Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия 67
центрлеу түзетпелермен ӛзгертілуі тиіс. Бұл түзетупелер берілген пункттерде
ӛз таңбасымен қосылады.
Берілген пункттің кӛздеу нысанасындағы
r
түзетуі ӛз таңбасымен кері
бағыттарға енгізіледі.
6.1.3 Жақындатылған тік бұрышты координаттар есептері Жазықтыққа шоғарланған торды алу үшін, ең басты жазықтыққа,
ӛлшенген бағыттарды келтіру керек, оларды жазықтыққа, геодезиялық
сызықтардың қисықтық кӛрініс түзетпелерін енгізіп, ол үшін тораптың
барлық пунктерінің жақындатылған координатарын табу керек. Бұл
координаттарды келесі формуламен табуға болады
/
,
sin
cos
in in i n in in i n S Y Y S X X
(46)
Келесі пункттің коодинаттары үшбұрыштың екі қабырғасы арқылы
есептеледі. Екі рет есептелген координаттар арасындағы айырмашылық 1
метрден аспау керек.
6.1.4 Жазықтықтағы геодезиялық сызықтың бейне қисықтығы себебінен бағытты түзетпе есебі Жазықтықтағы
Гаусс-Крюгер
проекциясындағы
үшбұрыштар
қабырғалары
эллипсоидтағыдай
қисық
сызықтармен
белгіленеді.
Жазықтықтағы қисық сызықты үшбұрыштардың тӛбелерін түзулермен –
хордамен
жалғастырады,
осындай
үшбұрыштарды
шығару
үшін
аналитикалық геометрияда қолданатын қарапайым (оңай) формулалармен
шығарады (13 сурет). Қисық сызықтар арасындағы бұрыштардан хорда
арасындағы бұрыштарға кӛшу қажет, ол үшін әр ӛлшенген бағытқа
ik
түзетуін енгізеді. Кері және тура бағыттарға енгізетін түзетулері 2-4 класс
триангуляциясында есептеледі:
),
2
)(
(
3
),
2
)(
(
3
i k k i ki k i k i ik Y Y X X f Y Y X X f
(47)
мұнда
X және
Y – жазықтықтағы пункттердің жақындатылған
координаттары, километрмен беріледі.