Әлеуметтік-этникалық
қатар
|
Ру,тайпа
|
Халықтық
|
Ұлт (халық)
|
Формациялық қатар
|
Алғашқы қауым
|
Құл иеленушілік
|
Феодал-изм
|
Капитализм
|
Поскапиталистік
түр
|
Ұйымдастырушылық -
шаруашылық қатар
|
Табиғи
|
Табиғи-тауарлық
|
Тауарлық
|
Тауарлы- жоспарлы
|
Өркениеттік қатар
|
Тағылық
|
Жабайылық
|
Егін шаруашылығы
|
Индустриал-дық
|
Ақпараттық
|
|
Өркениетке дейінгі қоғам
|
Өркениет толқындары
|
14.25-КЕСТЕ.ҚОҒАМДЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ФОРМАЦИЯЛАР ТУРАЛЫ ТҮСІНІКТЕР
14.26-КЕСТЕ. К.МАРКСТІҢ ӨРКЕНИЕТКЕ БЕРГЕН АНЫҚТАМАСЫ
(1857-1859 ж.ж. Экономикалық жазбалар)
14.27-КЕСТЕ. ДАМУДЫҢ ТАБИҒАТТАҒЫ ЖӘНЕ ҚОҒАМДАҒЫ ТҮРЛЕРІ
14.28-КЕСТЕ. ХАЛЫҚ ЖӘНЕ ҰЛЫ ТҰЛҒАЛАР
14.29-КЕСТЕ. ӘЛЕУМЕТТІК ФИЛОСОФИЯНЫҢ ФУНКЦИЯЛАРЫ
глоссарий
А
бхава (үнді) – бейболмыс.
Аджива (үнді) – материялдық субстанция.
Астика (үнді) – Веданың беделін мойындайтын ортодоксалдық философиялық мектеп.
Атман (үнді) – бұл ұғымның бірнеше мағынасы бар: «мен», «төзімді», «дене». Бірақ атман ұғымының ең басты мағынасы –индивидуӘЛдік және универсӘЛдік космостық психикалық болмыс ретіндегі «адам». Осы мағынада атман бүкіл бар болып отырғанның генетикалық және субстанционалдық бастауы, негізі және соңы. Атман рухани және денелік деп бөлінеді, сондай-ақ, ол көбіне ақыл-ойдан, сез бен тыныстан тұратын рухани бастау ретінде, «брахман» ұғымымен бірдей деңгейде түсініледі.
Архат (үнді)– «жауды жеңуші» дегенді білдіреді. Архат деп нирванаға жеткен, сананын тыныш ағынын бұзатын құштарлық-құмарлық сезімдерін жеңген адамды атайды.
Асана (үнді) – адамның денсаулығын сақтауға септігін тигізетін дененің дұрыс қалпы.
Аханкара (үнді) – санкхья философиясында өзіндік «Менді» тану әдісі Ахимса (үнді) – тірі жәндіктерге зисн келтірмеу.
Араньяктар(үнді) -»Орман кітаптары» – қоғамнан бөлектенушілерге немесе орман кеңістігінде ақиқат пен табиғат туралы ойға берілушілерге арналған Веданың ережелер жинағы.
Ақиқат - таным теориясының негізгі категориясы, адам түсінігінің өмір шындығына сәйкестігі.
Абсолют – мәңгілік, шексіз, тұрақты деген ұғымды білдіреді.
Абстрактілеу - (лат.abstractic) дерексіздік, бөліну, оқшаулану. Белгілі бір затқа, құбылысқа тән көптеген қасиеттер мен олардың арасындағы толып жатқан өзара байланыстардан оқшау алып қарастыру, яғни танымның бір әдісі.
Анумана(үнді)- Тұжырым немесе қорытынды–белгілі бір ақиқат пікірлердің негізінде жаңа пікірлер алынатын тікелей емес таным тәсілі.
Асана (үнді) - Дене-тәнді жаттықтыру. Денені шынықтыратын, дене қимылын басқаруға үйрететін, организмнің әр мүшесін икемділікке тәрбиелейтін қимыл- әрекетті жинақтау және орындау.
Абхинивеша(үнді) - өмірге деген инстинкті сүйіспеншілік, оны жойып алмасам деген үрейлі күйі, өмір туралы инстинкт. Йога жүйесіндегі бұл арналардың өзара ықпалы бірдей емес. Клешалық бұл жүйе адамдық «мен» және «рухани абсолюттікң космостық тұтастығы» арасындағы айырмашылықтан басталатын «қозғалыс» нышанын, адамның өз өмірін «Йога-сутра» трактаты бойынша объективті шындық адамнан тыс өмір сүреді. Оны тануда адам «саналы психикалық күйдің бес түрін бастан өткізеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
