Эволюциялық ілім
жүктеу/скачать 344,5 Kb.
|
10200-evolyutsiyaly-ilim
| Тұқым қуалаушылық
Барлақ ағзалардың ата-тегінің құрылысы мен атқаратын қызметінің ерекшеліктерін сақтап келесі ұрпағына беретін жалпы қасиеттерін тұқым қуалаушылық деп атаймыз. Ата-енесінің жалпы қасиеттері келесі ұрпақтарына көбею арқылы беріледі. Кез келген түрдің ұрпақтарының ата – енесіне ұқсас болғанымен, олардың дәл көшірмесі болмайды. Ұқсастықтар тұқым қуалаушылықтың материалдық негізі хромосомаларда орналасқан гендер арқылы жүзеге асырылады. Ген дегеніміз бір белгінің дамуына немесе белгілі бір ақуыз молекуласының құрылымына жауап беретін ДНК молекуласының үлескесі. Хромосомада белгілі бір орындарда немесе ойықтарда гендер орналасады. Ол ойықтарды локус деп атайды. Ағзалардың жасушаларында ондаған хромосомалар және оларда орналасқан мыңдаған гендер болады. Жыныс жасушалары ұрықтанғанда аталық және аналық хромосомалары бірігеді де, осыған байланысты ағзаның келесі ұрпақтарында жекеленген жаңа белгілер қалыптасады. Бір белгінің дамуына аналық ағзаның гендері, ал екінші біреуіне аталық гендері көбірек әсер етсе, үшіншісіне аналықтың да, аталықтың да гендері бірдей әсер ететін болады. Сондықтанда әрбір түрдің ұрпақтары ата – енесінің көшірмесі бола алмайды. Пайда болған жаңа өзгерістер тұқым қуалау арқылы келесі ұрпақтарға беріліп отырады. жүктеу/скачать 344,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|