестікпен күресумен байланысты жақсы ұйымдастырылған кейстердегі пікірталастар театр қойылымын еске түсіреді. Case-study әдісі – теориялық білімді практикалық есептерді шешуге қолдануға мүмкіндік беретін құрал. Бұл әдіс оқушылардың өзіндік ойлауының дамуына, балама көзқарасты тыңдау және ескеру, өз ойларын дәлелдей білуіне ықпал етеді. Осы әдіс арқылы оқушылар аналитикалық және бағалау дағдыларын көрсетуге және жетілдіруге, топта жұмыс істеуді үйренуге, қойылған мәселенің ең ұтымды шешімін табуға мүмкіндік алады. Қазіргі оқытудың интерактивті case-study әдісі оқушылардың теориялық ұстанымдарын игеруді және материалды практикалық пайдалануды меңгеруді қамтамасыз ете отырып, жағымды көзқарасқа ие болады; бұл оқушылардың кәсіби дамуына әсер етеді, олардың есеюіне ықпал етеді, оқуға деген қызығушылық пен жағымды уәжді қалыптастырады. Сонымен қатар, case-study әдісі мұғалімнің ойлау тәсілі, оның ерекше парадигмасы ретінде әрекет етеді, ол басқаша ойлауға және әрекет етуге, шығармашылық әлеуетін жаңартуға мүмкіндік береді. Саѕе – нақты бизнестен алынған мысал – бұл оқиғалардың шынайы сипаттамасы ғана емес, жағдайды түсінуге мүмкіндік беретін бірыңғай ақпараттық кешен. Жақсы ұйымдастырылған кейс келесі талаптарға сай болуы керек: - туындының нақты қойылған мақсатына сәйкес келуі; - күрделіліктің тиісті деңгейінің болу; - экономикалық өмірдің бірнеше аспектілерін суреттеу; - бүгінгі күнге өзекті болу; - типтік жағдайларды суреттеу; - аналитикалық ойлауды дамыту; - пікірталас тудыру; - бірнеше шешімге ие болу. Бизнесте біржақты дұрыс шешімдер жоқ деп болжанады. Case-study әдісімен оқытудың мәні – әркім өзінің білімі, практикалық тәжірибесі мен түйсігі негізінде нұсқаларды ұсынады. Мысалы, біреу үшін компания басшысының отбасылық жағдайын өзгерту маңызды емес, ал басқа оқушы өз тәжірибесіне сүйене отырып, бұл фактіні өте маңызды деп санауы мүмкін. Case-study әдісінің өзіндік белгілері мен технологиялық ерекшеліктері бар, оны басқа оқыту әдістерінен ажыратуға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 2,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|