Нәруыздар.Құнды және құнсыз нәруыздар туралы түсінік. Нәруыздардың атқаратын қызметтері. Нәруыздардың жіктелуі Жай нәруыздар (альбуминдер, глобулиндер, протаминдер, гистондар және склеропротеиндер) құрылысы және қасиеттері туралы түсінік
жүктеу/скачать 485,23 Kb.
|
áõ ýêç (1)
| Липидтердің тасымалдау формалары.
Липидтердің тасымалдау формаларына хиломикрондр , жане баска липопротеидтер жатады, мысалы тығыздығы жоғары липопротеидтер, тығыыздығы төмен жане тығыздығы өте төмен липопротеидтер. БМҚ албуминдермен байнасыпы женіл кан аркылы тасымалданады. Ал холестерин , фосфолипидтер , ТАГтар хиломикрон мен ЛП аркылы тасымалданады. Хиломикрондар ең ірі траспорттардын бірі, ол экзогенді липидтерді,яғни аспен түскен липидтерді тіндерге , мүшелерге тасымалдайды, жане өзі ішектін кабығасындв пайда болады. Олар екі кабаты болады, гидрофобты болатын кабатта тасымалданатын холестерин , ТАГ болады, ал гидрофильды сырткы кабатта белоктар , фосфолипид болады. Көбінесе олар липидтердін 90 пайызын өкпе тініне апарады, ол үшін ірі болғанына байланысты хиломикрондар ішек кабырғасынан канға өтпей, лимфға өтеді , лимфа бойымен кеудеге жетіп жүрекке өтеді де одвн кейін ғана өкпеге өтеді. Ал калған он пайыз липидтерді ол бауырға апарады. Екінші транспорт-липопротеидтер, олар ТЖЛП, ТӨТЛП, ТТЛП деп бөлінеді.Олар бауырда түзіліп, холестериин, ТАГ, фосфолипидтерді кан аркылы тасымалдайды. Олар бір бірінен ерекшеленеді, олардын құрамында ТАГ, ХС,белоктар мен ФЛ болады, бірак ТТЛП-де көп пайызын ТАГ алады(55), ТӨТЛП-де ХС көп пайызын(50) алады, ал ТЖЛП -де белоктар саны көп (50)болады. Олардын тығыздығы кұрамындвғы белок мөлшеріне байланысты, белоктар саны көп липопротеидтердін тыыздығы жоғары , белоктар саны 20 пайыз болатында тығыздығы төмен , ал белоктар тым аз – 10 пайыз болатын липопротеид - ТӨТЛП. Мөлшері де әртүрлі, себебі ТӨТЛП – ен үлкен болып, ТЖЛП ен кіші , ал ТТЛП – орташа мөлшері болатыды. Олар электрофорезде әртүрлі жылжу жылдамдығы болады, соған байланысты олардын аттары белгіленген, осылайша ТТЛП- бетаЛП деп аталу себебі – ол бета глобулиндермен бірге жылжиды, ТӨТЛП- бета глобулиндерден бұрын жылжиды сондыктан ол -пребетаЛП, ал ТЖЛП- альфа глобулиндермен бірге жылжу себебінен – альфа ЛП деп аталады. Олардын кызметтері : ТЖЛП-холестеринмен байланысып, оны бауырға карай мүшелер мен тіндерден алып келеді. ТӨТЛП- ол организмде түзілетін ТАГ-ты май тіндеріне карай апарады. ТТЛП-қан тамырларына жане тіндерге холестеринді бауырдвн алып транспорттайды. Сол себептен олардын екеуі, ТТЛП, ТӨТЛП – атерогенді касиеті бар, олар майларды тіндер жане мүшелерге апарып , кан тамырларынын ішкі кабатындв холестериннін жиналып калуына әкеледі де кан мен оттектің мүшелерге тасымалдануына жол бермей кояды дв, бұл атеросклероз ауруын тудырады. Ал ТЖЛП – антиатерогенді касиетті, себебі олкерісінше холестеринді тіндердін бауырға карай әкеліп, олардын канда мөлшерін төмендетеді. Калыпты атерогенді коэффициент ТТЛП/ ТЖЛП=3 тен. жүктеу/скачать 485,23 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|