«Философия» пәнінен глоссарий Құран
жүктеу/скачать 17,89 Kb.
|
10 апта глосарий абай олендери
- Бұл бет үшін навигация:
- Мид Маргарет
|
«Философия» пәнінен глоссарий Құран (дауыстап оқу, жатқа айту) - барлық мұсылмандардың ең басты қасиетті кітабы. Құран 114 сүреден тұрады. Мұхаммедтің 610-632 жж. аралығында Мекке мен Мединеде пайғамбарлық аяндары түрінде айтылан уағыздарының жинағы. Аспаннан Алла тағаланың жіберуімен бірнеше рет түскен аяндар негізінде жазылған. Барлық мұсылмандардың қасиетті кітабы болғандықтан, Құранның мұсылман әлеміндегі орны ерекше. Құранды әлемдік мәдениеттегі ең негізгі кітаптың бірі ретінде адамзат қоғамы мойындап отыр. Логос (ұғым, ой, сана) - көне грек философиясында бәріне ортақ заңдылық, рухани бастау, әлемдік сана, абсолютті идея. Мид Маргарет (1901-1978) - американ антропологы, есімі архаикалық мәдениеттер формасын зерттеулері және мәдени антрапология саласындағы жұмыстары арқылы белгілі. "Мәдениет пен тұлға" мәселесін 3 бағытта дамытты: балаларды әлеуметтендіру, сексуалдық рөлдердің мәдени мәні, тұлғаның әлеуметтік және мәдени өлшемі мәселелерін зерттеу. Мид зерттеулерін теориялық тұжырымы мынандай: мәдени норма өлшемдерін "Қарабайыр өркениеті" дихотомиясынан бас тартуға дейін релятивтендіру; ғылымды тек әртүрлі, оның ішінде діни де ақиқаттарды тану процесі деп қарайтын неоканттық гносеологиялық үлгі; нақты мәдениеттегі қоғамдық сананың сипаты сол мәдениет үшін маңызды ұғымдармен жиынтығымен анықталады деп танитын философиялық симантика. Мид мәдениет тарихында мәдениеттің 3 түрлі типін ажыратады: баларлары ата-бабаларынан үйренетін посфигуративті; балалар да, үлкендерде оз теңдес, қөатарластарынан үйренетін конфигуртивті; үлкендер өз балаларынанда үйренетін крефигуративті. Мидтің теориялық және мәдениет танушылық зеттеулері оның әлемдік "ниеттестік мәдениеті" утопиялық жобасын қалыптастыарды. Ең алдымен адамзаттың симатикалық тұтастығы жасалуы, яғни жазудың универсалды жүйесі жасалуы, содан соң бір тіл жасалып шығарылуы керек. Жаңа мәдениетте бірге күн кешудің, өмір сүрудің өлшемі отбасына үлкен, бірақ рулық қауымдастықтан өмір сүруін алқалы жиыншылдық, ұжымшылдық пен жеке адамдық либералды құндылықтардың үйлесімі қамтамасыз етуі керек. Политеизм (көп құдай) - көп құдайшылдық, пұтшылдық, көптеген құдайларға табыну. Политеизм архаикалық қоғамдарда рухтарға, перілерге табыну негізінде пайда болды. Политеизмде тылсым дүние құдайлардың иерархиясы ретінде көрініс табады. Әрбір құдайдың жеке билігі, өз атауы, кескін-келбеті бар. Олар қоғам мен табиғаттың белгілі бір саласына үстемдік етеді. Пантеонның басында жоғары Құдай немесе бірнеше құдайлар тұрады. Политеизм басқа халықтардың құдайларын танудан бас тартайды. Политеизм ритуалында храмдар маңына топтасқан абыздар рөл атқарады. Ежелгі түркілерде мысырлықтардың, гректердің, римдіктердің сол сияқты Үнді мен Жапонияның діндері осындай сипатта. жүктеу/скачать 17,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|