Учащиеся 4 класса должны знать

Историческую справку Древнего Рима

Мифологию Древнего Мира

Особенности архитектуры, скульптуры и литературы Древнего Рима

Краткую характеристику истории гладиаторских боев

Историческую справку города Помпеи

Причины крушения Древнеримской империи

Краткую характеристику отличительных особенностей Средневекового города

Особенности музыки, литературы и театра средневековья

Характеристики культур 1-го и 2-го дороманских периодов

Характеристику культуры готического периода

Учащиеся 4 класса должны уметь:

Описать особенности древнеримской мифологии

Рассказать о главных достижениях архитектуры, скульптуры и литературы Древнего Рима

Характеризовать гладиаторские бои

Описать памятники скульптуры и живописи в Помпеях

Описать причины крушения Древнеримской империи

Рассказать о литературе, музыке и театре Средневековья

Различить культуры 1-го и 2-го дороманских стилей

Охарактеризовать особенности архитектуры Готического периода

Учащиеся 5 класса должны знать:

Историческую справку эпохи Возрождения

Особенности литературы, архитектуры, скульптуры и живописи раннего Возрождения

Особенности литературы, архитектуры, скульптуры и живописи высокого Возрождения

Отличительные особенности эпохи Возрождения в Германии и Нидерландах

Учащиеся 5 класса должны уметь:

Охарактеризовать средневековый город мастеров – Флоренцию

Рассказать о Данте и вершине его творчества, произведении «Божественная комедия»

Охарактеризовать творчество Брунеллески, Донателло, Боттичелли.

Указать отличительные особенности творчества Леонардо да Винчи, Рафаэля, Микеланджело, Тициана.

Описать отличительные особенности периода Северного Возрождения.

Историческую справку эпохи Барокко

Особенности Архитектуры Итальянского Барокко

Отличительные черты творчества Лоренцо Бернини

Характеристики живописи, музыки Италии 17 века

Отличительные особенности культуры Испанского Барокко

Характеристику архитектуры и скульптуры Испании

Основные этапы творчества Эль Греко, Веласкеса, Мурилио

Отличительные особенности эпохи Барокко в Нидерландах

Основные этапы творчества Рубенса и Рембрандта

Охарактеризовать эпоху итальянского Барокко

Описать живопись и музыку Италии 17 века

Рассказать об основных этапах творчества Бернини

Охарактеризовать эпоху испанского Барокко

Описать литературу и скульптуру Испании 17 века

Описать отличительные особенности периода Барокко в Нидерландах

Критерии и нормы оценивания знаний и умений:

Тест:

Оценка «5»: 95% правильных ответов;

Оценка «3»: 51% правильных ответов;

Оценка «2»: менее 50% правильных ответов.

Устный опрос:

Оценка «5», если ученик узнаёт и называет произведения искусства, соотносит их с эпохой, даёт грамотные характеристики.

Оценка «4», если ученик в основном узнаёт и называет произведения, соотносит их с эпохой, допускает одну-две ошибки и отдельные неточности в устных комментариях.

Оценка «3», если ученик узнаёт и называет отдельные произведения искусства, не соотносит их с эпохой, даёт односложные характеристики.

Оценка «2», если ученик не узнаёт и не называет произведений, не может описать зрительный образ.

Исследовательская работа:

Оценка «5»: ученик извлекает из исследуемого произведения все содержащиеся в нём исторические сведения о древней цивилизации, аргументирует выводы текстом, последовательно и стилистически грамотно излагает содержание.

Оценка «4»: ученик извлекает из мифа не все содержащиеся в нём сведения, допускает стилистические ошибки.

Оценка «3»: ученик извлекает из исследуемого мифа минимальные сведения, работа не представляет собой связного рассказа.

Оценка «2»: сочинение написано не по теме, содержит грубые стилистические ошибки

Список использованной литературы

1.Мери МакКоллам.Греция. История-искусство-фольклор. Путевые заметки. 1994.

2.Алпатов М.В. Немеркнущее наследие. М., 1999.

3.Дмитриева Н.А. Краткая история искусств. Кн. 1- М., 1996.

4.Емохонова Л.Г. Мировая художественная культура. М., 2009.

5.Зезена Н.Р., Кошман Л.В., Шульгин В.Р. История культуры. М., 2008.

6.Ильина Т.В. История искусств. Западноевропейское искусство. М., 2003.

7.История искусства. В 3т. Под ред. М.М. Раковой и  И.В. Рязанцева.    М., 1991.

«8.ХАЙТАЛИ» Афины. Между мифом и историей. Путеводитель по памятникам города и его окрестностей. 1997.

9.Данилова Г.И. Мировая художественная культура. От истоков до 17 века.

10.Мировая художественная культура. От истоков до 17 века. В лекциях, беседах, рассказах. М., Новая школа,2006.

11.Данилова Г.И. Мировая художественная культура. 5 класс. Тематическое и поурочное планирование. М., Дрофа, 2012г.

12.Химик И.А. Как преподавать мировую художественную культуру. Книга для учителя. М., Просвещение, 1999.

13.Каратавцева М.И., Чернышева И.С. Уроки МХК. ТЦ. – Учитель, Воронеж, 2010.

14.Энциклопедия для детей. «Аванта+» Искусство, 1999.

15.Данилова Г.И..Мировая художественная культура; 5 класс:: Учебник М. «Дрофа»,2012

16.555 шедевров мировой живописи. Электронное собрание

17.Шедевры архитектуры. 250 шедевров зодчества в рассказах, иллюстрациях, видеофрагментах.

18.Рафаэль Санти (обучающие и развивающие программы серии «Музыка и живопись для детей»)

19.Художественная энциклопедия зарубежного классического искусства

20.Мировая художественная культура. От наскальных рисунков до киноискусства. Автор текста - Л.А. Рапацкая.

21.Мировая художественная культура. Культура стран Древнего и средневекового Востока. Автор текста - Л.А. Рапацкая.

22.Мультимедийное приложение к тому «Культуры мира» серии «Энциклопедия для детей «Аванта +»».(CD)

23.Вачьянц А.М. Введение в мировую художественную культуру / А.М. Вачьянц. – 5-е изд. – М.: Айрис-пресс, 2009;

24.Вачьянц А.М. Древняя Греция. Древний Рим / А.М. Вачьянц. – 9-е изд. – М.: Айрис-пресс, 2012.;

25.Вачьянц А.М. Западноевропейское средневековье / А.М. Вачьянц. – 8-е изд. – М.: Айрис-пресс, 2012..;

26.Герчук Ю.Я. Основы художественной грамоты: язык и смысл изобразительного искусства. – М.: Учебная литература, 1998.

27.Грушевицкая Т.Г., Гузик М.А., Садохин А.П. Словарь по мировой художественной культуре: Учеб.пособие / Под ред. 28.АП. Садохина. - М., Издательский центр «Академия», 2003.
29.Гузик М.А. Учебный путеводитель по мировой художественной культуре: Древний Восток и Западная Европа: Кн. Для учащихся. – М.: Просвещение, 1999.

30.Драхлер А.Б. Мировая художественная культура. – М.: Изд-вл ВЛАДОС-ПРЕСС, 2002.

Бағдарлама

элективті курс

9-10 сынып оқушыларына арналған

(жылдық сағат саны – 34, аптасына – 1 сағат)
Чорманова Ә.С., Құрманғазы А.Б

Педагог-психологтар

«Д.Бабаев атындағы №115 жалпы білім беретін мектеп» КММ
Пікір жазған: Қасен Г.А., Әл-Фараби атындағы Қазақ Мемлекеттік Ұлттық университетінің доценті, педагогика ғылымдарының кандидаты
Түсініктеме хат мазмұны

Бағдарламаның өзектілігі: «Оқушы психологиясы» бағдарламасы 9-10 сыныптарға арналып жасалды. Мемлекеттік білім стандартына негізделіп, педагог-психологтардың құқықтары мен міндеттерін басшылыққа ала отырып жазылды.

Мектеп жасындағы оқушылардың жасөспірім, жеткіншектік кезеңі – танымдық үрдістерінің біршама қалыптасып, қарым-қатынас жасайтын ортаның ауқымының өсуі, өзгеруіне байланысты болады. Оқушылардың көңіл-күйінің тұрақталып, өмірге деген көзқарастың біршама тереңдеу шағы, бала бойындағы түрлі қызығушылықтар мен қатар қорқыныш сезімінің оянуы байқалады. Өзіндік пікірі қалыптасып, бала өз бойындағы кемшіліктері мен артықшылықтарын іздеп, басқалармен өзін салыстырады.

Әр адам жеке тұлғалық ерекше қасиеттерге ие. Олардың танымдық үрдістері де: есте сақтау, зейін, ой, қиял тіпті сөйлеу деңгейлері де әр түрлі. Әрқайсысының өзіне тән мінез-құлқы, темперамент типтері болады. Әркім өмірде кездесетін сәтсіздіктер мен сәттіліктерді де әр түрлі қабылдайды, әр түрлі жағдайда өткереді. Барлығымыз бір тілде сөйлейміз, десе де, әрқайсымыз әр түрлі ойлаймыз. Сол себептен де көрінетін нәтижелер әр түрлі. Солай бола тұра, біз бір-бірімізбен тығыз қарым-қатынаста боламыз. Соған орай мектептегі психологияда: оқушы мен ұстаз арасындағы байланыс маңыздылығы неде? Оқушымен қалай тіл табысуға болады? Оқушылардың өзіне деген сенімділігін қалыптастыру жолдары қандай? Оқушылар неге әлсіз, неге тез сынғыш келеді? Оқушылар тарапынан: мен неге өзгеден төменмін? деген сынды түрлі әрі маңызды сұрақтар туындап жатады. Осы және басқа да сұрақтар бүгінгі таңда мектеп психологтары үшін өте өзекті. Олай болатын болса, біз бұл сұрақтарға өткізілетін сабақтарымыз барысында жауап іздеп көреміз.

Бағдарлама психологтың қызмет ету бағыттарын қолдана отырып, оқушыларды жеке, топтық сыни тұрғыда жұмыс істеуге, шығармашылыққа жетелейді. Оқушылар мен ұстаз арасындағы байланысты нығайтып, аутоагрессиялық мінез-құлыққа бейім балалармен түзету жұмыстары жүргізіледі. Сабақта оқушылардың жекелей қасиеттеріне сәйкес түрлі бағыттағы тапсырмалар ұсынылады. Оқушылар өз бетінше жұмыс жасау арқылы өз жұмыстарын жоспарлауға, оны жүзеге асыруға, алдына мақсат қойып, соған талпынуға бейімделеді.

Осы мақсатпен құрылған бағдарламада өмірде кездесетін кедергілерді жеңе білуге, қиындықтан шығу жолын табуға арналған тренингтер белгіленген. Оқушылар дұрыс қарым-қатынас жасау жолдарын үйреніп, «Кемелденген Менді» қалыптастыруға бейімделеді.

Бағдарламаның негізгі мақсаты: оқушылар бойында «Кемелденген Менді» қалыптастыру. Бағдарламаның міндеті: ұстаз бен оқушы арасындағы қарым-қатынасты жақсарту. Оқушылар бойындағы аутоагрессиялық мінез-құлыққа бейімділік деңгейін төмендету. Оқушылар бойында сенімділіктің қалыптасуына жағдай жасау. Бағдарламаның ғылыми болжамы: егер, ұсынылып отырған бағдарлама жүйелі түрде жүргізілсе, онда аутоагрессия қаупін төмендетуге болады.

Әдістемелік жұмыс түрлері:

Бұл бағдарламада психологиялық әдістер – зерттеу әдісі (психодиагностика), бақылау, анализ, сараптау, тест, әңгімелесу, сұхбаттасу әдістері, тренингтік жұмыстар қолданылды. Бағдарламалардағы тапсырмаларды орындау барысында әр тақырыптың мазмұнына сәйкес бағыт - бағдар беріледі.Топпен, жұппен, жеке оқушымен жұмыс түрлері қарастырылады. Оқушылар әр тапсырмадан кейін ойларымен бөлісіп, пікір алмасады, бағалайды.

Тұрақтылау (мазмұндық) бөлімі

9-10сынып оқушыларына арналған «Оқушы психологиясы» атты қолданбалы курстың бағдарламасы.

1-тақырып. Кіріспе. Қолданбалы курс пәні, мазмұны, мақсаты мен міндеті. Негізгі жүргізілетін жұмыстар жөнінде мәлімет беру. (1 сағат)

2-тақырып. Қарым-қатынас психологиясы. Қарым -қатынас маңыздылығы, қарым-қатынас орнату түрлері. (2 сағат)

3-тақырып. Ұстаз бен оқушы арасындағы байланыстың білім беру саласындағы маңыздылығы, оны жақсарту жолдары. (2 сағат)

4-тақырып. «Тоқта!» «Ойлан!»

«Әрекет ет!» . (1 сағат)

Оқушыларды жүйелі ой қорыта білуге шақыру. Маңызды шешімді дұрыс қабылдауға үйрету.

5-тақырып. Алғашқы ой, алғашқы қадам. Болашақтың жоспарын бүгіннен құру маңыздылығы, жақсы ойдың нәтижесі – жақсылықтың бастамасы. (1 сағат)

6-тақырып. Аутоагрессиялық мінез-құлық дегеніміз не? Аутоагрессиялық мінез-құлықтың бала бойында қалыптасуы, оның көрінуі. Алдын алу жұмыстары. (2 сағат)

7-тақырып. Мінезден табылатын міндер. Керемет деген адамда бір кемшілік, ең жаман деген адамда бір жақсы қасиет болады (2 сағат)

8-тақырып. Мінез – құлықтың қарым-қатынастағы көрінісі. "Егер менің қолымда билік болатын болса, онда – мінезді түзеуге болмайды деген адамның тілін кесер ем!" (Абай Құнанбаев ) (1 сағат)

9-тақырып. Ашу – дұшпан, ақыл – дос. Ашудың тигізетін зардаптары мен залалы. Ашуды шығарудың, басудың жолдары (1 сағат)

10-тақырып. Тәрбиелі, салиқалы адам – қандай адам? Тәрбиеліліктің мәні. Ұрпақ тәрбиесі. (2 сағат)

11-тақырып. Сараптау, талдау психодиагностика. Оқушыларды жан-жақты зерттеу мақсатында психодиагностикалық жүргізілетін жұмыстар. (1 сағат)

12-тақырып. Кешіре білу – үлкен өнер! Өкпе мен кектің айырмасы. Кешіре білуді үйрену. (2 сағат)

13-тақырып. Кемелденген Мен. Оқушылар бойындағы өзіне деген қанағаттану сезімін қалыптастыру. Өз-өзімен жұмыс жасай білуге үйрету. (2 сағат)

14-тақырып. Мен басқалар көзімен. Сырттан айтылатын сын-пікірлерді дұрыс қабылдау, басқалар туралы пікірін дұрыс жеткізу. (2 сағат)

15-тақырып. Менің жеке әлемім. Өмірге деген құлшынысты арттыру. Өзінің ашылмаған қасиеттерін көре білуге үйрету. (1 сағат)

16-тақырып. Өзіңді – өзгеге, өзіңе мойындат. Талпыныс, табандылық, ерік-жігер қайдан және қалай пайда болады? (2 сағат)

17-тақырып. Менің әрекетім – менің болашағым! Уақыт құндылығын ұғындыру. Уақытты тиімді пайдалану, бос уақытты дұрыс жоспарлауға үйрету. (2 сағат)

18-тақырып. Менің жұлдызым биікте! Табысқа жеткен жандар кімдер және олар мақсаттарына қалай жетті? (2 сағат)

19-тақырып. Сенім – менің серігім! Сенім дегеніміз не? Қорқыныш пен қобалжуды басу жолдары. Барлығы – өз қолыңызда! (2 сағат)

20-тақырып. Сараптау, талдау, салыстыру. Оқушыларды дұрыс қорыта білуге, талдау жұмыстарының мәдениетін ұғынуға бағыттау. (1 сағат)

21-тақырып. Өтілген материалдарды қорытындылау сабағы. (2 сағат)

Нормативті бөлім

№	Тақырыптың аты	Сағаттар саны			Өткізілу түрі	Білімдік қазынасы
		Бар-лы-ғы	Лекция	Практика
1	Кіріспе	1	1		Ұжымдық жұмыс	«Оқушы психологиясы» туралы түсінік беру
2	Қарым-қатынас психологиясы	2	1	1	Лекция, Топпен жұмыс	Деректер жинау Реферат
3	Ұстаз бен оқушы арасындағы байланыс	2	1	1	Әңгімелесу Психодиагностика	Жағдаят құрастыру «Ұстазы жақсының– ұстанымы жақсы» тақырыбында шығарма
4	«Тоқта!» «Ойлан!» «Әрекет ет!»	1	1		Лекция Сұхбат, психо-тренинг элементтері	Ойтолғау Ізденушілік
5	Алғашқы ой, алғашқы қадам	1		1	Өзіндік жұмыс	Ойтолғау «Ішкі ойдың сыртқы бейнесі»
6	Аутоагрессиялық мінез-құлық дегеніміз не?	2	1	1	Лекция Тест	Деректер жинау Тест құрастыру
7	Мінезден табылатын міндер	2	1	1	Әңгімелесу, тренинг элементтері	Жаттығу «Өзіммен келісімге отыру»
8	Мінез - құлықтың қарым-қатынастағы көрінісі	1	1		Лекция, психо-тренинг элементтері	Жағдаят құрастыру Ойтолғау
9	Ашу – дұшпан, ақыл – дос	1		1	Жұппен, топпен жұмыс	Жаттығу «Жолданбаған хат»
10	Тәрбиелі, салиқалы адам қандай адам?	2	1	1	Лекция Ізденіс сабағы	Ізденушілік, Видеопрезентация
11	Сараптау, талдау, психодиагностика	1	1		Психодиагнос-тика	Ізденушілік
12	Кешіре білу – үлкен өнер!	2	1	1	Сұхбаттасу Ойын сабақ	Шығарма «Мендегі сиқырлы таяқша»
13	Кемелденген Мен	2	1	1	Әңгімелесу Психотерапия элементтері	Жаттығу «Менің шынайы болмысым»
14	Мен басқалар көзімен	2	1	1	Әңгімелесу, психо-терапия элементтері	Ойтолғау, ізденушілік
15	Менің жеке әлемім	1		1	Өзіндік жұмыс	Ертегі «Менің ғажайып әлемім»
16	Өзіңді – өзгеге, өзіңе мойындат	2	1	1	Лексия, Ойын сабақ	Шығарма «Ақылдың кілті»
17	Менің әрекетім - менің болашағым!	2	1	1	Сұхбаттасу Сауалнама Пікір алысу	Ойтолғау
18	Менің жұлдызым биікте!	2	1	1	Әңгімелесу Психо-терапия элементтері	Ертегі «Мен жұлдыздар арасында»
19	Сенім – менің серігім!	2	1	1	Психодиагнос-тика, әңгімелесу	Видеопрезентация әзірлеу «Жұлдызы жанған жандар кімдер, олар қандай жандар!?»
20	Сараптау, талдау, салыстыру	1		1	Ізденіс сағаты	Тест құрастыру
21	Өтілген материалдарды қорытындылау сабағы	2	1	1
		34	17	17

Ақпараттық - әдістемелік бөлім

9-10 сыныптар арасында қолданбалы курсты жүргізу барысында оқушылардың жан-жақты мәлімет алуымен қатар, өздерін толығымен танып білуге, болашаққа жүйелі жоспар құра алуды үйрену жағдайлары қарастырылған. Бұл бағдарламада ойын әдісі, топтық ойтолғау әдістері, диагностикалық әдістерден: тест, проективті әдістер, сонымен қатар психодрама, психогимнастика элементтері қолданылған. Оқушыларға тың мәліметтерді ұсына отырып, сабақты түрлендіріп өткізу арқылы төмендегідей талаптарды меңгерулері қарастырылған: өз бетінше деректер жинастыру, ұсынылған жағдаяттарға сараптау, талдау жұмыстарын жүргізе алу, өмірбаяндық деректерді жинақтап, зерттеу, қажеттісін алу,

ойларын еркін, толық жазбаша және ауызша жеткізу, айтылған сын пікірлерді дұрыс қабылдап, түзету жұмыстарын жасау, бала өзін тануға талпыну (қызығушылықтары мен мүмкіндіктерін түсіну). Шығарма мен ойтолғаудың бағалануы: жұмыстың көлемі мен жазылу ережесі бағаланбайды, тақырыптың толық ашылуы бағаланады. Жеке оқушыға жеке тапсырма, жеке кеңес берілмейді. Тапсырманы уақтылы орындаса – «5», уақытынан кешіктірілсе – «4» бағасы қойылады. Жұмыстың теориялық бөлімін түсінуі мен оны қабылдауын бағалау: тапсырманың көлемі мен күрделілігіне қарай оқушылардың белсенділік деңгейін үш негізгі форманы ескере отырып бағалау. Олар: ауызша жауап, жазбаша жауап, топтық жұмыс. Барлық жауап уақтылы және оқушылармен бірлесе отырып талданады, тек «5» бағасымен бағаланады

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. 
   Н.А. Динамика ценностных ориентаций в период социальный трансформации. Социс.2002.
   
2. 
   Васильев В.П. "Психологический анализ отношений, возникающих на допросе, очной ставке"// Психология
   
3. 
   Личности малых групп. -Л.,1977
   
4. 
   Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі (топтама), Заңтану топтамасы.- Алматы. "Мекткп".
   

5. 
   "Практикум по психологии состояний", Под ред. А.О. Прохорова, СПб. Речь, 2004.
   
6. 
   "Психология детей и подростков",-С,-П.,1994.
   
7. 
   "Большой психологический словарь «под ред. Мещерякова Б.Г., Зинченко В.П., -М., Прайм- Еврознак.2003Конторович, Е.И. Крукович “Психологическая помощь в кризисных ситуациях”, СПб. Речь, 2005.
   
8. 
   "Психопатии и акцентуации характера у подростков",-Л., Медицина.1977.
   
9. 
   А.Е.Личко "Суицидальное поведение подростков"., 1999
   
10. 
    Бурлачук Л.Ф., Морозов С.М. Словарь - справочник по психодиагностике. -СПб: Питер Ком. 1999.
    
11. 
    Кондаршенков В.Т "Девиантное поведение у подростков". -М., -АСТ. 2000.
    
12. 
    Колесникова Т.И "Мир человеческих проблем: Психологическая концепция здоровья". -М., Владос- ПРЕСС, 2003.
    

Дамыту-түзету жұмыстары. Психосинтез элементтері. Психодрама элементтері. Гештальт терапия элементтері.