Ген кәнігі эпитеттің үстіне жапырағы қуарған
жүктеу/скачать 6,92 Mb. Pdf көрінісі
|
Кітаптар 25-36
| Ж
абағылы жас тайлақ Ж ардай атан болған жер. Ж атып қалған бір тоқты Ж айылып мың қой болған жер. Ж арлысы мен байы тек, Ж абысы мен тайы тең, Ж ары менен сайы тең, Б отташығы бұзаудай Б оз сазаны тоқтыдай, Б алығы тайдай тулаған, Б ақасы қойдай шулаған...– деп жырлайды. Мұнда жырау ж мен б дыбыстарын «ойна- тады». Бұл жерде образ жасайтын стильдік мақсаттан гөрі, өлеңнің үнділігі, дыбыстық әсері көзделген деуге болады. Қатарынан төрт-бес жолы аллитерация немесе ассонан- спен келген өлең-толғаулар XV-XVI ғасырларда жасап өткен Асанқайғыда да, Доспамбетте де, Шалкиізде де баршылық. Асанқайғыдан: О йыл деген ойыңды, О рын тапсаң тойынды. О йыл көздің жасы еді, О йылда кеңес қылмадың, О йылдан елді көшірдің... 144 Е лбең-елбең жүгірген, Е белек отқа семірген. Е кі семсер қолға алып, Е рлер жортып күн көрген Е діл деген қиянға Е ңкейіп келдің тар жерге... – деген жолдарды оқысақ, мұнда бабамыз о мен е дауысты ды- быстарын ассонанстық анафораға жегіп, жырдың құлаққа жағымды әуенін тапқан. Доспамбет те а, қ, т, ж дыбыстары- нан басталған сөздерді қатар тұрған өлең жолдарында келтіріп, қазақ сөздерінің дыбыс үнділігін әдемі берген: Ж ара бір қатты, жан тәтті, Ж ара аузына қан қатты. Ж арықшылар жоқ па екен, Ж армай білте саларға. жүктеу/скачать 6,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|