Еркіндікке байланысты философияда жоғарыда аталғандардан да басқа көзқарастар бар. Кей көзқарастар еркіндікті негіздесе, кейбірі тіпті жоққа шығаралы. Мысалы, механикалық материализм бағытындағы ойшылдар: Т. Гоббс, Б. Спиноза, Ламетри еркіндікті жоқ деп көрсетеді, “адамдардың еркіндік туралы ойлары – елес қана, еркіндік қажеттіліктің көрінісі”, - деп тұжырымдайды.
Бостандық - Э. Фроммның айтуы бойынша оны оқшаулайды. Бұл оқшаулау таңдауды анықтайды: жаңа тәуелділіктің көмегімен еркіндіктен құтылу немесе әрқайсысының даралығы мен қайталануы негізінде позитивті еркіндікті толық жүзеге асыруға дейін өсу. «Бостандықтан қорқу, одан« қашуға »деген ұмтылыс қазіргі заманғы тұлғаның басты сипаттамаларына айналуда. Қазіргі заман адамы тек қана мақсаттарға емес, әлеуметтік қажеттіліктерге де жетіспейтін жағдайға тап болады, оны қанағаттандыру құралдары бұрыннан бар».
қорытынды
Еркіндік — нақты және салыстырмалы ұғым. Мысалы, адам әр түрлі жағдайларға байланысты еркін болады немесе одан мүлдем айырылады. Ол өмірдің бір саласында өзін еркін сезінгенімен, өзге бір салада оған жете алмауы да мүмкін. Сол секілді жеке адамның және ұлттың еркіндік дәрежесі де әр түрлі. Мұның өзі қоғамның дамуына да тікелей қатысты. Міне, сондықтан еркіндік мәселесін саясаттану жағынан алып қарайтындар оны азаматтардың және тұтас бір ұлттың қоғамдық құрылым мен басқару түрін таңдауы деп түсіндіреді.
