Санның ондық жүйеде жазылуындағы цифрларының қосындысы 3-ке немесе 9-ға бөлінетін сандар, тек қана сондай сандар 3-ке (немесе 9-ға) бөлінеді.
Соңында бір немесе бірнеше нольдері бар бірмен өрнекелген сандардың қандайы болса да немесе 10-ның натурал дәрежелері түріндегі сандар 9-ға еселік сан мен бірдің қосындысы болып табылады.
(мұнда ).
(мұнда ).
Сонда бөлінгіш
Бірінші қосылғыш түрінде көрсетілген қосындының әрбір қосылғышы 3-ке де 9-ға еселік. Демек, бірінші қосылғыш 3-ке де, 9-ға бөлінеді. Бүкіл қосынды А 3-ке (немесе 9-ға) бөлінетін болу үшін екінші қосылғыштың , яғни берілген санның цифрларының қосындысының 3-ке (немесе 9-ға) бөлінуі қажетті және жеткілікті болады.
Мысал ретінде бір сан алайык.
- терімділік заңы бойынша.
8 645 санын екі қосылғышқа жіктедік, олардың біріншісі 9-ға бөлінеді, сондықтан 8 645 санының бөлінуі екінші қосылғышқа, яғни берілген санның цифрларының қосындысына, байланысты болады. Егер бірінші қосылғыш та, екінші қосылығыш та 9-ға бөлінетін болса, онда олардың қосындысы, яғни 8 645 саны да, 9-ға бөлінеді.
Практикада есептеулерді жеңілдету үшін жоғарыда келтірілген бөлінгіштік белгілерінен басқа 7-ге, 11-ге және 13-ке бөлінгіштік белгісін дәлелдеусіз келтіреміз.
7-ге, 11-ге және 13-ке бөлінгіштік белгісі.
Достарыңызбен бөлісу: |