«Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы» және «Құқық негіздері»пәндерібойыншабілімалушылардыңбіліміндегіолқылықтардыңорнынтолықтыружөнінде ұсынымдар 2021-2022 оқу жылында «Қазақстан тарихы» және «Дүниежүзі тарихы» пәні бойынша шектеу шаралары кезіндегі оқу жылдарында жіберілген білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру және жаңа оқу
жылының оқу бағдарламасын меңгерту бағытында мақсатты шараларды жыл бойы жүргізу ұсынылады.
2021-2022 оқу жылында білім алушылардың өткен оқу жылдарындағыбіліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру және жаңа оқу жылынаарналған оқу бағдарламасындағы оқу мақсаттарының меңгерілуінқамтамасыз ету бойынша мақсатты жұмыс жоспарын дайындаудың реті (әрбір пән мұғалімі үшін)
№
Жұмысмазмұны
Диагностикалықжұмыс(IтоқсанныңIаптасында)
1
Өткен оқу жылдарындағы пәннің оқу бағдарламасының оқу мақсаттары бойынша
әкімшілікдиагностикалықбақылаужұмысын жүргізу
2
Тақырыптар бойынша олқылығы бар оқушылардың санына байланысты өткентақырыптардыңішіненқиындықтудырғантақырыптарменоқумақсаттарынанықтау. Мысалы, қандайдабіртақырыптымеңгермегеноқушылардыңсаныкөп болса,солтақырыпкүрделіболыпесептеледі.Тақырыптымеңгермегеноқушылардыңсаныазболса,олтақырыптыңкүрделілігітөменболыпесептеледі
Жоспарлаужұмысы (IтоқсанныңIIаптасында)
3
Пәннің оқу бағдарламасы бойынша жаңа оқу жылында өтілетін тақырыптар мен оқу мақсаттарына сәйкес келетін өткен оқу жылдарындағы күрделітақырыптарменоқу мақсаттарынанықтау
4
Сәйкес келетін тақырыптар мен оқу мақсаттарын анықтағаннан кейін қысқа мерзімдісабақжоспарларынмақсаттарды үйлестіре, кіріктіре отырып әзірлеу. Жаңатақырыптарменоқумақсаттарынмеңгеруүшінөткеноқужылдарындағытақырыптарбойыншабіліміндеолқылығыбароқушыларғаалдыналадайындалып келугеберілетінтапсырмаларәзірлеу.
5
Пәннің оқу бағдарламасы бойынша жаңа оқу жылындағы тақырыптар мен оқу мақсаттарына сәйкескелмейтінөткен оқу жылдарының күрделітақырыптарымен оқумақсаттарынанықтау
6
Жаңа бағдарламаға сәйкес келмейтін өткен оқу жылдарының күрделі тақырыптары мен оқу мақсаттары бойынша біліміндеолқылықтарыбароқушылардыңтізімін жасаужәнетоптастыру
7
Білімінде олқылықтары бар оқушылардың топтарымен өткізілетін
консультациялардыңкестесінжасау
8
Білімінде олқылықтары бар оқушыларға өткізілетін кеңесберудісәйкес келетін жаңа тақырыппеноқумақсатынасабақжоспарлауданбұрын өткізу
9
Білімінде олқылықтары бар оқушылардың топтарымен өткізілетін кеңесберу кестелерін жоспарлаупринциптері:
жаңа сабақтан бұрын кеңес беру;
жұмыс күндеріне сыймаған жағдайда сенбілік немесе жексенбілік кеңес беру;
II, III, IV тоқсандық каникул күндеріндегі кеңестер;
жазғы мектеп күндеріндегі кеңестер
10
Жаңасабақтан бұрынкеңес өткізу топтарын анықтау, кестесін жасау
11
Сенбілікнемесежексенбіліккеңесөткізу топтарын анықтау, кестесін жасау
12
Каникулкүндеріндегікеңес өткізу топтарын анықтау, кестесін жасау
13
Жазғымектепкүндеріндегікеңестақырыптарын анықтау, кестесін дайындау
14
Жаңа оқу жылында оқу пәндері бойынша білім алушылардың білім сапасына жүйелі мониторингжүргізукестесін және талдау жұмысының жоспарындайындау(бұл
жердебілімалушыныңөткеноқужылыбойыншабілімініңсапасыда,олқылықтарыдакөрінеді): қыркүйектің екінші аптасы (диагностикалық әкімшілік бақылау); бөлім бойынша жиынтық бағалау (БЖБ) кестесі;
тоқсан бойынша жиынтық бағалау (ТЖБ) кестесі.
Жүзегеасыружәнеталдаужұмысы(оқужылыбойы)
15
Пән бағдарламасы бойынша оқумақсаттарыкіріктірілгенқысқамерзімдісабақжоспарыменсабақты ұйымдастыру арқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын
толықтыра отырып жаңа оқу мақсаттарына қол жеткізу
16
Жаңа сабақтан бұрын кеңес беру кестесі бойынша сабақ жүргізу арқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын толықтыра отырып жаңа мақсаттарға қол
жеткізу
17
Жаңа сабақтан бұрын сенбілікнемесежексенбіліккеңесберуарқылы оқушылардың
біліміндегі олқылықтарын толықтыра отырып жаңа мақсаттарға қол жеткізу
18
Каникулкүндеріндекеңесберуарқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын
толықтыра отырып жаңа оқу мақсаттарына қол жеткізу
19
Жазғымектепкүндеріндегікеңесөткізу кестесібойынша сабақ жүргізу арқылы
оқушылардың біліміндегі олқылықтарын толықтыру
20
Білім алушылардың білім сапасына жүргізілген жүйелімониторингжұмысыныңнәтижелерін:
диагностикалық бақылау жұмысының талдамалық есебін; тоқсан бойынша жиынтық бағалау жұмысының талдамалық есебін әдістемелікбірлестікте,әдістемеліккеңесте,педагогикалықкеңесте;бөлім бойынша жиынтық бағалау жұмысының талдамалық есебін әдістемелікбірлестікте;
оқу жылының қорытындысы бойынша талдамалақ есепті әдістемелікбірлестіктежәнепедагогикалық кеңестеталдау және талқылау
Аталған шараларды келесі кезеңдер бойынша жүргізу ұсынылады:
«Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы» және «Құқық негіздері» пәні бойынша шектеу шаралары кезіндегі оқу жылдарында жіберілген білім алушылардың біліміндегі олқылықтарды анықтап, күрделі тақырыптар бойынша консультациялар, қосымша сабақтар беру ұсынылады.
Мысалы, пән бойынша шектеу шаралары кезіндегі оқу жылдарында жіберілген білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру үшін 11-сыныпта 10-сыныптың келесі тақырыптары ұсынылады:
«Қазақстантарихы»пәнібойынша:
«Құқық негіздері» пәні бойынша білім алушылардың білімдегі олқылықтарын толықтыру бойынша жұмысты ұйымдастыру кезінде, құқық жүйелі ғылым болғандықтан алдымен негізгі тақырыптар бойынша олқылықтарды анықтау үшін оқу материалының негізгі бөлімдерінен 11-сынып білім алушыларының біліміне мониторинг жүргізу ұсынылады.
10-сыныпбойыншамониторингжүргізугеұсынылатыноқумақсаттары: 10.1.1.3 құқық жүйесі және оның негізгі элементтерін түсіндіру (құқық нормалары, сала, ішкі сала, құқықтық институт);
10.1.3.2 адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын жіктеу (саяси, азаматтық, әлеуметтік, экономикалық және мәдени);
Конституциялық құқық институт тарын құқықтық норма жүйесі ретінде түсіндіру;
Конституциялық құқықтың қайнар көздерін анықтау және олардың міндеттерін түсіндіру (Конституция, Конституциялық заңдар, Конституциялық Кеңестің актілері және тағы басқалар);
10.2.4.1 қылмыстық кодекстің мазмұны мен құрылымын анықтау, 10.2.4.3 нақты мысалдар арқылы қылмыстық теріс қылық пен қылмысты қоғамдық қауіптілік дәрежесіне сәйкес сипаттау;
10.3.1.1 Қазақстан Республикасы азаматтық құқығының қайнар көздерін түсіндіру (Азаматтық кодексі, заңдар, заңға тәуелді актілер, Азаматтық кодексін толықтыратын және нақтылайтын ережелер);
азаматтық құқық субъектілерін анықтау;
азаматтық құқық объектілерін олардың елеулі белгілері бойынша ажырата білу;
10.3.3.2 Қазақстан Республикасының отбасылық қарым-қатынастарының құқықтық реттелуінің негізгі ұғымдары мен принциптерін түсіндіру;
10.3.4.1 Қазақстан Республикасының еңбек қатынастарын құқықтық реттеудің негізгі ұғымдары мен принциптерін түсіндіру;
қылмыстық процестің негізгі міндеттері мен принциптерін түсіндіру;
қылмыстық процесс субъектілерін ажырату;
азаматтық процестің негізгі міндеттері мен принциптерін талдау;
азаматтық процестің субъектілерін ажырату.
Сонымен қатар білім алушылардың талдау дағдыларын қалыптастыру, заңдармен және өзге де нормативтік құқықтық актілермен жұмыс істеуге және оларды практикалық жағдаяттарды шешу кезінде тәжірибеде қолдануына көңіл бөлу ұсынылады. Білім алушылардың коммуникативтік құзыреттілігін дамытуға, нақты құқық нормасына сілтеме жасай отырып, өз көзқарасын дәлелдей білуге ерекше назар аудару қажет.
«Құқық негіздері» пәні бойынша білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру құралы ретінде жаңа тақырыпты зерделеуде өткен тақырыптарды салалық белгі бойынша біріктіру ұсынылады.
Мысалы, 10-сыныпта 10.1.1.1 құқық белгілерін қорытындылай отырып, ұғымын түсіндіру оқу мақсатын 9.1.1.1 әлеуметтік нормалар жүйесіндегі құқық
ұғымы мен рөлін түсіндіру оқу мақсатын тапсырмаларда кіріктіріп беру ұсынылады; 11-сыныпта 11.3.1.1 келісімшарттың ерекше белгілерін айқындай отырып мазмұнын түсіндіруде 10.3.1.3 азаматтық құқық субъектілерін анықтау және 10.3.1.4 азаматтық құқық объектілерін олардың елеулі белгілері бойынша ажырата білу оқу мақсаттарымен кіріктіру ұсынылады.
Сонымен қатар «Құқықнегіздері»пәнібойыншабілім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша қосымшасабақтар,шағынтоптарменжұмыстыұйымдастырукезіндеоқупәндерібойыншакелесітақырыптардымеңгерту ұсынылады:
«Құқықтық мемлекет ұғымы және принциптері»;
«Адам құқықтары ұғымы және оның негізгі түрлері»;
«Қылмыстық құқық бұзушылықтар және қылмыстық жауапкершілікке тартылатын адамдар».
Білім олқылықтарының орнын толықтыру бойынша жұмысты ұйымдастыру кезінде белсенді оқыту әдістерін (кейс-технологиялар, графикалық органайзерлер, имитациялық ойындар) және интерактивті (кластерлер, пікірталастар, дебаттар) қолдану ұсынылады.
Сыныптан тыс оқу-тәрбие жұмыстары білім алушыларды қоғамдық өмірге бейімдейтін, жұмыс тәжірибесін жинақтайтын, жаңа жағдайдағы қарым- қатынасқа үйрететін, қызығушылықтар мен талаптарды іске асыратын әлеуметтік ортаның бір бөлігі болып табылады.