Сборник II научно-практической международной студенческой конференции Narxoz Student Research-2021

Бұл сызба негізінде 2005-2009 жж.аралығындағы Балқаш көлі-

не  түскен  ауыр  металлдар  көрсеткіштері  көрсетілген.  Яғни,ал-

дыңғы  жылдары  ауыр  металлдар  нормадан  артық  болса  кейінгі 

жылдар  едəуір  азайғандығын  байқауға  болады.Бірақ,жаңа  ақпа-

раттарға(2017-2018жж.)  сүйенсек,қазіргі  Балқаштағы  ластағыш 

ауыр металлдардың  мөлшері айтарлықтай көрсеткіштке жеткен.

Бассейннің су балансының тұрақтылығы Қытайдан келетін су-

дың мөлшеріне тікелей байланысты. Судың органикалық заттар-

мен, мұнай өнімдерімен жəне басқа заттармен ластануы байқала-

ды [4].

Күшті таяздау

Балқаш көлі - таяз су айдыны, оның жалпы ұзындығы 614 км, 

тереңдігі 6-8 м.Судың деңгейі бассейн экожүйесінің жағдайының 

негізгі көрсеткіші болып табылады. Тайыздау əсіресе су қоймасы-

ның батыс (таяз) аймағында байқалады.

Сарапшылар  Балқаштың  таяздануының  басты  себебі  Іле 

өзенінің гидрологиялық режимінің өзгеруі, сонымен қатар су алу 

көлемінің  ұлғаюы  деп  санайды.  Су  қоймасының  су  ресурстарын 

пайдалану айтарлықтай жоғары, бұл рұқсат етілген экологиялық 

шегінен асып түседі. Бұл факторлар көлдегі су көлемінің бұрынғы 

деңгеймен салыстырғанда 2 есе азаюына ықпал етеді. Іле өзенінің 

бойында салынған Қапшағай су қоймасы да өз рөлін ойнады. Оны 

толтыру үшін 39 текше метр қажет болды. м су.

Балқаштың  таяздануы  оның  батыс  бөлігінде  ерекше  байқала-

ды.  Балқаштың  айналасындағы  16  көл  жүйесінің  тек  бесеуі  ғана 

қалды, шөлейттену процесі бассейннің 1/3 бөлігін қамтып үлгерді.

Балқашта  жергілікті  браконьерлер  де  өз  əрекеттерін  тоқтатар 

емес, онсыз да аз мөлшердегі балық түрлерін мүлдем жойып жібе-

руге шақ қалды.

Балқаштың  кеуіп  кетуі  үлкен  тығыз  орналасқан  аймақтың, 

оның  ішінде  Алматы  халқының  өміріне  де  əсер  етеді.  Мұндай 

апаттардың планеталық маңызы бар, мұны Арал теңізінің таязда-

нуы дəлелдейді, оның тұздары əлемнің əр түкпірінде кездеседі де-

сек те болады. [5]

Экологиялық  ахуалды  жақсартудың  қадамдары  ретінде 

Қапшағай су қоймасының толтырылуын тоқтату, металлургиялық 

зауыттың  ағынды  суларын  тазарту,  суару  кезінде  қалпына  кел-

тірілмейтін шығындарды азайту жəне т.б. ұсынылды.

72

жүктеу/скачать 3,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: