- Адам орны тіршілік әлемінде ерекше. Адам – есті жанның, ақыл-ойдың иесі. Оның ақылы екіге бөлінеді:
1) қабылдайтын ақыл-ой
2) шығармашыл ақыл-ой
( «әрекетшіл ақыл-ой»).
Оның қайнар көзі - Құдайда
Библияға сәйкес, дене және жан адамның ең мәнді құрамды бөлімдері деп түсіну
Адам жанының қасиетті сипатын дәріптеу (жан арқылы адам өзін азаптан құтқарып, рахатқа жетеді) және Құдайға жақындауға шек қоятын денені елемеу (дене – зұлымдықтың, бақытсыздықтың көзі, адамды қарғаудың символы).
Ортағасырлық христиандық дүниетанымдағы жан туралы теологиялық түсініктер
Фалсафа: Ибн Сина рух туралы
Ибн Сина (980-1037) «Рух - бұл қажетті болмыс. Ол таза, ізгі, таза акикат және таза акыл ой Эманация (өзінен ағызу) жолымен ол табиғатты жаратқан. Табиғат - ықтималды болмыс. Рух мәңгі болғандықтан, табиғат та мәңгі. Жан денемен бірге өзара әрекеттесіп өмір сүреді, сондықтан оның денеден бөлек, жеке өлместігі мүмкін емес»
Гегель объективтік-идеалистік іліміндегі рух ұғымы
Рух, Гегель пікірінше, 3 түрлі:
1. субъективті рух;
2. объективті рух;
абсолютті рух,
Субъективті рух - әрбір адамның санасы, жаны («өзіндік рух»);
Объективті рух - рухтың екінші сатысы, түтас алғанда «қоғам рухы». Объективті рухтың көрініс беретін салалары - құқық, мораль, азаматтық қоғам, мемлекет
Абсолютті рух - рухтың ең жоғарғы көрінісі, мәңгі шын ақиқат, Абсолютты рухтың көрініс беретін салалары: өнер, дін, философия
