Пилюлдер. Pilulae (Ілік сеп.- Pilulaе). (лат. Pila-шар, доп) - бұл ішке қолдануға арналған дәрілік түрі. Бір пилюльдің салмағы 0,1-0,5.
Пилюльдер ескірген дәрілік нысан деп саналады. Пилюльдер қолдану өте ыңғайлы, дозалау дәлдігі және портативтілігі бойынша олар таблеткалардан кем емес. Пилюльдің баяу сорылуы дәрілік заттарды ұзарту ретінде қарастырылады.
Пилюлдер құрамы:
1. дәрілік зат
2. қосымша зат немесе пилюль массасы (өсімдектердің тамыр ұнтақтары, қою және құрғақ экстракттар, крахмал, ақ саз, қант, су, сироп және т. б.).
Қосымша заттар пилюльге белгілі бір қасиеттер, икемділік береді. Дұрыс пилюлдерді дайындау үшін дәрігерден үлкен біліктілікті талап етеді, өйткені бұл процесс құралады:
1. ұнтақтарды алу:
2. пилюль массасын алу және пилюль өзегін домалату:
3. өзектерді кесу:
4. қалыптау:
5. пилюль жабыу:
6. қойма:
Пилюль дайындау кезінде барлық компоненттер ұсақ ұнтаққа айналдырады. Ингредиенттерді араластыру және пилюль массасын араластыру ступкаларда жүргізіледі. Улы және күшті әсер ететін заттар алдын ала суда немесе спиртте ерітеді, сонда олар пилюль массасымен біркелкі араласады. Массаны ступканын қабырғаларынан қалып қалмау үшін жақсы араластырады. Дайын массаны өлшейді және хартаны немесе жұқа шпательді қолдана отырып, пилюлярдық машинасының үстеліне апарады. Үстелде тақтайшамен кескіш ұштары арасында жататындай ұзындықтағы өзектерді домалайды. Кескіштегі науалардың саны бір жағынан 25 және екінші жағынан 30 болуы мүмкін. Кесілген пилюльдер роликтің (вертушканың) көмегімен дөңгелектенеді, ұшының ернеуінің биіктігі пилюльдің мөлшеріне сәйкес келуі тиіс. Дайын пилюльдер бірдей, дөңгелек және 10-20 см биіктіктен құлағанда үстелден сырғытылуы тиіс. Пилюльдер 25-30 дана мөлшерінде немесе осы сандарға еселік мөлшерде жазылады.
Мысалы. Мышьякты ангидридің (Acidumarsenicosianhydrici) 0,003 мөлшерде итке пилюль түрінде 30 қабылдауға жазып беріңіз.
Rp.: Acidi Аrsenicosi anhydrici 0,003
Massae pilulari q.s, ut fiat pilula.
D. t. d. № 30
S. Ауыз арқылы, 1 пилюльден күніне 2 рет.
