Липидтердің алмасуы- адвмдврдын жасущаларындв болатын , липидтердін корытылу, сіңірілу, аралық алмасу процесстерінен тұратын күрделі үрдіс.
Сатылары:
Корытылу
Сінірілу
Аралык алмасу
Алмасудын сонғы өнімдерінің түзілуі
Эмульгирлену,қорытылу,сіңіру.
Қорытылу:
Липидтердін липаза әсерінен ыдырауын липолиз дейді.
Аспен түскен липидтер ауыз қуысында корытылмайды, олар асказанға карай барады, жалпы липаза атты гидролазалырдың классына жататын фермент липидтерді ыдыратады, ол эмульгациаланған майларды ғана ыдыратады, жане оның активтенуіне калыпты рН орта болуы керек -4-5. Ал ересектерде асказан рН 2-2,5 болғандыктан , онда липаза активті болмай липидтерді ыдыратпайды, тек сүттегі эмульгациаланған майларды ғана, сүтпен емізілетін балаларда ол активті болады.
Басты қорытылуы ащы ішекте ұйкы безі сөлінң липазасы аркасында өтеді. Онын калыпты рН-8-9. Ол өт қышқылдврымен активтенеді, бұл өт кышкылдвры ішекке өтпен түсіп, майларды эмульгациалайды, яғни үлкен май тамшыларын кіші май молеклаларына немесе май эмульсиасына айналдырады, оларды, яғни ТАГтарды жане ДАГтарды ұйқы безі липазасы бетаМАГ пен бос май кышкылдрына ыдыратып жібереді. Содан кейін түзілген бетаМАГ ты ішек сөлі липазасы одан әрі оны глицерин жане БМҚ дейін ыдырауына ұшыратады.
Олардан баска , Фосфолипидтердін эфирлі байланыстарын үзуді катализдейтін ұйқы безінің фосфолипазалары С,А1,А2,Д.
Холестеринін эфирлерін холестерин мен БМҚ-ға ыдырататын холестеролэстераза ферменті ұйкы безі жане ішек сөлінле болады.
Сіңірілу:
БМҚ жане глицерин сіңірілуі кажет,глицерин суда ериді ол тез сінеді, ал БМҚ суда ерімейтіндіктен олар сіңу үшін ішекте түзілетін мицелла керек, ол екі кабаттан тұрады: ішкі холестериннен, БМК мен бетаМАГ тан тұратын гидрофобты ядросы, сырткысы-өт қышкылынан жане фосфолипидтер кұралған гидрофильді кабаты болады. Осы мицелла БМКмен байланысып онын сінірілуін камтамасыз етеді. Содан кейін мицелла ыдырап, құрамындв болғвн өт кышкылы кан аркылы кайтадвн өтке барады.
Достарыңызбен бөлісу: |
