Методические рекомендации по преподаванию учебного предмета «основы предпринимательства и бизнеса»

94 
 
Сабақтың басы 
6
 
мин. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сабақтың 
ортасы 
 
        30 минут 
4.
 
Ұйымдастыру кезеңі: 
-
 
Мұғалім оқушыларды оқу іс-әрекетіне және  
жаңа білімді меңгеруге дайындайды;  
-
 
Оқу үрдісінде мотивация беруге жағдай  
қалыптастырады. 
 
«Кім, нені жақсы көреді?» жаттығуы. 
Барлығы  орындықтарға  отырады.  Кім,  нені  жақсы 
көреді  солар  орындарынан  тұрады.  Мысалы:  Кім 
балмұздақты 
жақсы 
көреді, 
сол 
орнынан 
тұрсын…Кім  өзін  батырмын  деп  есептейді?…  Кім 
сары  түсті  жақсы  көреді?…  Кім  көп  тамақ  жегенді 
жақсы көреді?… Кім айнаға қарағанды жақсы көреді? 
т. б. сұрақтар қоюға болады. 
5.
 
Сабақтың мақсаты мен тақырыбын ашу 
«Идеялар  матрицасы»  ойыны  –шығармашылық 
қоқыстарға  арналған  керемет  тазалағыш  құрал.  Ол 
оқушыларды  берілген  тапсырмаға  шығармашылық 
тұрғыда  қарауға,  тривиал  емес  (таптаурын  емес) 
қадам  жасауға  үйретеді.  Бизнесменнің  бизнес 
жасауға  ынтасы  болып,  бірақ  қандай  өнімді  немесе 
қызмет түрін ұсыну туралы идеясының болмауы жиі 
кездеседі.  Бүгінгі  «Идеялар  матрицасы»  ойынында 
болашақ кәсіпкерлер жасампаз болуды және берілген 
тапсырмаға  тривиал  емес  қадам  жасауды  үйрене 
алады. 
Ойын ережесі 
Оқушылар  командаға  бөлінеді.  Олар  қарапайым 
сөздер  жазылып,  алдын-ала  дайындап  қойған  екі 
карточканы  көп  карточкалардың  ішінен  (арасынан 
суырып  алса  болады)  алады.  Әр  команда  сабақ 
үстінде,  бес  минуттың  ішінде  карточкада  жазылған 
сөзге  қатысты  бизнес-идея  ойлап  тауып,  оны  жан-
жақты ойластырғаннан кейін сыныпқа таныстырады. 
Мұғалім  осы  идеялар  бойынша  нақтылайтын 
өлшем  шарттармен  тағы  екі  кезең  өткізеді.  Соңғы 
презентация нәтижесі бойынша сыныптастарының ең 
көп дауысын жинаған команда жеңіске жетеді. 
Карталар мысалы 
бәтеңке  
жүк 
көлігі  
магнитофон   кілем  
дәптер 
сақина  
сиыр  
телефон  
картон  
банан 
бояу  
кесе  
пернетақта  
таблетка  
автомоб
иль 
Ас үй  
сағат 
пакет  
фотоаппа
рат  
сүлг 
Сөздерді  өзіңіз  де  ойлап  жазуыңызға  болады.  Ең 
бастысы,  ол  қандай  да  бір  затты  білдіретін  зат 
есім болу керек 
Команда құрамы 
Оқушылар  саны  тең  бөлінген  3-4  команда.  Бір 
командада  ең  дұрысы  3-5  адам  болу  керек.  Команда 
 
«Кім, нені 
жақсы 
көреді?» 
жаттығуы 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
«Идеялар 
матрицасы» 
ойынының 
презентацияс
ы 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ішкі жағына 
қарапайым 
сөздер 
жазылып, 
алдын-ала 
дайындалып 
шығарылған 
карточкалар 

95 
 
құрамын білімі мен тәжірибесі әртүрлі оқушылардан 
құруға тырысыңыз. Команда құру үшін оқушыларды 
командаға  бөлудің  кез  келген  әдісін  қолдануға 
болады 
Ойын барысы 
Оқушыларды командаға бөлу – 3 минут. 
Екі 
оқушыға 
карточкалардың 
арасынан 
кездейсоқ 
бір 
карточканы 
алу 
ұсынылады.. 
Карточкада  жазылған  сөзді  оқып,  оны  тақтаға 
жазыңыз. 
Сөздер  бір  бірімен  мағынасы  жағынан  немесе 
басқа  қасиеттері  жағынан  мүлдем  байланысты 
болмауы керек. 
Әр  команданың  тапсырмасы  –  3-5  минутта 
карточкада  көрсетілген,  бір-бірімен  байланыспайтын 
заттардың сипатын немесе қасиетін пайдаланып жаңа 
бизнес-идея ойлап табу. 
Әр  идеяны  бір  минутқа  жеткізбей  айтып 
шығуларын сұраңыз. 
Барлық 
презентация 
аяқталғаннан 
кейін 
оқушылардан  егер  жеткілікті  ресурс  (ақша,  білім, 
тәжірибе,  дағдылар)  болса  осы  командамен  бірігіп 
осы идеяны ертең-ақ жүзеге асыра алар ма едіңіздер 
деген сұрақ қойыңыз. 
Бастапқы идеялары туралы қайта ойлану үшін әр 
командаға  қосымша  3-5  минут  беріңіз.  Командалық 
жұмысты  тағы  бір  рет  өткізіп,  алғашқы  идеяларын 
ертеңгі күні жүзеге асырып кететіндей қайта қарауға 
тапсырма  беріңіз.  Оқушылар  әр  идеяны  бір  минутқа 
жеткізбей түсіндіріп беруі керек. 
Қызықты  бизнес-идеяны  табу  –  өте  қиын. 
Оқушылар  нұсқаулықтың  алғашқы  төрт  қадамын 
орындау  кезінде  ғана  оған  қол  жеткізе  алды.  Енді 
командалар  идеяларын  шынайы  өмірде  жүзеге 
асырған  кезде  қандай  қиындықтарға  тап  болатынын 
елестетіп,  оны  энергия  және  ресурс  шығыны 
тұрғысынан сараптауға талпынды. 
«Нұсқаулықтың  алтыншы  қадамын  орындау 
кезінде  идея  қалай  өзгерді?»,  «Не  үшін  деп 
ойлайсыңдар?» 
деген 
сұрақтар 
қою 
арқылы 
ынталандырыңыз. 
Талқылау  аяқталғаннан  кейін  ойынның  осы 
кезеңіндегі  бизнес-идеяны  өмірімнің  алдағы  20 
жылында  айналысатын  ісім  деп  елестетіп  көріңдер 
деп  айтыңыз.  «Бұған  дайынсыңдар  ма?»,  «Идеяда 
тағы  нені  қайта  қарау  керек?»,  «Оны  тағы  қалай 
жақсартуға  немесе  өзгертуге  болады?»  деп  сұраңыз. 
Оқушылар  осы  сұрақтардан  кейін  идеяларын 
толықтыруы мүмкін. 
Осы идеялар туралы қайта ойланып көру үшін әр 
командаға  қосымша  3-5  минут  беріңіз.  Бұл  бизнес 
алдағы  20  жылда  айналысатын  істерің  болады  деген 

96 
 
шартпен  осы  идеяны  қайта  қарап  шығыңдар  деп, 
командалық жұмысты тағы бір жүргізіңіз. 
Әр  идеяны  бір  минутқа  жеткізбей  айтып 
шығуларын сұраңыз. Соңғы кезеңді орындау кезінде 
идеяның қалай өзгергені туралы сұрақ қойыңыз. 
Әр  команданың  соңғы  идеясын  талқылап,  ең 
үздік  идеяға  дауыс  беріп,  жеңімпаз  команданы 
анықтаңыз. 
Сабақтың соңы 
10
 
ин 
Қорытындылау 
Оқушылар ойын нәтижесінде әрқайсы 3-минутта 
бір-бірімен  байланыспайтын  екі  сөзге  сүйеніп 
бизнеске арналған жаңа идея табаалғандарын ұғыну 
керек.  Осы  арқылы  жаңа  бизнес-идеяны  жасау  кез 
келген  креативті  ойлана  алатын  адамның  қолынан 
келетін  іс  екенін  түсінеді.  Оқушылар  идея 
ойластыру 
кезінде 
командалық 
жұмыстың 
артықшылықтарын да бағалай алуы керек. 
Оқушыларға  екі  сөз  арқылы  бизнес-идея  ойлап 
табу  керек  деген  тапсырма  берілген  кезде  ол 
айтарлықтай инновациялы әрі күрделі болып көрінді 
емес  пе?  Шарт  күрделеніп,  команда  идеяны  жүзеге 
қалай  асыру  керектігі  жайлы  ойланған  кезде 
бастапқы идея өзгеріп, жеңілдей түседі. 
Бизнес-идеяны  өздеріне,  өз  мүмкіндіктеріне 
шақтау  керек  болғанда  оқушылар  оған  көбірек 
өзгеріс енгізуге тырысады. Басында идея туындаған 
сәттен  бастап  оны  біржола  жүзеге  асырғанға  дейін 
кәсіпкер  дәл  осындай  жолдан  өтеді.  Енді  сіздер  де 
көптеген  әртүрлі  факторларды  есепке  ала  отырып 
бизнес-идеяны  түрлендіру  тәжірибесі,  сондай-ақ 
бизнес-сарапшылар тәжірибесі бар. 
Ойынның 
бірінші 
кезеңіндегі 
«таблетка» 
+«пернетақта»  сөздерімен  берілген  тапсырманың 
болжамды жауаптарына мысалдар ұсынуға болады. 

жүктеу/скачать 2,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: