Г а ­ м д ­ ­ ­ информатика


§ 33. «Құжатты баспаға дайындау» жобалық жұмысы



Pdf көрінісі
бет18/19
Дата20.01.2020
өлшемі12,09 Mb.
#56239
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Байланысты:
5кл

§ 33. «Құжатты баспаға дайындау» жобалық жұмысы
§ 33. «Құжатты баспаға дайындау» жобалық жұмысы
Word­мә­тін­дік­про­цес­со­ры­та­қы­ры­бы­ке­ңі­нен­
Word­мә­тін­дік­про­цес­со­ры­та­қы­ры­бы­ке­ңі­нен­
қа­рас­ты­рыл­ма­ған­дық­тан,­Word­тың­кей­бір­
қа­рас­ты­рыл­ма­ған­дық­тан,­Word­тың­кей­бір­
ы
ы
§ 33. «Құжатты баспаға дайындау» жобалық жұмысы
§ 33. «Құжатты баспаға дайындау» жобалық жұмысы

181
Бет ке  шега ра  қою:  Бет тің  ор на ла суы  (Раз мет ка  ст ра­
ни цы  Бет тің  ше га ра сы  (Гра ни цы  ст ра ниц).
Бет ке  нө мір  қою:  Кі ріс ті ру  (Вс тав ка)    Бет тің  нө мі рі  (Но­
мер  ст ра ни цы).
Құ жат ты  бас па ға  жі бер мес  бұ рын,  ал дын  ала  қа рау  ке рек. 
Оны мына командамен орын дай мыз: Файл  Ал дын ала кө ру 
(Пред ва ри тель ный  прос мотр).
Құ жат ты  бас па ға  жі бе ру Файл   Бас па ға  шы ға ру  (Пе чать) 
ко ман да сы мен  орын да ла ды.
А
А
ко ман да сы мен  орын да ла ды.
ко ман да сы мен  орын да ла ды.
Р
Оны мына командамен орын дай мыз: 
Оны мына командамен орын дай мыз: 
(Пред ва ри тель ный  прос мотр).
(Пред ва ри тель ный  прос мотр).
Құ жат ты  бас па ға  жі бе ру
Құ жат ты  бас па ға  жі бе ру
Р
ко ман да сы мен  орын да ла ды.
ко ман да сы мен  орын да ла ды.
М
М
М
Құ жат ты  бас па ға  жі бер мес  бұ рын,  ал дын  ала  қа рау  ке рек. 
Құ жат ты  бас па ға  жі бер мес  бұ рын,  ал дын  ала  қа рау  ке рек. 
Оны мына командамен орын дай мыз: 
Оны мына командамен орын дай мыз: 
(Пред ва ри тель ный  прос мотр).
(Пред ва ри тель ный  прос мотр).
А
А
В
(Вс тав ка)
(Вс тав ка)
б
(Вс тав ка)
(Вс тав ка)


  Бет тің  нө мі рі 
  Бет тің  нө мі рі 
а
а
с
с
па
с
  (Раз мет ка  ст ра­
  (Раз мет ка  ст ра­
ы
ы
  (Раз мет ка  ст ра­
  (Раз мет ка  ст ра­

182
Scratch­программасындағы­жобаларды­қалай­баспаға­шығаруға­
болады?­
Біз құжатты баспаға жіберуді игердік. Scratch программа­
сында баспаға шығаратын арнайы команда болмағандықтан
оны пернетақтадағы Print Screen пернесі арқылы жүзеге 
асыруға болады. Print Screen экран бетін суретке түсіріп, 
компьютер жадындағы алмасу буферіне көшіреді. Alt + Print 
Screen белсенді болып тұрған терезені ғана суретке түсіреді. 
Print Screen пернесінің көмегімен суретті MS Word програм­
масына қойып, баспаға жіберуге болады.
А
А
А
А
182
Р
Р
Р
Р
М
М
М
М
А
А
А
А
Н
пернесінің көмегімен суретті MS Word програм­
пернесінің көмегімен суретті MS Word програм­
масына қойып, баспаға жіберуге болады.
масына қойып, баспаға жіберуге болады.
Н
Н
Н
-
 белсенді болып тұрған терезені ғана суретке түсіреді.
 белсенді болып тұрған терезені ғана суретке түсіреді.
-
пернесінің көмегімен суретті MS Word програм­
пернесінің көмегімен суретті MS Word програм­
П
сында баспаға шығаратын арнайы команда болмағандықтан, 
сында баспаға шығаратын арнайы команда болмағандықтан, 
оны пернетақтадағы 
оны пернетақтадағы 
Print Screen
Print Screen
Print Screen 
Print Screen 
компьютер жадындағы алмасу буферіне көшіреді. 
компьютер жадындағы алмасу буферіне көшіреді. 
 белсенді болып тұрған терезені ғана суретке түсіреді.
 белсенді болып тұрған терезені ғана суретке түсіреді.
В
Scratch­программасындағы­жобаларды­қалай­баспаға­шығаруға­
Scratch­программасындағы­жобаларды­қалай­баспаға­шығаруға­
Біз құжатты баспаға жіберуді игердік. Scratch программа­
Біз құжатты баспаға жіберуді игердік. Scratch программа­
сында баспаға шығаратын арнайы команда болмағандықтан, 
сында баспаға шығаратын арнайы команда болмағандықтан, 
Print Screen
Print Screen
б
б
Scratch­программасындағы­жобаларды­қалай­баспаға­шығаруға­
Scratch­программасындағы­жобаларды­қалай­баспаға­шығаруға­
с
с
п
п
ас
ы
ы

183
Жо ба ны құ ру дың мақ са ты: құ жат ты бас па ға дай ын дау 
(па рақ па ра мет рін өз гер ту, бет па ра ме тр ле рін қою, ал дын 
ала кө ру жә не т.б.)
Жо ба ның тап сыр ма сы:
1.  Бе ріл ген та қы рып бой ын ша мә лі мет қа рас ты рың дар жә не 
га зет бе тін жа сап алың дар. 
2.  Га зет тің та қы ры бы, шық қан кү ні және нө мі рі, ме кен жайы, 
ре дак тор дың аты­жөні бо луы ти іс. 
3.  Мә тін атау ла ры, су рет тер, дәй ек сөз дер (ци та ты) бо луы қа жет. 
4.  Ма қа ла лар ды ба ған дар ға бө ліп жа зу ке рек. Га зет бе тін де 
нө мір бо луы ти іс. 
5.  Га зет бет те рін ал дын ала қа рап, қа ғаз ға ба сып шы ға рың дар.
Па рақ па ра мет рі – Аль бом дық бет
Мә тін қар іпі – Times New Roman
Га зет та қы ры бы – WordArt ны са ны
Га зет бе ті нің та қы рып та ры:  «Ин фор ма ти ка ғы лы мы», 
«Әлем де гі қы зық тар», «Менің мектебім», «Сүй ік ті ақын­жа зу­
шы ла рым», «Спорт жа ңа лық та ры ту ра лы», «Қазақстан – тәуел­
сіздік тұғырым!», «Туған тілім – тұмарым».
Жұ мыс жа сау ке зең де рі

Жұ мыс маз мұ ны 
Не іс теу ке рек?
1
Жо ба ның та қы ры бы мен 
мақ са тын анық тау
Таң дал ған та қы рып ты мұ ға­
лім мен тал қы лау, қа жет бол са 
қо сым ша ақ па рат алу
2
Ақ па рат көз де рін та бу, 
олар ды сұрып тау 
 Түр лі ақ па рат көз де рін анық тау
3
Ақ па рат тар ды тал дау, қо ры­
тын ды лар ды тұ жы рым дау
Алын ған нә ти же лер ді тал дау
4 Нә ти же лер ді ұсы ну 
Жа са лған жұ мыс, жо ба ту ра лы 
есеп бе ру, қор ғау
5 Реф лек сия
Ұжым дық тал қы лау мен өзін­өзі 
ба ға лау ар қы лы ба ға лау ға қа ты су 
А
А
Р
РР
М
М
М
М
тижелерді ұсы
Рефлексия
А
АА
рат көзде
ды сұрыптау 
тарды талдау, қо
ларды тұжырым
А
ді ұсы
Н
НН
рыбы мен 
тын анықтау
дерін табу, 
дау, қо
-
бы мен 
П
сіздік тұғырым!», «Туған тілім – тұмарым».
сіздік тұғырым!», «Туған тілім – тұмарым».
де
де
рі
рі
П
П
ПП
П
ППП
Таң
В
ры: 
ры: 
тар», «Менің мектебім», «Сүй
тар», «Менің мектебім», «Сүй
та
та
ры ту
ры ту
ра
ра
лы», «Қазақстан – тәуел
лы», «Қазақстан – тәуел
ра
ра
ра
сіздік тұғырым!», «Туған тілім – тұмарым».
сіздік тұғырым!», «Туған тілім – тұмарым».
б
ғаз
ғаз
дық бет
дық бет
іпі – Times New Roman
іпі – Times New Roman
ны
ны
«Ин
«Ин
фор
фор
ма
ма
а
ға ба
ға ба
сып шы
сып шы
с
ты) бо
ты) бо
луы қа
луы қа
рек. Га
рек. Га
зет бе
зет бе
п
рі, ме
рі, ме
кен
кен
жайы, 
жайы, 
луы қа
луы қа
а
дар жә
дар жә
не 
не 
жайы, 
жайы, 
с
дау 
дау 
дын 
дын 
ы
ы
дау 
дау 

184
§ 34. Жобаның презентациясы
Қымбатты оқу шы лар, сен дер 5­сы­
нып  ин фор ма ти ка кур сын оқу ды аяқ тап 
ке ле сің дер. Ен ді өз де рің нің бір жыл дық 
оқып­үй рен ген бі лім де рің ді пай да ла нып, 
жо ба жұ мыс та рын жа сай тын бо ла сың дар. 
Ин фор ма ти ка пә нін оқу ба ры сын да көп те ген 
жа ңа ұғым дар мен, ақ па рат тар мен, прог рам­
ма лар мен та ныс бол дың дар. Ал ған бі лім­
де рің ді прак ти ка жү зін де пай да ла ну  жә не 
өмір де қа жет кез дер де қол да ну ке рек екен­
ді гін ес тен шы ғар ма ғандарың жөн. Жо ба лар 
жа сау ба ры сын да өз де рің із де ніп, тео рия лық 
бі лім де рің ді прак ти ка жүзінде қол да нып, 
яғ ни, ком пью тер лік прог рам ма лар ды пай да ла нып, өз де рің нің 
ша ғын көр се ті лім де рің ді, шы ғар ма шы лық жұ мыс та рың ды 
жа сай тын бо ла сың дар. Жұ мыс нә ти же ле рің ді қы зық ты етіп 
көр се ту ге ты ры сың дар.
Жо ба ның та қы ры бы: Scratch прог рам ма лау ор та сы ның 
мүм кін дік те рі
Жо ба ны құ ру дың мақ са ты: Scratch прог рам ма лау ор та­
сы ның мүм кін дік те рін пай да ла на оты рып, өз шы ғар ма шы лық 
жұ мыс та рын ұсы ну.
Жо ба ның тап сыр ма сы:
1.  Scratch прог рам ма лау ор та сы ту ра лы мә лі мет бе ріңдер.
2.  Прог рам ма да өз де рің нің жо ба ла рың ды жа саң дар.
3.  Scratch прог рам ма лау ор та сы ның ар тық шы лық та рын анық­
таң дар.
4.  Scratch  прог рам ма сын да жа сал ған дай ын жо ба ла рың ды 
Ин тер нет ар қы лы Scratch қау ым дас ты ғы на (Scratch.mit.edu 
сайтында) жа рия лаң дар.
Ес кер ту: Бұл тап сыр ма лар ды PowerPoint прог рам ма сын да 
әзір лең дер.
­ ­
­
­
•­ презентация­
де­ген­не?
М ­ ­ ­ ­ ­ ­
•­ word­мә­тін­дік­
ре­дак­то­рын­
пай­да­ла­ну;
•­ PowerPoint­прог­
рам­ма­сын­қол­да­ну;
•­ жобаны­­Scratch­
қау­ым­дас­ты­ғын­да­
жа­рия­лау.
А
А
А
184
Р
Ес
Ес
әзір
әзір
лең
лең
М
таң
таң
дар.
дар.
Scratch 
Scratch 
Ин
Ин
тер
тер
нет ар
нет ар
сайтында
сайтында
Ес
Ес
кер
кер
А
ның тап
ның тап
Scratch 
Scratch 
прог
прог
Прог
Прог
рам
рам
ма
ма
да өз
да өз
Scratch 
Scratch 
прог
прог
рам
рам
дар.
дар.
Scratch 
Scratch 
прог
прог
Н
кін
кін
дік
дік
рын ұсы
рын ұсы
ну.
ну.
ның тап
ның тап
сыр
сыр
ма
ма
прог
прог
рам
рам
ма
ма
да өз
да өз
-
дың мақ
дың мақ
-
рін пай
рін пай
П
дар.
дар.
қы
қы
ры
ры
бы:
бы:
 Scratch прог
 Scratch прог
дың мақ
дың мақ
В
рам
рам
ді, шы
ді, шы
ғар
ғар
дар. Жұ
дар. Жұ
мыс нә
мыс нә
б
жет кез
жет кез
тен шы
тен шы
ғар
ғар
ма
ма
сын
сын
да өз
да өз
де
де
рің із
рің із
ді прак
ді прак
ти
ти
ка жүзінде қол
ка жүзінде қол
ды пай
ды пай
а
ка жү
ка жү
зін
зін
де пай
де пай
дер
дер
де қол
де қол
ма
ма
ғандарың жөн. Жо
ғандарың жөн. Жо
рің із
рің із
с
нін оқу ба
нін оқу ба
ры
ры
па
па
рат
рат
тар
тар
дың
дың
дар. Ал
дар. Ал
зін
зін
де пай
де пай
п
ді пай
ді пай
тын бо
тын бо
ла
ла
нін оқу ба
нін оқу ба
ры
ры
сын
сын
да көп
да көп
тар
тар
мен, прог
мен, прог
а
дер 5
дер 5
сын оқу
сын оқу
ды аяқ
ды аяқ
нің бір жыл
нің бір жыл
ді пай
ді пай
да
да
ла
ла
ла
ла
с
дер 5
дер 5
­
­
сы­
сы­
ды аяқ
ды аяқ
ы
ы

185
Жұ мыс  жа сау  ке зең де рі

Жұ мыс  маз мұ ны 
Не  іс теу  ке рек?
1
Жо ба ның  та қы ры бы  мен  мақ­
са тын  анық тау
Таң дал ған  та қы рып ты  мұ ға­
лім мен  тал қы лау,  қа жет 
бол са  қо сым ша  ақ па рат  алу
2
Ақ па рат  көз де рін  та бу,  олар ды 
жи нақ тау 
Түр лі  ақ па рат  көз де рін 
анық тау
3
Ақ па рат тар ды  тал дау,  қо ры­
тын ды лар ды  тұ жы рым дау
Алын ған  нә ти же лер ді  тал дау
4 Нә ти же лер ді  ұсы ну 
Жа са лған  жұ мыс,  жо ба 
ту ра лы  есеп  бе ру,  қор ғау
5 Реф лек сия
Ұжым дық  тал қы лау  мен 
өзін­өзі  ба ға лау  ар қы лы  ба ға­
лау ға  қа ты су
­ ­
­ ­
­
­
­ ­ ­
№1  жо ба
«Ме нің  сүй ік ті  мек­
те бім» 
та қы ры бы 
бо ­
йын ша  кі тап ша  жа сау
№2  жо ба
«Ме нің 
сүй ік ті 
қа лам» 
та қы ры бы на 
презентация  (слайд тар) 
дай ын дау
Талап та ры:
1)  Word  мә тін дік  ре дак то рын  пай да ла ну;
2)  кі тап ша ға  мек теп те рің нің  бір  не ше  су­
рет те рін  қою;
3)  кі тап ша ның  мұ қа ба сын  әсем деп  жа­
сау;
4)  мек теп те рің  ту ра лы  ша ғын  эс се  жа зу;
5)  кі тап ша ның  маз мұ нын  жа сау.
Талап та ры:
1)  PowerPoint  прог рам ма сын  пай да ла ну;
2)  сүй ік ті  қа ла ла рың ның  та ри хын  Ин­
тер нет тен  жүк теу;
3)  су рет те рін  қою;
4)  сүй ік ті 
қа ла ла рың 
ту ра лы 
бейне, 
аудио файл дар ды  Ин тер нет тен  жүк теу;
5)  презентацияны  бе зен ді ру,  сақ тау.
А
А
Р
дай ын дау
дай ын дау
М
«Ме нің 
сүй ік ті 
«Ме нің 
сүй ік ті 
қа лам» 
та қы ры бы на 
қа лам» 
та қы ры бы на 
М
презентация  (слайд тар) 
презентация  (слайд тар) 
дай ын дау
дай ын дау
А
№2  жо ба
№2  жо ба
«Ме нің 
сүй ік ті 
«Ме нің 
сүй ік ті 
қа лам» 
та қы ры бы на 
қа лам» 
та қы ры бы на 
Н
Н
-
-
П
«Ме нің  сүй ік ті  мек­
«Ме нің  сүй ік ті  мек­
те бім» 
та қы ры бы 
бо ­
те бім» 
та қы ры бы 
бо ­
П
В
В
ВВ
­ ­
­ ­
­
­
­ ­ ­
­ ­
­ ­
­
­
­ ­ ­
В
б
б
б
б
б
б
ту ра лы  есеп  бе ру,  қор ғау
Ұжым дық  тал қы лау  мен 
өзін­өзі  ба ға лау  ар қы лы  ба ға­
лау ға  қа ты су
а
а
а
а
Жа са лған  жұ мыс,  жо ба 
ту ра лы  есеп  бе ру,  қор ғау
Ұжым дық  тал қы лау  мен 
с
с
с
с
Алын ған  нә ти же лер ді  тал дау
Жа са лған  жұ мыс,  жо ба 
п
пп
бол са  қо сым ша  ақ па рат  алу
Түр лі  ақ па рат  көз де рін 
а
а
Таң дал ған  та қы рып ты  мұ ға­
лім мен  тал қы лау,  қа жет 
бол са  қо сым ша  ақ па рат  алу
с
с
с
сссс
Таң дал ған  та қы рып ты  мұ ға­
ы
ы

186
№3  жо ба
«Ме нің  сүй ік ті  ер ­
те гім» 
та қы ры бы на 
әң гі ме­көр се ті лім 
(ер­
те гі  үзін ді ле рі нен)  да ­
йын дау
Жұ мыс  ба ры сын да  жо ба лық  жұ мыс тар дың  ба ға  лау  кри те-
рий ле рін  ес ке рің дер:
•  жо ба  бой ын ша  жұ мыс  жа сай  бі лу;
•  жо ба  та қы ры бы ның  өзек ті лі гі  мен  ма ңыз ды лы ғы;
•  та қы рып тың  то лық  ашы луы;
•  су рет тің  көр не кі лі гі,  түс тер дің  үй ле сім ді лі гі;
•  жо ба ның  маз мұ нын  аша  бі лу;
•  сөй леу  мә не рі нің  анық  бо луы.
Қорытынды кезең
Жобалық жұмыстарың аяқталғаннан кейін қорытынды 
жасаңдар.
Тапсырманың материалды меңгеруге қаншалықты көмек 
бергенін, қиын немесе жеңіл болғанын да ой елегінен өткізің­
дер. Жасаған жобалық жұмыстарыңа өз көңілдерің тола ма? 
Бір­біріңмен жоба жайлы пікірлесіп, талқылаңдар. 
Талап та ры:
1)  Scratch  прог рам ма лау  ор та сын  пай да­
ла ну;
2)  кей іп кер лер ді  Ин тер нет тен  жүк теу;
3)  фон ның  бе зен ді рі луін  Paint  гра фи ка­
лық  ре дак то рын да  са лу,  Scratch  прог­
рам ма лау  ор та сы на  жүк теу;
4)  ер те гі  кей іп кер ле рі нің  әң гі ме­көр се ті­
лі мін  жа сау;
5)  жо ба ны  тек се ру,  сақ тау.
А
А
А
А
186
РМ
А
дер. Жасаған жобалық жұмыстарыңа өз көңілдерің тола ма? 
дер. Жасаған жобалық жұмыстарыңа өз көңілдерің тола ма? 
Бір­біріңмен жоба жайлы пікірлесіп, талқылаңдар. 
Бір­біріңмен жоба жайлы пікірлесіп, талқылаңдар. 
Н
Тапсырманың материалды меңгеруге қаншалықты көмек 
Тапсырманың материалды меңгеруге қаншалықты көмек 
бергенін, қиын немесе жеңіл болғанын да ой елегінен өткізің­
бергенін, қиын немесе жеңіл болғанын да ой елегінен өткізің­
дер. Жасаған жобалық жұмыстарыңа өз көңілдерің тола ма? 
дер. Жасаған жобалық жұмыстарыңа өз көңілдерің тола ма? 
Бір­біріңмен жоба жайлы пікірлесіп, талқылаңдар. 
Бір­біріңмен жоба жайлы пікірлесіп, талқылаңдар. 
-
Тапсырманың материалды меңгеруге қаншалықты көмек 
Тапсырманың материалды меңгеруге қаншалықты көмек 
П
•  сөй леу  мә не рі нің  анық  бо луы.
•  сөй леу  мә не рі нің  анық  бо луы.
Қорытынды кезең
Қорытынды кезең
Жобалық жұмыстарың аяқталғаннан кейін қорытынды 
Жобалық жұмыстарың аяқталғаннан кейін қорытынды 
В
•  та қы рып тың  то лық  ашы луы;
•  та қы рып тың  то лық  ашы луы;
•  су рет тің  көр не кі лі гі,  түс тер дің  үй ле сім ді лі гі;
•  су рет тің  көр не кі лі гі,  түс тер дің  үй ле сім ді лі гі;
•  жо ба ның  маз мұ нын  аша  бі лу;
•  жо ба ның  маз мұ нын  аша  бі лу;
•  сөй леу  мә не рі нің  анық  бо луы.
•  сөй леу  мә не рі нің  анық  бо луы.
б
Жұ мыс  ба ры сын да  жо ба лық  жұ мыс тар дың  ба ға  лау  кри те-
Жұ мыс  ба ры сын да  жо ба лық  жұ мыс тар дың  ба ға  лау  кри те-
•  жо ба  бой ын ша  жұ мыс  жа сай  бі лу;
•  жо ба  бой ын ша  жұ мыс  жа сай  бі лу;
•  жо ба  та қы ры бы ның  өзек ті лі гі  мен  ма ңыз ды лы ғы;
•  жо ба  та қы ры бы ның  өзек ті лі гі  мен  ма ңыз ды лы ғы;
а
Жұ мыс  ба ры сын да  жо ба лық  жұ мыс тар дың  ба ға  лау  кри те-
Жұ мыс  ба ры сын да  жо ба лық  жұ мыс тар дың  ба ға  лау  кри те-
с
Жұ мыс  ба ры сын да  жо ба лық  жұ мыс тар дың  ба ға  лау  кри те-
Жұ мыс  ба ры сын да  жо ба лық  жұ мыс тар дың  ба ға  лау  кри те-
сп
ы
ы
ы

187
ГЛОССАРИЙ
1.  Ақ па рат  сақ тау, өң деу, жет кі зу жә не пай да ла ну ны са ны бо лып та бы­
ла тын, қор ша ған әлем де бо лып жат қан мә лі мет тер мен өз ге ріс тер.
2.  Ақ па рат ты қор ғау – ақ па рат ты рұқ сат сыз та ра ту дан, рұқ сат сыз кө шір­
ме сін жа сау дан, бұ ғат тау дан қор ғау үшін жүр гі зі ле тін ша ра лар.
3.  Ал го ритм – ал ға қой ған мақ сат қа же ту үшін жасала тын іс­әре кет тер дің 
тіз бек те ліп орын да луы. 
4.  Ана лық тақ ша – ком пью тер дің бар лық құ рау шы ла ры қо сы ла тын күр­
де лі көп қа бат ты бас па лық тақ ша. 
5.  Ани ма ция (animation – жан да ну, ті рі лу) – ны  сан ның қоз ға лы сы не ме се 
өз ге руі, қоз ға лыс тың әр түр лі ке зе ңі не сәй кес кес кін дер тіз бе гін эк ран­
да жыл дам да та көр се ту ар қы лы де не қоз ға лы сы ди на ми ка сын эк ран да 
бей не леу тә сі лі. 
6.  Ан ти ви рус тық прог рам ма – ви рус қа қар сы қолданылатын прог рам ма.
7.  Бит (binary digit – екі лік таң ба) – ақ па рат тың ең кі ші өл шем бір лі гі. 
8.  Ви рус – өз ді гі нен кө беюге қа бі лет ті за қым дау шы прог рам ма.
9.  Гра фи ка  – сыз ба құ рал да ры  ның кө ме гі мен жа сал ған су рет.
10.  Гра фи ка лық ре дак тор – гра фи ка лық бей не лер   ді құ ру ға не ме се өз гер ту­
ге ар нал ған прог рам ма.
11.  Драй вер – ком пью тер ге қо сыл ған түр лі құ рыл ғы лар дың жұ мыс іс теуі 
үшін қа жет ті прог рам ма.
12.  До мен (үй шік) – сайт тың Ин тер нет те гі адресі. 
13.  Ды быс ко лон ка сы – ды быс тық ақ па рат ты шы ға ру құ рыл ғы сы.
14.  Жүйе лік блок  ақ па рат ты өң дей тін ком пью тер дің ең бас ты құ рыл­
ғы сы. 
15.  Ин тер нет  – бү кіл әлем дік тұ ты ну шы лар ды бір­бі рі мен бай ла ныс ты ра­
тын мә лі мет тер қой ма сы жи нақ тал ған ең ау қым ды же лі тү рі.
16.  Ко ман да – ком пью тер орын дау ға мін дет ті әре кет тің өр нек те луі.
17.  Ко ман да лар жүй есі – орын дау шы ның нақ ты орын дайтын ко ман да лар­
дың жи ын ты ғы.
18.  Компилятор  – программаның бастап   қы мәтінін машиналық кодқа ай­
налдыратын прог рамма.
19.  Ком пью тер лік гра фи ка – әр түр лі кес кін дер ді ком пью тер дің кө ме гі мен 
алу ды қа рас ты ра тын ин фор ма ти ка ның ма  ңыз ды са ла сы. 
А
Р
налдыратын прог
налдыратын прог
19.
19.
Ком
Ком
пью
пью
алу
алу
ды қа
ды қа
рас
рас
М
ман
ман
да
да
лар жүй
лар жүй
дың жи
дың жи
ын
ын
ты
ты
ғы.
ғы.
Компилятор 
Компилятор 
– программаның бастап
– программаның бастап
налдыратын прог
налдыратын прог
тер
тер
лік гра
лік гра
А
– бү
– бү
кіл әлем
кіл әлем
мет
мет
тер қой
тер қой
ма
ма
сы жи
сы жи
да
да
 – ком
 – ком
пью
пью
тер орын
тер орын
лар жүй
лар жүй
есі
есі
ғы.
ғы.
Н
 – ды
 – ды
ақ
ақ
па
па
рат
рат
ты өң
ты өң
кіл әлем
кіл әлем
дік тұ
дік тұ
сы жи
сы жи
-
тың Ин
тың Ин
тер
тер
быс
быс
тық ақ
тық ақ
П
фи
фи
ге қо
ге қо
сыл
сыл
ған түр
ған түр
тер
тер
нет
нет
В
ақ
ақ
па
па
лет
лет
ті за
ті за
қым
қым
да
да
ры
ры
ның кө
ның кө
ме
ме
ка
ка
лық бей
лық бей
не
не
б
кес кес
кес кес
не қоз
не қоз
ға
ға
лы
лы
сы ди
сы ди
қа қар
қа қар
сы қолданылатын прог
сы қолданылатын прог
тың ең кі
тың ең кі
а
сан
сан
ның қоз
ның қоз
кес кес
кес кес
кін
кін
дер тіз
дер тіз
сы ди
сы ди
на
на
ми
ми
с
ры қо
ры қо
сы
сы
ның қоз
ның қоз
ға
ға
п
ра
ра
лар.
лар.
тын іс
тын іс
­
­
әре
әре
кет
кет
тер
тер
ла
ла
а
тер.
тер.
сат
сат
сыз кө
сыз кө
шір­
шір­
лар.
лар.
с
лып та
лып та
бы­
бы­
ы
ы

188
20.  Ком пью тер лік же лі – бір­бірімен әртүрлі програм малар мен ақпарат­
тарды бірге қолдана алатындай жал ғасқан компьютерлер тобы. 
21.  Қатқыл дис кі – де рек жа зу ға жә не ақ па рат тар ды ұзақ мер зім де сақ­
тау ға ар нал ған құ рыл ғы.
22.  Ла би ринт – түр лі өт кел дер жә не жол дар мен бе ріл ген ша тас қан күр де лі 
құ ры лым.
23.  Мо дем – ком пью тер ді Ин тер нет же лі сі не қо су ға мүм кін дік бе ре тін құ­
рыл ғы. 
24.  Мұ ра ғат тау – құ жат тың ақ па рат тық өл ше мін кі ші рей ту үде рі сі.
25.  Опе ра ция лық жүйе – ком пью тер дің жұ мы сын бас қа ра тын басты 
программа.
26.  Пер не тақ та  ақ па рат ты ен гі зу құ рыл ғы сы. 
27.  Пик сель (ағылш. picture element – су рет эле мен ті) – мо ни тор эк ра ны ның 
ең кіш кен тай эле мен ті. 
28.  Прин тер – ақ па рат ты қа ғаз ға ба сып шы ға ра тын құ рыл ғы.
29.  Прог рам ма – нұс қау лар тіз бе гі, олар ды орын дау ба ры сын да ком пью тер 
бел гі лі әре кет тер жа сай ды не ме се мә лі мет тер ді өң дей ді.
30.  Прог рам ма лық жаб дық та ма   – ком пью тер де сақ тала тын бар лық прог­
рам ма лар жи ын ты ғы.
31.  Сер вер (server) – файл дар, прог рам ма лар ара сын да ор тақ де рек тер ал­
ма су ды, же лі қолда ну шы лар мен ор тақ бай ла ныс жа сау ды қам та ма сыз 
ете тін ор та лық ком пью тер.
32.  Ска нер – мә тін дік жә не гра фи ка лық ақ па рат ты қа ғаз дан ком пью тер ге 
ен гі зу құ рыл ғы сы.
33.  Ск рипт – блок ко ман да ла ры ның кө ме гі мен жа са ла тын спр айт тар дың 
іс­әре кет ре тін көр се те тін прог рам ма.
34.  Спр айт  (sprite – кей іп кер, эльф) – Scratch ор та сы ның кей іп ке рі.
35.  Таңбаша (ярлык) – кез кел ген прог рам ма ға қой ыл ған сіл те ме көрсет­
кіші.
36.  Файл  бел гі лі бір атауы бар, дис кі де сақ тала тын құ жат.
37.  E-mail (Electronic Mail) – же лі тұ ты ну шы ла ры ара сын да мә лі мет ал ма су 
ісін жү зе ге асы ра тын қыз мет жүй есі.
38.  Scratсh – ани ма ция лық ер те гі лер, ой ын дар мен мо дель дер ді құ рас ты ру­
ға ар нал ған прог рам ма лау ор та сы.
А
А
А
188
Р
38.
38.
ға ар
ға ар
М
Файл 
Файл 
37.
37.
E-mail (Electronic Mail)
E-mail (Electronic Mail)
ісін жү
ісін жү
зе
зе
ге асы
ге асы
38.
38.
Scratсh
Scratсh
 – ани
 – ани
ға ар
ға ар
нал
нал
А
кет ре
кет ре
айт
айт
 (sprite – кей
 (sprite – кей
Таңбаша (ярлык)
Таңбаша (ярлык)
кіші.
кіші.
Файл 
Файл 


бел
бел
гі
гі
лі бір атауы бар, дис
лі бір атауы бар, дис
E-mail (Electronic Mail)
E-mail (Electronic Mail)
Н
рыл
рыл
ғы
ғы
Н
сы.
сы.
 – блок ко
 – блок ко
ман
ман
кет ре
кет ре
тін көр
тін көр
се
се
те
те
 (sprite – кей
 (sprite – кей
іп
іп
Таңбаша (ярлык)
Таңбаша (ярлык)
 – кез кел
 – кез кел
-
дік жә
дік жә
не гра
не гра
П
 (server) – файл
 (server) – файл
дар, прог
дар, прог
лі қолда
лі қолда
ну
ну
шы
шы
лар
лар
мен ор
мен ор
пью
пью
тер.
тер.
не гра
не гра
фи
фи
В
бе
бе
гі, олар
гі, олар
ды не
ды не
ме
ме
се мә
се мә
та
та
ма
ма
– ком
– ком
пью
пью
дар, прог
дар, прог
рам
рам
б
рыл
рыл
– су
– су
рет эле
рет эле
сып шы
сып шы
ға
ға
ра
ра
тын құ
тын құ
ды орын
ды орын
а
ғы
ғы
сы.
сы.
рет эле
рет эле
мен
мен
ті) – мо
ті) – мо
с
мін кі
мін кі
ші
ші
рей
рей
ту үде
ту үде
мы
мы
сын бас
сын бас
п
ға мүм
ға мүм
кін
кін
дік бе
дік бе
ту үде
ту үде
а
ды ұзақ мер
ды ұзақ мер
ген ша
ген ша
тас
тас
қан күр
қан күр
дік бе
дік бе
с
мен ақпарат­
мен ақпарат­
ғасқан компьютерлер тобы. 
ғасқан компьютерлер тобы. 
ды ұзақ мер
ды ұзақ мер
зім
зім
де сақ­
де сақ­
ы
ы
мен ақпарат­
мен ақпарат­

189
ПАЙ­ДАЛА­НЫЛ­ҒАН­ӘДЕБИЕТ­ТЕР­
1.  Қ.А.Ах ме тов, Б.Д.Ша ри по ва, Г.К.Ор да ба ева, А.А.Тен гаева. Ин фор ма­
ти ка. – Ал ма ты, 2007. – 252 бет.
2.  М.Қ.Бай жұ ма нов, Л.Қ.Жап сар ба ева. Ин фор ма ти ка. – Аста на: Эверо, 
2014. – 232 бет.
3.  Л.Л.Босова, А.Ю.Босова. Информатика: учебник для 5 класса, 
2015. – 184 с.
4.  Е.А.Вьюш ко ва, Н.В.Па рас кун, Б.Қ.Әбе нов. Ин фор ма ти ка 5­сы нып.  – 
Астана:  Арман­ПВ, 2014. – 224 бет.
5.  А.М.Елік ба ева. Scratch ор та сын да прог рам ма лау. – Алматы, 2015.
6.  Л.А.Залогова. Компьютерная графика. Элективный курс: Практикум.  – 
М.: БИНОМ. Лаборатория знаний. 2015. – 134 с.
7.  Е.М.Зорина. Путешествие в страну Алгоритмию с котенком Скретчем. 
Книга 2. – Москва, 2016.
8.  Ж.У.Кобдикова. Үш өлшемді әдістемелік жүйе. – Астана, 2013. – 104 бет.
9.  А.В.Мо ги ле ва, Н.Н.Бул га ко ва, З.И.Ени на. Прог рамм но­методичес   кий 
комплекс «Мир ин фор ма ти ки». 2012.
10. М.А.Плаксин, Н.Г.Иванова, О.Л.Русакова. Информатика. 3 класс. Прак­
тикум. ФГОС, 2015. –72 с.
11. А.Е.Са ғым ба ева. Ин фор ма ти ка ны оқы ту әдіс те ме сі. – Ал ма ты, 
2015. – 230 бет.
12. К.Сариева. Жаңа  технологияны  қолдану  жолдары.  Әдістеме. №7, 2014.
13. Н.Ф.Стифутина, Б.Ж.Шарипов. Ұлттық ақпараттандыру орталығы. 
Электрондық оқулығы. 2015.
14. С.Б.Хасанова. Бастауыш мектептегі информатика. Оқу құралы. – Қос­
танай: ҚМПИ, 2016. – 100 бет.
15. С.Ша пош ни ко ва. Вве де ние в Scratch. 2011.
16. А.Х.Шелепаева. Поурочные разработки по информатике. Универсальное 
посо  бие. – М.: Вако.  2014.
17. Н.Яни ко ва. Не всё о Ск ретч.  2013.
18. «Ин фор ма ти ка не гіз де рі» жур на лы, 2014. № 1, 12–16­бет тер.
19. «Мөл дір бұ лақ». Ба ла лар ға ар нал ған та ным дық жур налы, 2015. №2, 
23­бет, №8, 26­бет. 
Элект рон дық қорлар
1.  scratch.mit.edu
2.  scratch.uvk6.info 
3.  infourok.ru
4.  younglinux.info/scratch
5.  metodist.lbz.ru
6.  kitap.kz
7.  bilimland.kz
8.  akmoedu.kz
9.  bilimsite.kz
10.  wikipedia.org
11.  support.office.com
12.  compgramotnost.ru
13.  malimetter.kz
14.   kazustaz.kz
А
А
Р
metodist.lbz.ru
metodist.lbz.ru
kitap.kz
kitap.kz
7.
7.
bilimland.kz
bilimland.kz
М
scratch.mit.edu
scratch.mit.edu
scratch.uvk6.info 
scratch.uvk6.info 
М
infourok.ru
infourok.ru
younglinux.info/scratch
younglinux.info/scratch
metodist.lbz.ru
metodist.lbz.ru
kitap.kz
kitap.kz
bilimland.kz
bilimland.kz
А
лақ». Ба
лақ». Ба
бет, №8, 26
бет, №8, 26
­
­
бет. 
бет. 
дық қорлар
дық қорлар
scratch.mit.edu
scratch.mit.edu
scratch.uvk6.info 
scratch.uvk6.info 
Н
бие. – М.: Вако.  2014.
бие. – М.: Вако.  2014.
ва. Не всё о Ск
ва. Не всё о Ск
ретч.  2013.
ретч.  2013.
ка не
ка не
гіз
гіз
де
де
рі» жур
рі» жур
лақ». Ба
лақ». Ба
ла
ла
лар
лар
ға ар
ға ар
-
А.Х.Шелепаева. Поурочные разработки по информатике. Универсальное 
А.Х.Шелепаева. Поурочные разработки по информатике. Универсальное 
ретч.  2013.
ретч.  2013.
П
Н.Ф.Стифутина, Б.Ж.Шарипов. Ұлттық ақпараттандыру орталығы. 
Н.Ф.Стифутина, Б.Ж.Шарипов. Ұлттық ақпараттандыру орталығы. 
Электрондық оқулығы. 2015.
Электрондық оқулығы. 2015.
С.Б.Хасанова. Бастауыш мектептегі информатика. Оқу құралы. – Қос­
С.Б.Хасанова. Бастауыш мектептегі информатика. Оқу құралы. – Қос­
танай: ҚМПИ, 2016. – 100 бет.
танай: ҚМПИ, 2016. – 100 бет.
ние в Scratch. 2011.
ние в Scratch. 2011.
А.Х.Шелепаева. Поурочные разработки по информатике. Универсальное 
А.Х.Шелепаева. Поурочные разработки по информатике. Универсальное 
В
ны оқы
ны оқы
ту әдіс
ту әдіс
К.Сариева. Жаңа  технологияны  қолдану  жолдары.  Әдістеме. №7, 2014.
К.Сариева. Жаңа  технологияны  қолдану  жолдары.  Әдістеме. №7, 2014.
Н.Ф.Стифутина, Б.Ж.Шарипов. Ұлттық ақпараттандыру орталығы. 
Н.Ф.Стифутина, Б.Ж.Шарипов. Ұлттық ақпараттандыру орталығы. 
С.Б.Хасанова. Бастауыш мектептегі информатика. Оқу құралы. – Қос­
С.Б.Хасанова. Бастауыш мектептегі информатика. Оқу құралы. – Қос­
б
Ж.У.Кобдикова. Үш өлшемді әдістемелік жүйе. – Астана, 2013. – 104
Ж.У.Кобдикова. Үш өлшемді әдістемелік жүйе. – Астана, 2013. – 104
ва, З.И.Ени
ва, З.И.Ени
на. Прог
на. Прог
М.А.Плаксин, Н.Г.Иванова, О.Л.Русакова. Информатика. 3 класс. Прак
М.А.Плаксин, Н.Г.Иванова, О.Л.Русакова. Информатика. 3 класс. Прак
ме
ме
а
Е.М.Зорина. Путешествие в страну Алгоритмию с котенком Скретчем. 
Е.М.Зорина. Путешествие в страну Алгоритмию с котенком Скретчем. 
Ж.У.Кобдикова. Үш өлшемді әдістемелік жүйе. – Астана, 2013. – 104
Ж.У.Кобдикова. Үш өлшемді әдістемелік жүйе. – Астана, 2013. – 104
на. Прог
на. Прог
рамм
рамм
с
лау. – Алматы, 2015.
лау. – Алматы, 2015.
Л.А.Залогова. Компьютерная графика. Элективный курс: Практикум.
Л.А.Залогова. Компьютерная графика. Элективный курс: Практикум.
Е.М.Зорина. Путешествие в страну Алгоритмию с котенком Скретчем. 
Е.М.Зорина. Путешествие в страну Алгоритмию с котенком Скретчем. 
п
ка 5
ка 5
­
­
сы
сы
нып.
нып.
лау. – Алматы, 2015.
лау. – Алматы, 2015.
Л.А.Залогова. Компьютерная графика. Элективный курс: Практикум.
Л.А.Залогова. Компьютерная графика. Элективный курс: Практикум.
а
на: Эверо, 
на: Эверо, 
Л.Л.Босова, А.Ю.Босова. Информатика: учебник для 5 класса, 
Л.Л.Босова, А.Ю.Босова. Информатика: учебник для 5 класса, 
с
фор
фор
ма­
ма­
на: Эверо, 
на: Эверо, 
ы
ы

190
МАЗМҰНЫ
Ал ғы сөз
 .............................................................................................................
4
I ТАРАУ

КОМ ПЬЮ ТЕР ЖӘНЕ ҚАУ ІП СІЗ ДІК
 ................................................
5
 § 1. Компьютерде қалай қауіпсіз жұмыс істеуге болады?
 .....................
6


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет