Оқулық Алматы, 012 М. Ə. Бөлешов ƏӨЖ 614(075. 8) Ббк 51. 1я73 б 78
жүктеу/скачать 2,02 Mb. Pdf көрінісі
|
Бөлешов.2012.ҚДС.
| а
лған т у б е рк у л езб е н а у р у шаңдық деңг ейі (100000 тұрғынға ба ла п е с е птег е нде) Қа зақ ста н Р ес пу бл ик асы Қазақст ан Р еспу блик асы Ақ тө бе об лы сы Ақтөб е об лысы Ат ыр ау об лы сы Ат ыра у об лысы Ш ығ ыс қа зақ ста н о бы лы сы Шығыс қазақст ан обылысы Жа мб ыл об лы сы Жамбыл об лысы Ба ты с қ аза қс тан об лы сы Ба тыс қазақст ан об лысы Қа ра ған ды об лы сы Қарағанды об лысы Қы зы ло рд а о бл ыс ы Қызылор да об лысы Ақ мо ла об лы сы Ақмо ла об лысы Қо ста на й о бл ыс ы Қо станай об лысы Ма ңғ ыс тау об лы сы Маңғыст ау об лысы Па вл од ар об лы сы Пав ло дар об лысы Со лт үс тік Қ аза қс тан Со лтүстік Қазақст ан Оң тү сті к Қ аза қс тан Оңтүстік Қазақст ан Ас тан а қ ал асы Ас тана қа ласы Ал ма ты қа ла сы Алм аты қа ласы -1 991 -2 000 -2 007 жы л 103 лық зерттеулер қалада тұратын 40-59 жастағы ер кісілердің арасын- да артериялды гипертониямен ауырғандардың 29 %-ы өздерінің осы патологияға шалдыққанын білмеген, ал жүрек ишемиясымен ауырғандар арасында бұл көрсеткіш 36 % -дан 61 % -ға дейін жеткен. 2007-2008 жылғы статистикалық мəліметке қарағанда жалпы қан айналу жүйесі ауруларының əрбір 100000 тұрғынға балап есептегендегі таралу деңгейі Қазақстан Республикасы аумағында 1753,5 оқиғаны құрады. (6-сурет). Бұл аурулардың ең жоғарғы таралу деңгейі Маңғыстау облысын- да тіркелді (3682,9% 000 ). Қан айналу жүйесі ауруларының таралуы Республикалық көрсеткіштен жоғары болып қалыптасуы Қызылорда (2627,1 % 000 ), Алматы (2098,0% 000 ), Жамбыл (2064,1% 000 ), Оңтүстік Қазақстан (2019,7% 000 ), Павлодар (1880,5% 000 ) облыстарында байқалды. Аталған облыстарда қан айналу жүйесі ауруларының осылайша жоғары болуына экологиялық, əлеуметтік, тұрмыстық, өмір сүру сал- ты себептерінің тигізетін əсері үлкен. Сондықтан, профилактикалық бағдарламаларды құрастыру жəне оны жүзеге асыру барысында əр об- лыста қан айналу жүйесінің деңгейін арттыратын қатерлі себептердің таралу жиілігіне баса көңіл бөлген жөн. Жүрек-қан айналу жүйесі ау- руларымен кеселдену деңгейі адамның жасы ұлғайған сайын жылдам артады. Əйелдердің арасындағы осы патологиямен кеселдену деңгейі ер кісілерге қарағанда 1,4 есеге жоғары болып шықты ( 7 -сурет). Госпитализациялау бойынша анықталған аурушаңдықтың құра- мында жүрек-қан айналу жүйесі патологияларының алатын үлесі де айтарлықтай жоғары. Жеке ғылыми деректердің мəліметтеріне қарағанда, оның деңгейі 12-14%-ға дейін жетеді. Сонымен қатар бұл аурулардың стационарлық мекемелерде жату мерзімі ұзақ жəне қауырт емдеу шараларын жүргізуді талап етеді. Көптеген эпидемиологиялық зерттеулер жүрек-қан айналу жүйесі аурулары əртүрлі қатерлі себептердің əсерінен туындайтынын көрсетеді. Олардың қатарында профилактикалық шаралардың əсерінен өзгермейтін себептер де аз емес. Мысалы, бұл ауруға шалдыққандардың тұқым қуалағыштық қасиеттері мен жасы ешқандай да шараларға оңды жауап бере қоймайды. Осы аурулардың туындауына алып келетін адамның əдеттері мен өмір сүру салты себептеріне қарсы алдын алу шараларын тиімді жүзеге асыруға мүмкіндік мол. Қауіптілік дəрежесін өзгертуге қолайлы қатерлі себептердің қатарына темекі шегу, спирттік ішімдікке салы- ну, қан құрамындағы холестериннің жоғары деңгейі, гиподинамия да жатады. Қант диабеті, семіздік жəне стресс жүрек-қан айналу жүйесі ауруларын туындататын қауіп-қатерлердің əсерін одан ары күшейтетін себептерге жатады. 30-59 жастағы 5000 тұлғаны 10 жыл бойы бақылау барысында жүрек ишемиясы ауруына шалдығу қауіптілігі қатерлі себептердің |