Жайнизм екі бағытқа бөлінді: 1.Шветамбар (ақ кигендер) 2.Дигамбар (ауа кигендер) Жайнизм Жайнизм философиясы -жанды да материяны да ешкім жасамаған, олар мәңгі - екі мәңгілік бастама бар: джива (тірі) және аджива (өлі ) - бірде-бір затты толығынан танып білу мүмкін емес
Шветамбар (ақ кигендер)
Дигамбар (ауа кигендер)
Жайнизм іліміндегі жанның үш маржаны
- Дұрыс сенім
- Дұрыс білім
Дұрыс мінез-құлық
Жанды кармадан босатудың жолы:
Апариграха - байланбау
Сатья - өтірік айтпау
Астея - ұрламау
Ахимса - тірі нәрсеге зиян жасамау
Қол: “тоқта, асықпа, ойлан”. сансара дөңгелегінің ортасында «ахимса» («өлтірме») деген сөз жазылған Свастика джайнистер қауымының төрт тірегі
Үш нүкте - “үш маржан” :
Бір нүкте - «сиддх” деңгейі, яғни кармадан босатылған қалып
Жайнизмнің символы Чарвака-локаята Негізін қалаушы – Брихаспати «Чарвака»- материалисттік мектеп. «Чарвака» термин-нің мағынасы: 1)«чар» - «жағымды», «вак»-сөз, («іш, же, көңіл көтер» ұранымен байланыстыры-лады); 2) «чар» - төрт, «вак»- бастама (дүниенің төрт бастамасын мойындауы-мен байланыстырылады)
Чарвака-локаята философиясы
Онтологиясы:
барлық объектілер төрт бастамадан тұрады : от, ауа, су, жер. Адам санасы материяның жемісі.
Гносеологиясы: танымның сенімді көзі- тікелей, сезімдік қабылдау.
Ежелгі Қытай философиясындағы (б.д.д.VII ғ.-III ғ.) жан мен ақыл-ойдың космологизмі Жан мәселесін қарастырған мектептер:
