«Эссе жазу әдістемесі» 9-сыныпқа арналған таңдау курсының бағдарламасы

«Эссе жазу әдістемесі» 9-сыныпқа арналған таңдау курсының бағдарламасы
11 
Жазылым дағдысы 
5-сынып
6-сынып
7-сынып
8-сынып 
9-сынып 
4. Эссе 
жазу 
5. 3.4.1 
эссенің кіріспе, 
негізгі, 
қорытынды
бөлімдерін
сақтай отырып, 
өзіне таныс 
адамды, белгілі 
бір мекен мен 
оқиғаны
сипаттап не 
суреттеп жазу 
6.3.4.1 
эссе 
тақырыбынан 
ауытқымай, 
абзац түрлерін 
жүйелі 
құрастырып, 
көтерілген 
мəселе бойынша 
келісу-келіспеу
себептерін 
айқын көрсетіп 
жазу 
(«келісу, 
келіспеу» эссесі) 
7.3.4.1 
эссе құрылымы 
мен даму 
желісін сақтап, 
тақырыпқа 
байланысты 
берілген 
мəселенің 
оңтайлы 
шешілу 
жолдары 
немесе 
себептеріне өз 
көзқарасын 
жазу 
(дискуссивті 
эссе) 
8.3.4.1 
эссе 
құрылымы 
мен даму 
желісін 
сақтап, 
мəселе 
бойынша 
ұсынылған 
шешімнің 
артықшылығ
ы мен 
кемшілік 
тұстарын 
салыстыру, 
өз ойын 
дəлелдеп 
жазу 
(аргументат
ивті эссе) 
9.3.4.1 
эссе 
құрылымы 
мен даму 
желісін
сақтап, 
көтерілген 
мəселе 
бойынша 
екіжақты 
пікірді 
немесе 
жағдаятты 
талқылау,
біреуіне 
таңдау 
жасап, өз 
ойын 
дəлелдеп 
жазу 
(аргументат
ивті эссе) 
 
Оқылым 
Оқылым рецептивті (қабылдаушы) дағдылар қатарына жатады.
Оқылымның мақсаты – мəтіндегі негізгі жəне қосымша ақпаратты əртүрлі 
деңгейде қабылдауы жəне түсіне білуі.
Сонымен оқылым дегеніміз не? Оның қандай түрлері бар? Оқылымды қандай 
əдіс-тəсілдер арқылы жүзеге асыруға болады? Қандай əдіс-тəсілдерді тиімді 
қолдануға болады? 
Оқылым – графикалық таңбалар арқылы қағаз бетіне түскен сөздер мен 
тіркестердің мағынасы мен мазмұнын ой мен сананың нəтижесінде қабылдай 
отырып, сауатты, дұрыс, мəнерлеп, ұғынықты оқу жəне одан қажетті деректі 
түсініп, сұрыптап алу. 
Оқылым стратегияларының түрлері 
Шолып оқу 
Тақырыбы, неше бөлімнен тұратыны, бөлімдердің аттары, 
абзацтың жалпы саны шолып оқылады. 
Болжап оқу 
Мəтіннің құрылымдық бөліктерін жекелеп оқып, ары қарай не 
болатынын, автор ойын болжауға жетелейді.
Мазмұнын түсіну үшін 
оқу немесе көз жүгіртіп 
оқу 
(skimming) 
мəтіндегі жалпы идеяны түсіну үшін тез оқып шығу. 
Нақты ақпараттарды табу 
үшін оқу (Scanning) 
мəтін ішіндегі ақпараттарды тауып алу үшін оқу, яғни ол үшін 
тұтас мəтінді түсініп оқу, мазмұнын білу маңызды емес. 
Мысалы, мəтіннен қажетті пайыздық көрсеткіштерді тауып алу. 

«Эссе жазу әдістемесі» 9-сыныпқа арналған таңдау курсының бағдарламасы
12 
Іріктеп оқу 
Сұрақтың мазмұнына сай ұғымдар, деректер, мəліметтер, 
ақпараттар мəтіннен іріктеледі, талданады. 
Зерттеп оқу 
Назарды шоғырландырып оқуға, сұрақтың астарына үңілуге, 
тереңірек талдауға, зерттеуге жетелейді.
Комментарий жасап оқу 
Автордың 
айтпақ 
болған 
ойына, 
мəтіннің 
кімдерге 
арналғандығына, мəтінді жазудағы мақсатына, тағы басқа жеке 
көзқарастарға пікір білдіріледі. 
Түсініп оқу 
Мəтіннің мазмұнын, автордың айтпақ болған ойын, мəтінді 
жазудағы мақсатын түсіну үшін əр ақпаратты ұғынып оқуды 
қажет етеді. 
Талдап оқу 
Мəтіндегі мəселелер талданады. 
Детальді түрде оқу 
əрбір сөздің мағынасын түсіну үшін мəтінді сөзбе-сөз оқу. 
Мысалы, келісімшарттағы талаптарды немесе нұсқауларды 
түсіну үшін сөзбе –сөз оқимыз. 
Рөлге бөліп оқу 
Мəтін ойы рөлге кіріп оқу арқылы сараланады.

жүктеу/скачать 1,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: