Сабақты бастамас бұрын сынып оқушыларын екі топқа бөлемін.
Әр топ өздерін таныстырып, басшыларын тағайындайды. Топ басшысы өздерінің тобының ұпай сандарын есептеп отырады.
1. «Физика»
2. «Астраномия»
Ой қозғау
- Сабағымыз «Саяхат сабақ» болғандықтан, біз бүгін ғарыш әлеміне аяхатқа шығамыз. Ғарыш әлеміне саяхат біздің Қазақстан жерінен - «Байқоңырдан» басталғанын білеміз. Сонымен, «Байқоңыр» ғарыш айлағы туралы қысқаша мағлұмат бере кетейін.Ғарыш айлағының құрылысы 1955 жылы басталып, 1957 жылы мамырайында пайдалануға берілді. Байқоңыр деп аты айтып түрғандай, айлақтың айналасы қара қоңыр топырақты, шөбі де алтын түстес қоңыр. Ғарыштық старт алаңына орын таңдауда көптеген жағдайлар ескеріледі. Біріншіден, ол халық тығыз орналасқан аймақтар мен өндіріс орталықтарынан алыс, екіншіден, Алматы – Мәскеу теміржолының Қызылқұмнан өтетін маңына жақын болуытиіс еді. Бүрынғы КСРО-ның, қазіргі Қазақстанның оңтүстігі салыстырмалы түрде экваторға тым қашық емес. Бұндай жағдайдың ғарыш кемелерін ұшыру барысында жердің айналу жылдамдығын пайдалануға мүмкіндік беретіні де ескерілген болатын.
«Байқоңыр» ғарышайлағынан «Қазақстан – 2050» кемесімен саяхатқа шықпас бұрын 2 топ өз тобымызды таныстырып өтейік.
Физика – табиғаттағы физикалық құбылыстарды әрі денелердің физикалық қасиеттерін зерттейтін ғылым және оқу пәні.
Астрономия – аспан денелерінде және олардың жүйелерінде орын тебетін құбылыстарды зерттейтін ғылым және оқу пәні.
Аталған екі топ ғаламшарларға барып – келуі үшін бірнеше кедергі тапсырмаларды орындауы керектігі туралы спутниктен хабарлама келді.
Тапсырмалар 4 – деңгейлік құрылымнан тұрады.
Тапсырмалар 4 – деңгейлік құрылымнан тұрады.
Танымдық деңгей (ауызша тапсырмалар) а) «Физика тілінде сөйлесек»
ә) «Физикалық шамалар»
2. Алгоритімді деңгей (суреттермен жұмыс)
б) Семантикалық карта
в) «Физика – біздің айналамызда»
3.Эвристикалық деңгей (деңгейлік татсырмалар)
г)Деңгейлік есептер
ғ)Графикалық диктант
4.Шығармашылық деңгей (тәжірибе жасау)
д) «Физикалық тәжірибелер»
«Қазақстан – 2050»
Орбиталары Жер орбитасының ішкі және сыртқы орбитасында орналасқан. Олар төменгі және жоғары ғаламшарлар болып екіге бөлінеді. Келіп жеткен ғаламшарымыз – төменгі орбитада орналасқан «Меркурий» ғаламшары.
Бұл ғаламшардағы тапсырма «Физика тілінде сөйлесек» деп аталады. 2 топқа сұрақтар беріледі. Солардың қай тілден аударғанын және қазақша мағынасын түсіндіріп береді.
Жер орбитасының сыртында, яғни жоғарғы орбитасында орналасқан ғаламшар – ол «Марс» ғаламшары. Осы ғаламшарға бару үшін «Семантикалық карта» тапсырмасын орындаймыз.
Физикалық шамалар
Белгіленуі
Өлшем бірлігі
Формуласы
V
S
Vорт
t
C
M
M/C
M/C
V * t
s/t
s/v
s/t
уақыт
Жол
Жылдамдық
Орташа жылдамдық
“Физика біздің айналамызда”
“Физика біздің айналамызда”
тақырыбында “Юпитер” ғаламшарына барамыз.
Сергіту сәті
Елеуішпен су әкелуге бола ма?
Егер кеседегі судың бәрін ішіп қойсақ, ішінді, не қалады?
Қандай ыдысқа су құйылмайды?
Орнынан қозғалмай не өтіп бара жатыр?
(Болады. Қар мен мұз күйінде)
(Ауа)
(Су толы ыдысқа)
(Уақыт)
III.Эвристикалық деңгей
- Бұл бөлімде «Сатурн» ғаламшарына барайық. Деңгейлік тапсырмалар берілген, соларды орындап, ары қарай сапарымызды жалғастырамыз.
А
в
с
5
10
15
10
15
20
10 минутта неше секунд бар?
10 минутта неше секунд бар?
ЖАУАБЫ
( 600с)
АРТҚА
Жер өз осін қанша уақытта толық бір айналады?
ЖАУАБЫ
(24сағ)
АРТҚА
№2 .4 Мына амалдарды орындаңдар.
107 : 105 = 108 : 10-3=
103 :10-7= 108* 10-6 =
ЖАУАБЫ
107 : 105 =102 108 : 10-3=1011
103 :10-7=1010 108* 10-6 =102
АРТҚА
Автомашина 1500 м жолды 36км\сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Осы жолды жүруге кеткен уақытты анықтау керек.
ЖАУАБЫ
АРТҚА
Берілгені:
s = 1500 м
Жауабы: t = 2мин 30с
t-?
Алматыдан шыққан автобус сарыөзекке дейінгі 180 км жолды 2,5 сағ жүреді. Автобустың қозғалысын бірқалыпты деп ұйғарып, оның жылдамдығын анықтау керек.
ЖАУАБЫ
Берілгені:
s = 180 км
t = 2.5 сағ
Жауабы:
v-?
АРТҚА
Жер Күнді айнала 30 км/с жылдамдықпен қозғалады. Бір сабақ өткенде, яғни 45 мин ішінде Жер қандай жол жүреді?
ЖАУАБЫ
Берілгені:
t = 45 мин
Жауабы:
s-?
АРТҚА
Енді келесі саяқатымызды “Уран” ғаламшарына жалғаймыз. Бұһл ғаламшарда берілетін тапсырма - “Графикалық диктант”
