б) волейбол: ойынның әдіс - тәсілі, оқу ойыны

Құрылу, баянат қабылдау, қатысушыларды тексеру.Сабақтың мақсаттарын хабарлау. Орында айналу. Әдеттегідей жүріс, белгі бойынша тоқтау, айналма бұрылу және қарама-қарсы бағытта жүру.

1. Әдеттегідей жүріс, түзу және иілген қолдармен ауқымды қозғалыстар серіппелі және алдыға қарай ұмтылыс қозғалыстармен қолды артқа апару, саусақтарды жұдырыққа жұмылдыру.

2. Әр түрлі бастапқы қалыптардан (орыннан және қозғалыстан) иықтармен жоғарыға-төменге, алдыға, артқа қозғалыстар, ауқымды қозғалыстар иықтармен жасау.

3. Қолды білек буындарда бүгу және жазу және білекпен ауқымды қозғалыстар жасау, қол саусақтарын қиылысқан және түйіскен қалыпқа алдыға, жан-жақтарға , жоғарыға әр түрлі қозғалыстармен тіркескен (жүріс, жылжымалы жүріс).

4. Жоғарғы және төменгі стартан 10-20 м жүгіру бет жақпен алдыға, қырмен алдыға, арқамен алдыға, иілген аяқтарда жылдам қозғалу. Тура сол, бірақ жылжымалы қадамдармен қозғалу оң және сол жақ қырмен алдыға, бет жақпен алдыға, арқамен алдыға, екі адымдап және алдыға қарай ұмтылу.

5. Алаңың аймағы жағалай жүгу. Белгіге бойынша бағананың соңғы тұрған қадамдарын жылдамдатады және бағананы азып өтеді, алдыға қарай жүгіреді. Сосын келесісі озып өтуді бастайды және т. б. Жүгіруден басқа озып өтуде басқада қозғалыстын әдістері қолданылады.

6. Қабырғаның таянып тұрып, бір уақытта және кезектескен қолдың бүгу және жазу білектік буындарды мейлінше сырт жаққа бүгу (алақандар қабырғада саусақтармен жоғарыға қарай орналасады, жан-жақтарға, төмен, саусақтар бірге немесе бөліп қою, қабырғадан арақашықтық ақырындап ұлғаяды). Тура сол, бірақ қабырға саусақтармен сүйену.

7. Әр түрлі бастапқы қалыптардан қолдар бас артында, саусақтар тіркескен, қолдармен басып, басты алдыға ию, мойын бұлшықет кернеуінен қарсылық көрсетіп; басты көтеру және оны артқа ию, қолдармен қарсылық көрсетіп.

8. Жауырында тұрған қалыптан түзу аяқтармен әр түрлі бағытқа алдыға, артқа қозғалыстар жасау; бір уақытта және кезек-кезек тіземен маңдайға тигенше дейін аяқтарды бүгу.

9. Бір аяқта тұрып, екіншісі алдыда, өкшені бүгу және жазу, өкшемен ішке және сыртқа ауқымды қозғалыстар жасау; Тура сол бір уақытта қолдың саусақтарын қиылыстырып және жазу, қолдардың ауқымды қозғалыстары.

10. Әр түрлі бастапқы қалыптардан (бір және екі аяқ тұрып, иілген аяқтарда алдыға қарай ұмтылуда) аяқ ұшында тербелісте серіппілу.

Негізгі бөлім

I. Волейболшылардың техникалық-тактикалық дайындығы

1. Ойыншыларды орналастыру бойынша және алаң бойынша қозғалуының жаттығулары.

2. Көп рет баскетболдың (футболдың) добын қабырғаға қарай лақтыру және ұстап алу.

3. Толтырылған допты бет жақтан екі қолмен қашықтыққа лақтыру (волейболшылардың тұрысынан). Жаттығуды жарыс түрінде өткізуге болады.

4. Қолдармен таянып жатыпқан қалыпта. Қолдарда шеңбер бойынша оңға (солға) қозғалу, аяқтың ұшы орында. Тура сол, бірақ оңға және солға қозғалу, бір уақытта «жылшымалы қадамдарды» қолдар мен аяқтармен орындау.

5. Таянып жатыпқан қалыптан қолды бүгу және жазу (алақандар саусақтармен алдыға қарай, ішке қарай, сыртқа қарай қойылған), тура сол, бірақ қолдың саусақтарымен тірелу.

6. Тіземен тірелген қалыпта, қолдар жан-жақтарда, алдыға қарай құлау,

таянып жатқан қалыптан иілген қолдарда және бастапқы қалыпқа қолдың түрткісімен оралу.

7. Бір уақытта солға шұғыл бұрылу; тура сол, сол жақ аяқпен оңға қарай айналу (әр бір жаққа қатарынан бірнеше рет).

8. Кеудеде жатқан бастапқы қалыптан, қолдарды жазу және аяқтарды артқа бүгу, иілу, аяқ ұшымен желкеге тигізуге тырысу .

9. Арқада жатқан бастапқы қалыптан түзу аяқты жоғарыға көтеру, оны қолдармен ұстап алу және серіппеліп өзіне қарай тарту.

10. Тіземен тірелген тұрыстан, қолдар бастың артында немесе белде, өкшелерге отырған қалыпқа ауысу және бастапқы қалыпқа қайту.

1. Жұпттық берілістер — алдынғы сабақтардын тапсырмасы. Өз алдынан беру, 360° айналу және серіктесіне беру.

2. Жүргізушімен ортада айналыммен берілістер — орыннан және қозғалыстан жылжымалы қадамдармен.

3. «Қабырғы эстафета» алдынғы сабақтардан.

4. Ойыншылар тура жаттығуда сияқты орналасады.

5. Жаттығу тура солай өтеді, бірақ алаңның екі жағындада. 4 аймақта ойыншы жоғарғы берілістен допты тор арқылы 6 аймаққа жібереді, ойыншы допты «қабылдайды», оны 3 аймаққа жібереді және т. б. Тор арқылы берілістен кейін ойыншы қарама-қарсы алаңға 6 аймаққа ауысады.

II. Төменгі түзу беруге үйрету

1. Алдыңғы сызықтан беру алаң аймағы бойынша ережені сақтай отырып (5 сек. ішінде берілісті жасау).

Ойыншылар беріліс орынына шығады және нұсқаушының ысқырығынан кейін (көмекші — алаңның келесі жағында) берілісті орындайды.

Бос ойыншылар алаңда орналасады және допты екі қолмен жоғарыдан қабылдайды, сосын оны өзінің берілісінің кезегін күтуші ойыншыларға лақтырады.

III. Дайындық және оқу ойындары

Алдынғы сабақтардың дайындық ойындары, бірақ төрт доппен. Тордың жанынан допты жоғарғы берілістен беруге болады .

Волейболдың оқу ойыны. Доп жоғарғы берілістен ойынға енгізіледі. Бірінші берілістердің барлық 3 аймаққа қарай жібереді, 3 аймағы ойыншы екінші доп берілісін айтылмыш кезде қай аймаққа бет жағы қойылған сол аймаққа жібереді (4 немесе 2). Тор арқылы допты тек алаңның ортасына ғана емес, сонымен қатар оның аймағына жіберуге керек — сыртқы және бүйір сызықтарына.