П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р


Окушылардың өзіндік әрекегінің деңгейлері



Pdf көрінісі
бет248/400
Дата23.12.2023
өлшемі13,11 Mb.
#198771
1   ...   244   245   246   247   248   249   250   251   ...   400
Байланысты:
дидактика кытап 2

Окушылардың өзіндік әрекегінің деңгейлері. 
Практик-ғалымдар мен 
психологтардың зерттеулері оқушылардың оқу мүмкіндіктсріне сай өзіндік 
әрекетінің төрт деңгейін шартты түрде бөліп көрсетеді:
1. Оқушылардың үлгі бойынша кошірме әрекеттері, объект ілер мен қүбы- 
лыстарды сәйкестердіру, оларды белгілі үлгілермен салыстыру арқылы тани 
білу. Осы деңгейде оқушылар өзіндік әрекетке даярланады.
2.Есте сақтау деңгейінде оқып-үйреніліп отырған объектінің түрлі қасиет- 
тері туралы ақпараттарды қайталау үшін жүргізілетін ренродукгивті әрекег.
3.Таныс үлгіден тыс, индуктивті жоне дедуктивгі түжырымдарды талап 
ететін міндеттерді шешу үшін алынған білімдерін өзбетінше қолданатын 
продуктивті әрекет.
4. Білімдері мүлдем жаңа жағдаятта, шешім қабылдаудың жаңа багдар- 
ламаларын жасауда, болжамдық ойлауда қолданылатын өзіндік әрекег.
Бүл деңгейлер шартты бөлінгенмен, іиын мәнінде практикада бар. Оқу- 
шыға деңгейі жоғарырак өзінідік тапсырма беру - сабақта уақытты бос өткізу 
деген соз.
Әрине, орбір шығармашылықпен жүмыс жасайтын мүғалімнің ең жоғары 
дәрежедегі бағдарламасы неғүрлым көп баланы дербестіктің тортінші дең-


204
II бөлім. Дидактика
гейіне жеткізу. Бірақ оған жол алудың үш деңгейі арқылы өтетінін есте сақтау 
керек. Соған сәйкес мүғалімнің сабақтағы оқушылардың өзіндік жүмысын 
үйымдастырудағы әрекет бағдарламасы күрылады.
Оқушылардың сабақтағы өзіндік әрекетін 
Оқушылардың сабақтағы 
үйымдастыруға қойылатын негізгі талаптарға 
өзіндік жүмыстарын 
тоқталайық. Бүларды төменде тізіп көрсетпек-
үйымдастыруға 
шіміз. Кез келген өзіндік жүмыс кез келген
койылатын талаптар 
дербестіктің деңгейінде өзінің нақты мақсатын
қояды. Әрбір оқушы жүмысты орындау тәрті-
бін және тәсілдерін біледі.
Өзіндік жүмыс оқушының оқи алу мүмкіндіктеріне сәйкес, ал олардын 
күрделілігінің дәрежесі дербестіктің бір деңгейінен екінші деңгейіне біргіндеп 
көшу үстанымын толық сақтайды. Оқу үрдісінде өзіндік жүмыстың, оның 
ішінде үй жүмысының нәтижелері, түжырымдары пайдаланылады. Өзіндік 
жүмыстың түрлері үйлеседі және жүмыстың барысының басқарылуы іске асады.
Өзіндік жүмыстың мақсаты - танымдық қабілеттерді, шешім қабылдау 
белсенділігін, шығармашылық ойлауды дамыту. Сондықтан тапсырмаларды 
іріктей отырып, оның тек үлгі бойынша орындалатын түрін мейлінше азайту 
керек.
Жүмыс мазмүны, оны орындау формасы оқушылардың қызығушылығын 
тудыруы қажет, жүмысты орындауда аяғына дейін жеткізуге олардың ынтасы 
болуы керек.
Өзіндік жүмыстар оқушылардың еңбек дағдыларын қалыптастыруды 
ойластыратындай етіп үйымдастырылады.
Өткізу формасына қарай өзіндік жүмыстар жеке, жаппай және топтық деп 
бөлінеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   244   245   246   247   248   249   250   251   ...   400




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет