524
Басқару түрі бойынша – шағын топтар жүйесі. Ұйымдастыру формалары
бойынша – академия- лық – клубтық, жеке – топтық, сараланған. Балаға
көзқарас бойынша – адамгерші- лік-жеке, субъект-субъективті. Басым әдіс
бойынша – проблемалық іздеу, шығармашылық, диалогтық, ойын. Оқушылар
санаты бойынша – бұқаралық.
Ынтымақтастық педагогикасында төрт бағыт ерекшеленеді:
Балаға адамгершілік-жеке көзқарас;
Дидактикалық белсендіру және дамыту кешені;
Тәрбие тұжырымдамасы;
Қоршаған ортаны педагогикаландыру.
Қазіргі таңдағы педагогика ғылымының бір ерекшелігі - баланың тұлғалық
дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын шығаруға ұмтылуы. Бірақ
педагогикалық
қоғамдастықта
тұжырымдамалардағы
түбегейлі
айырмашылыққа қарамастан, "жеке тұлғаға бағытталған" тұжырымдама әлі де
қалыптасқан тұжырымдама болып саналады және оны таным мен пәндік іс-
әрекеттің субъектісі ретінде оның жеке ерекшеліктерін анықтауға негізделген
баланың жеке басының дамуы мен өзін-өзі дамытуын қамтамасыз ететін өзара
әрекеттесу ретінде қарастырады. Бұдан шығатыны, жеке білім беру
технологиялары баланың жеке басын білім беру жүйесінің орталығына қояды,
оны дамытудың ыңғайлы, жанжалсыз және қауіпсіз жағдайларын қамтамасыз
етеді, оның табиғи әлеуетін жүзеге асырады. Мұндай технологиялар
антропоцентрлік деп те аталады. Адамгершілік және жеке технологияларды
қарастыра отырып, ол мәжбүрлеуді қабылдамай, балаға жан-жақты құрмет пен
сүйіспеншілік идеяларын, оның шығармашылық күштеріне оптимистік сенімді
"мойындайтынын" атап өткен жөн. Ынтымақтастық технологиясы мұғалім мен
баланың субъективті қатынастарындағы демократияны, теңдікті, серіктестікті
жүзеге асырады.
Қазіргі білім беру процесінде ынтымақтастық педагогикасы ерекше
маңызды орын алады, ол ойлаудың инерциясын жеңуге және білім беру мен
тәрбие жүйесін құрудың сапалы жаңа деңгейіне жетуге көмектеседі – бұл
қазіргі педагогиканың басты міндеті
Жеке тұлғаға бағытталған оқыту білім беру жүйесінде маңызды рөл
атқарады деп қорытынды жасауға болады. Қазіргі білім адамның жеке басын
дамытуға, оның мүмкіндіктерін, таланттарын ашуға, өзін-өзі тануды, өзін-өзі
тануды қалыптастыруға бағытталуы керек.
Оқытудың негізгі нәтижесі тиісті білім мен дағдыларды игеру негізінде
танымдық қабілеттерді қалыптастыру болуы керек.
Мұндай оқыту процесінде өзіндік құнды білім беру қызметіне белсенді
қатысу жүреді, оның мазмұны мен формалары оқушыға білім алу барысында
өзін-өзі тәрбиелеу, өзін-өзі дамыту мүмкіндігін қамтамасыз етуі керек.
Ә
Достарыңызбен бөлісу: